به گزارش هنرنیوز، «کلاوس اشتاینیک» در کارگاه آموزشی «از پیشتولید تا پخش» جشنواره بین المللی سینماحقیقت، به تشریح سینمای مستند آلمان و تفاوتهایش با مستندهای ایرانی پرداخت. وی بعد از ۳۵ سال پیگیری فیلم مستند در سراسر جهان، به جشنواره سینماحقیقت آمده است تا تجربیاتش را در اختیار مستندسازان جوان ایرانی قرار دهد.
محدودیت عنصر زیباییشناسی
به گفته اشتاینیک فیلم مستند در آلمان بسیار رایج است و طبق یکی از قوانین اقتصاد هر چه عرضه بیشتر شود، تقاضا کم و قیمت هم پایین میآید. به همین دلیل قیمت فیلمهای مستند در آلمان پایین است که این موضوع باعث رقابت خاصی بین مستندسازان آلمانی شده؛ از طرف دیگر عنصر زیباییشناسی هم در فیلمهای مستند محدود شده است.
وی تصریح کرد: قبل از اینکه یک فیلم مستند ساخته شود، باید مخاطبشناسی کنیم تا زمان کمتری برای ساخت این مستندها صرف شود. هر چه ابزار زیباییشناسی سادهتر، روانتر و معمولیتر باشد تلویزیونهای دولتی بیشتر از آنها استقبال میکنند و اگر این ابزار خاصتر و پیچیدهتر باشند، تلویزیون آنها را رد میکند.
در ادامه، استاد اشتاینیک چند نمودار راجع به سینمای مستند و داستانی در آلمان نشان داد و با استناد به این نمودارها، به این نتیجه رسید که آلمانیها به اندازه زیاد مستند نگاه میکنند و در این رابطه در وضعیت بدی قرار ندارند. او گفت: «هزینه ساخت مستند نسبت به فیلمهای داستانی در آلمان بسیار پایین است و به همین دلیل به بودجه چندانی نیاز نیست. شاید به همین دلیل باشد که آلمانیها بیشتر به مستندسازی روی آوردهاند. اتفاق جالبی که به تازگی در سینمای مستند آلمان افتاده، توجه سرمایهگذاران به این حرفه است».
اهمیت فیلم مستند برای آلمانیها
وی در ادامه گفت: در آلمان فیلمی به نام Taste a waste در مورد محیطزیست ساخته شده بود که باعث شده بود ۵۰ هزار تماشاچی به سینما کشانده شوند. این موضوع برای همه جالب بود و اهمیت فیلم مستند را در زندگی مردم این کشور میرساند.
جلب مخاطب؛ دغدغه فیلمسازان
وی تاکید کرد: سی چهل سال پیش دغدغه تلویزیون، آموزش بود اما با گذشت زمان وجه سرگرمی تلویزیون بر وجوه دیگر آن قالب شده است. مهمترین معیار فیلمسازان تلویزیونهای آلمان، جلب مخاطب است و خدا نکند که برای برنامهات نتوانی مخاطبی جذب کنی. این روزها آلمانیها بیشتر تلویزیون نگاه میکنند. جوانانی که در رده سنی ۲۰ تا ۳۰ سال هستند، روزانه بهطور متوسط ۱۵۰ دقیقه تلویزیون نگاه می کنند، اما وقتی این رده سنی به ۶۰ تا ۷۰ سال میرسد این زمان دو برابر میشود یعنی چیزی حدود ۳۰۰ دقیقه.
تاسیس شبکههای جدید برای جوانان
اشتاین یک در پایان گفت: چند سال پیش در تلویزیون آلمان فیلمهای سهبعدی بسیار مورد توجه قرار گرفت و قرار بود مستندسازان بیشتر در این زمینه فعالیت کنند، ولی در ادامه این حوزه علاقهمندان زیادی پیدا نکرد. ضمن اینکه سردبیرهای اصلی شبکههای آلمانی از مورد توجه قرار گرفتن اینترنت بین جوانان ابراز نگرانی کرده اند. این نگرانی به دلیل از دست دادن سلطه روی مردم اتفاق میافتد و ممکن است با این موضوع قدرت خود را از دست بدهند. به همین دلیل دو شبکه ARD و ZDF در حال تاسیس شبکههایی برای جوانان هستند.