نوازنده و خواننده «تئاتر ترانه های قدیمی» در گفتگو با هنرنیوز:
موسیقیدان ها همدلی را از تئاتری ها یاد بگیرند
در شهریور سال گذشته، محمد رحمانیان با جمع آوری هنرمندان تئاتر و تلویزیون نمایش «ترانه های قدیمی» را در تالار ایوان شمس به روی صحنه برد و این تئاتر مورد توجه مخاطبان قرار گرفت. حال به دلیل استقبال کماکان این تئاتر اجرا می شود و پس از اجرای ۲۲ خرداد ۹۳ درشیراز قرار است در چند شهر دیگر به نمایش در بیاید.
تاريخ : يکشنبه ۱ تير ۱۳۹۳ ساعت ۱۱:۳۶
اما جدا از بحث تئاتر و ساختار آن، نمایش ترانه های قدیمی به نوعی بهانه ای بود که ترانه های قدیمی و نوستالوژیی در فضای تئاتر اجرا شود و تماشاگران شاهد آواز علی زندوکیلی و پیانوی سامان احتشامی باشند. داستان این تئاتر از دختر دستفروش مترو به نام«گلی» که بر اثر افتادن زیر چرخ های قطار کشته می شود و داستان در ۸ اپیزود حکایت از افرادی که خواسته و یا ناخواسته در ارتباط با گلی هستند می گردد. در این نمایش رحمانیان سعی داشته که در پایان هر اپیزود، یک ترانه خاطره انگیز و در ارتباط با ساختار اپیزود نمایش به اجرا بگذارد تا فضای تئاترترانه های قدیمی متفاوت تر از تئاتر های معمول در کشور باشد. این گونه «نمایش موسیقی» برای اولین بار است که در کشور اجرا می شود و آهنگسازی و تنظیم قابل قبول فردین خلعتبری و صدای علی زندوکیلی که در چهارچوب اصالت آوازهای گذشتگان گام برمی دارد و البته نوازندگی بدون نقص سامان احتشامی که خود تجربه اجرای چند آهنگ از مجموعه را در ارکستر زنده یاد همایون خرم داشت جای هیچ حرف و حدیثی در این نمایش باقی نگذاشت و با توجه به اینکه تنها یک پیانو در سالن وجود داشت اما کمبود ساز دیگری احساس نشد. ترانه ها بر اساس ۸ اپیزود داستان خوانده می شود و انتخاب ترانه ها هر کدام در حس و حال نمایش خوانده می شود. شب های تهران، ساخته مجید وفادار، شهزاده رویا ساخته همایون خرم، زندگی خوب است ساخته غلامحسین مین باشیان، ساری گلین، ترانه محلی، مرغ شب ترانه محلی، رفته ، ساخته همایون خرم ، به سوی تو، ساخته مجید وفادار و بهار آرزو ساخته روح الله خالقی ترانه نوستالوژی ترانه های قدیمی است . اما برای این گزارش بسیار سعی شد که با محمد رحمانیان صحبت شود، اما چون این کارگردان مانند دیگر کارگردانان تلویزیون و سینما، به سختی پیدا می شود با نوازنده و خواننده ترانه های قدیمی در رابطه با اجرای موسیقی در ترانه های قدیمی صحبت کردیم که در ذیل می خوانید.
سی دی پیانویم را در ماشین محمد رحمانیان انداختم!
در این رابطه سامان احتشامی به هنرنیوز گفت: من در دوران تحصیل و در گروه سرود مدرسه چون موسیقی را می شناختم نقش بسزایی در آنجا داشتم و به همکلاسی های خودم موسیقی یاد می دادم. ما در مدرسه گروه سرود بسیار خوبی داشتیم و در آن زمان آقای کیومرث پور احمد که کارگردان قصه های مجید بودند خواست ازبچه های مدارس تهران که گروه سرود خوبی دارند در این سریال استفاده کند و آموزش و پرورش گروه سرود مدرسه ما را انتخاب کرد و اجرای سرود قسمت اردو در قصه های مجید بر عهده مدرسه ما بود.در آن زمان بخاطر گروه سرود خوبی که داشتیم و در مناطق مختلف تهران سرود اجرا می کردیم و آقای فردین خعلتبری داورمسابقات گروه سرود مدارس استان تهران بودند وایشان در دوران راهنمایی معلم موسیقی و سرود ما بودند. چند سال پیش در یک ترافیک آقای رحمانیان را به شکل تصادفی دیدم و یکی از سی دی هایم را از کیفم بیرون آوردم و انداختم در ماشین آقای رحمانیان و گفتم این کار من است، هیچوقت باورم نمی شد از طریق آقای خلعتبری دوباره به آقای محمد رحمانیان معرفی شوم. همین امر باعث شد و افتخار این را داشتم که در شهریور سال ۹۲ در نمایش ترانه های قدیمی پیانو بزنم و تشکر می کنم از فردین خلعتبری که من را برای این کار انتخاب کرد و به من اطمینان کردند که برای اجرای قطعات این نمایش ساز بزنم.
این نوازنده پیانو در مورد اینکه اجرای ترانه های قدیمی بیشتر شبیه یک کنسرت دونفره است، گفت:می توان گفت که این کار یک موسیقی نمایش است، و به خاطر اینکه تفکری در قالب کنسرت دو نفره در میان مخاطبان وجود نداشته باشد، ترانه های قدیمی در قالب موسیقی نمایش برگزار شد، یعنی ۵۰ درصدموسیقی و ۵۰ درصد نمایش است. موسیقی ها در ارتباط با نمایش و برای زیباتر شدن آن نمایش و تغییر ذائقه بیندگان از موسیقی استفاده شد. به نظر من چون قبلا این نوع کار در تئاتر کشور رخ نداده بخش موسیقی آن بیشتر جلوه می کند اما در بسیاری از زمان تئاتر اجرای بازیگران بهتر از موسیقی بود.
اجاره پیانو شبی ۳ تا۵ میلیون تومان است.
احتشامی در پاسخ به این سوال که چرا موسیقی نمایش در کشور کمتر اجرا می شود افزود: بخاطر اینکه اجرای موسیقی هزینه بر است و اجاره پیانوی که من در آن نمایش می زدم شبی بین ۳ تا ۵ میلیون تومان است کسی جرات نمی کند این ریسک را انجام دهد. دلیل دوم اینکه تعامل بین هنرمندان موسیقی وتئاتر وجود ندارد و اصولا هنرمندان تئاترهمدیگر را دوست دارند و با همدیگر همدل وهمفکر هستند، اما در موسیقی اینطور نیست و موسیقیدان ها بایداز تئاتری ها خاک خورد را یاد بگیرند. در ترانه های قدیمی هیچ گونه بحث مالی وجود نداشت و برای من و علی زندوکیلی اصلا درآمد این کار مطرح نبود بلکه عشق ملاک کار ما بود و با جان و دل کار کردیم .
وی در ادامه افزود:هدف ما از اجرای این ترانه ها و خواندن آن پس از هر اپیزود این بود که برای مردم نوستالژی ایجاد کنیم و همان ترانه های که مردم قبلا شنیده اند و با آن سبک وسیاق گذشتگان خوانده و اجرا شود و تنها جنس صدای علی زندوکیلی متفاوت باشد. ما خیلی سعی کردیم که با بازخوانی آثار کار زیبای گذشتگان را زخمی نکنیم. من از گذشته با ساخته های همایون خرم آشنا بودم و هم با فردین خلعتبری زندگی کردم و کار او را می شناختم. یک تئاتر و اجرای خوب زمانی به وجود می آید که شما با کار زندگی کنید و ساعت ها تمرین ملاک کار ما نبود بلکه با یک جلسه تمرین به آن هماهنگی رسیدیم.
احتشامی درپایان با بیان اینکه اگر پیشنهاد تئاتر مانند ترانه های قدیمی داشته باشم حتما قبول خواهم کرد، تصریح کرد: من عاشقانه تئاتر ترانه های قدیمی را دوست دارم و اگر آقای رحمانیان بخواهد تا پایان سال ۹۳ نیز هر روز اجرا داشته باشد، من همه کارهایم را کنسل می کنم و این کار را عاشقانه اجرا می کنم. باید به کسانی که مسئولیت در فرهنگ این کشور دارند بگویم که لطفا به تئاتر و عوامل تئاتر بهای بیشتری بدهید چون یک هنر پیشه تئاتر از روی عشق، مردم را می خنداند و آن ها نیازمند توجه بیشتر هستند. اگر یک هنرمند تئاتر بخواهد یک اجرای تئاتر موفق داشته باشد باید ۳۰ سال و سه برابر یک جراح زحمت بکشد و خاک بخورد و مویش سفید شود که مردم او را بشناسند و بیایند اجرایش را ببینند. ای کاش تبلیغات تئاتر وسیع شود که انگیزه های بیشتری برای کارگردانان ، تهیه کنندگان، نویسندگان و بازیگران تئاتر به وجود بیاید.
ما جدا از ساختار تئاتر نبودیم
در ادامه گزارش زندوکیلی خواننده ترانه های قدیمی در این خصوص آواز های نمایش به هنر نیوز گفت:
این کار قبلا به این شکل که در پایان هر اپیزود که یک خواننده بیاید و ترانه خوانده شود تا به حال اجرا نشده، ولی خدا را شکر بازتاب خوبی داشت و شما گاهی شاهد هستید که مخاطبین تئاتر اجرای بیش از حد موسیقی را در تئاتر وجود داشته باشد نمی پسند، ولی ترانه های قدیمی باتاب بسیار خوبی داشت و گاهی اوقات در سالن می دیدیم که تماشاگران روی زمین می نشستند، و مخاطبان که برای دیدن تئاتر آمده بودند اما موسیقی به دل آن ها می نشست و این برای خود ما جالب بود که یکسری از مخاطبین برای چند بار بلیت می گرفتند و می گفتند برای شنیدن ترانه ها آمده ایم و این نکته مثبتی برای مجموعه بود
وی در ادامه معتقد است که اجرای موسیقی در ترانه های قدیمی یک کنسرت دونفره نبود و افزود: زمانی که ترانه «به سوی تو» که در یکی از قسمت های تئاتر بود و در سایت ها گذاشته شد هیچ کس جای خالی ساز دیگری را احساس نمی کرد، و این کار بخاطر حس خوب و همدلی من و سامان احتشامی بود و از همه مهم تر آن علاقه ای بود که نسبت به مجموعه و بازیگران و مخصوصا آفای رحمانیان داشتیم و هر دو عاشق مجموعه بودیم و از هر اپیزود تاثیر می گرفتیم. من می دیدم سامان که در بر روی صحنه و پشت پیانو می نشست بارها زمانی که خانم نصیر پور یا حبیب رضایی نمایش را اجرا می کردند سامان اشک می ریخت و من را تحت تاثیر قرار می داد که انرژی ما برای موزیک چند برابر مشود و هر دو ما جدا از ساختار تئاتر نبودیم.
زندوکیلی در خصوص موفقیت تئاتر ترانه های قدیمی نیر گفت:
همدلی، همرنگی،هم محبتی اعضای گروه با یکدیگر بود که در فضای کنونی هنر ما کمتر شاهد آن هستیم. ما یک مجموعه خوب و همدل بودیم که همه هنرمندان همدیگر را دست داشتند. زمانیکه آدم ها در فضای هنری باهم همدل می شوند و همدیگر را درک می کنند به نظر من آن مجموعه دوست داشتنی و کار هنری آن ها ماندگار می شود.
خواننده ترانه های قدیمی در پایان خاطر نشان کرد: آقای رحمانیان چون موسیقی را حس می کنند و آواز را می شناسد کار ما خوب پیش رفت و در ضمن نمی توان از اجرای پیانوی سامان احتشامی به راحتی عبور کرد. او یک نابغه در هنر مملکت است و نوع پیانوی آن در زمینه آهنگ سازی ایرانی فوق العاده است.از لحاظ دیگر خیلی از این آثار قبلا بازخوانی شده و من خوشحالم که به گفته برخی از هنرمندان کمترین زخم را به این ترانه ها زدم و فکر می کنم چون راه گذشتگان را رفتم در بازخوانی آن دچار مشکل نشدم.
وحید استرون