شبكههای اجتماعی فضایی برای نقد شعر نیست
شاعران این موضوع را در نظر بگیرند كه شبكههای اجتماعی مجازی، صرفا فضایی برای روبرو شدن با مخاطب عام است.
تاريخ : سه شنبه ۲۷ بهمن ۱۳۹۴ ساعت ۰۷:۳۶
به گزارش هنرنیوز؛حمیدرضا شكارسری، شاعر و منتقد ادبی، با بیان اینكه باید با تردید با اصطلاحی همچون شعر جوان روبرو شویم، اظهار كرد: اگر بحث تجربه را در رویارویی با كلمه و فضاهای شعری روزگارمان كنار بگذاریم، به لحاظ حضور در جامعه ادبی و اشراف بر منابع ادبی و همچنین دسترسی و امكان انتشار اثر، نمی توان تفاوت خاصی بین شاعران جوان و شاعران میانسال در نظر گرفت. شاعران جوان هم از همان امكاناتی بهرهمند هستند كه شاعران با تجربه تر بهرهمندند.
شاعران جوان فاصله موجود با نسل قبل را سریعتر پر میكنند
وی ادامه داد: شاعران جوان میتوانند در رابطه با مسئله تجربه به علت رویارویی سریعتر با جریانهای شعری و اتفاقات ادبی كه در روزگارمان رخ میدهد، فاصله موجود با نسل های قبل را سریعتر طی كنند. لذا شاعران جوان ما فرصت درخشش سریعتری را نسبت به شاعران دوره های پیشین دارند.
شكارسری با تاكید بر اینكه امكاناتی كه امروزه در اختیار شاعران جوان است، همچون تیغ دو دم عمل میكند، عنوان كرد: از سویی این امكانات باعث میشود شاعر سریع تر وارد جریان جدی شعری خود شود و از سمت دیگر نیز برخی شاعران دچار نوعی ذوقزدگی و ذوقمرگی میشوند و درخشش ناگهانی برایشان دولت مستعجل میشود. شاعران جوان علی رغم فضای خوبی كه وضعیت روزگار ما برایشان پیش میاورد باید خطرات آن را هم در نظر بگیرند.
فضاهای مجازی هم طرفه و هم تهدیدنداین منتقد ادبی همچنین گفت: فضاهای مجازی میتوانند هم طرفه و هم تهدید باشند. طرفه از این لحاظ كه بدون صرف هزینهای میتوانند با طیف وسیعی از مخاطب رو به رو شوند و این مخاطب وسیع اگر چه میتواند فریبنده باشد اما واقعیت هایی را هم با خود دارد. نمیتوان گفت از شاعرانی كه شعرشان به درجهای از كیفیت نسبی رسیده است همان استقبال در فضای مجازی میشود كه از شاعرانی با آثار كم كیفیت میشود.
لایك و كامنت ملاك ارزیابی شعر نیستوی خاطرنشان كرد: البته تعداد مخاطبان ما در فضای مجازی و كامنتها و لایكهایی كه صاحب اثر میگیرد، ملاك خوبی برای قضاوت نیست. اگر شاعران این موضوع را در نظر بگیرند كه شبكههای اجتماعی مجازی، صرفا فضایی برای روبرو شدن با مخاطب عام است و فضایی برای نقد و ارزیابی شعرهایشان نیست، میتواند مفید باشد. اما اگر فكر كنند هیچ نقدی بر اثرشان وارد نیست و لایك ها و كامنت ها ملاك ارزیابی اثرشان باشد، قطعا دچار آسیب میشوند.
شاعر مجموعه «رد پا بر لبه تیغ» با بیان اینكه فضای مجازی، خواه ناخواه نوعی كوتاهنویسی و سادهنویسی را ترویج میكند، اظهار كرد: بین كلاسیك سراهای ما هم گزینگویی و حتی تك بیت و تك مصراعنویسی رواج پیدا میكند. اگرچه خودم طرفدار خلاصه و سادهنویسی هستم، اما اینكه كسی صرفا برای اینكه خود را همراه با این فضا كند و تعداد لایكش زیاد شود و پذیرش مخاطب عام را به دست بیاورد، فضای شعرش را سهل كند، شعر از سادهنویسی به سطحیگویی میرسد.
هنوز هم مخاطب با فضای مجازی مانند كتاب برخورد نمیكندبر اساس گزارش پایگاه خبری حوزه هنری؛ شكارسری افزود: مخاطب فضاهای مجازی ما هنوز هم یك توریست است و به سرعت میبیند و میگذرد و میرود. هنوز این فرهنگ به وجود نیامده كه با فضای مجازی به صورت یك كتاب برخورد كنیم. روزگار ما با وجود فضای مجازی روزگار خرده اطلاعات است، خرده اطلاعات هم فریبنده است و از هر چیزی چیزكی می دانیم و به همین خاطر برای برخی شاعران جوان هم این توهم پیش میآید كه دانای كل هستند و این در اثر هنری راه پیدا میكند و اثر هنری ظاهری فریبنده، اما باطنی سطحی خواهد داشت.
شاعران امروز، فضای فرهنگی كشور را نشان میدهندوی عنوان كرد: این گونه شعرنویسی پاسخ این روزگار و فضای فرهنگی است و این گونه شعر نوشتن قابل نقد نیست و در واقع این گونه زندگی كردن قابل نقد است. امروزه نمیگوییم چرا شعر مشروطه سطحی است، میگویند شاعرانشان سطحی بودهاند و فضای تجدد آنها را فریب داده بود. صد سال دیگر نیز كسانی اگر بیایند و شعر این سالها را بررسی كنند، به راحتی میتوانند فضای فرهنگی امروز را تشریح كنند. در واقع شاعران امروز فضای فرهنگی رایج كشور را نشان میدهند.
به گفته این منتقد ادبی همه شاعران نمیتوانند حكیم و یا مصلح اجتماعی باشند و طبیعی است كه در چنین دوره ای شعر سطحی خواهد بود.
این شاعر با اشاره به اینكه شاعران این روزگار را باید برای نوشتن آزاد گذاشت، اظهار كرد: درست است كه به شاعران جوان توصیه میكنیم مطالعه كنید و یا عمیق باشید، اما اغلب شاعران امروز، صادقانه خود را مینویسند، مطالعه ندارند و انسانهای عمیقی نیستند و به همین دلیل هم شعرشان عمیق نخواهد بود و این كمك می كند كه ادبیات این دوره، آینه ای از جامعه امروز باشد.