گفتگو از مریم خاکیان_ دکتر حسن انوری استاد زبان و ادبیات فارسی در حاشیه آیین کاشت نهال به یاد مفاخر ایران اسلامی در گفتگو با خبرنگار گروه ادبیات هنرنیوز درباره مناسبات طبیعت و ادبیات پارسی گفت: ادبیات فارسی به خصوص دواوین شاعران بزرگ از توجه شاعران به طبیعت مشحون هست.
وی با بیان این مطلب افزود: تغزل بسیاری از قصاید فارسی درباره طبیعت است؛ بنابراین طبیعت که درختکاری یکی از جنبه های آن به شمار می رود یکی از عناصر مهم ادبیات فارسی است. دیوان اکثر شاعران بزرگ را که باز می کنید در تشبیب قصاید می بینید که از وصف طبیعت شروع کرده‌اند بنابراین شاعران بزرگ زبان فارسی به طبیعت توجه وافی داشته اند، به خصوص «درخت» که به دلیل جایگاه آن در باورداشت های دینی و آیینی یکی از عناصر بسیار مهم شعر فارسی به شمار می رود؛ برای مثال شعر«تو قامت بلند تمنایی ای درخت» یک شعر بلند فارسی است که درباره درخت سروده شده و درخت را قامت بلند تمنا فرض کرده است و از این نمونه در شعر فارسی بسیار است.
این استاد زبان و ادب فارسی در پاسخ به این پرسش که «با توجه به اینکه نهال یادبود مرحوم علی اکبر دهخدا به دستان شما کاشته می شود، نظر ایشان درباره ادبیات و طبیعت چیست؟» گفت: مرحوم دهخدا هم از این باب که به ادبیات فارسی علاقه وافر داشته، دیوان بسیاری از شاعران دوره غزنوی را که مملو از بیان ظرایف طبیعت است تصحیح کرده که در نتیجه توجه خود او به طبیعت و مناسبات آن در ادبیات مبرهن است ؛ همچنین در فیش ها و یادداشت هایی که از دهخدا باقی مانده علاقه به طبیعت و درختکاری در اندیشه و قلم او کاملا مشهود است.
آیین کاشت نهال به یاد مفاخر بزرگ ایران اسلامی همزمان با روز درختکاری در فرهنگسرای ملل برگزار شد که در این مراسم به یاد چهارده تن از مشاهیر، چهارده اصله نهال به دست چهارده تن از اساتید بزرگ چون دکتر غلامرضا اعوانی، دکتر میرجلال الدین کزازی، دکتر حسن انوری، مهندس ایرج حسابی، علی موسوی گرماروی و سایر بزرگان کاشته شد که کاشت نهال «علی اکبر دهخدا » بر عهده استاد حسن انوری بود.
باغ مشاهیر در فرهنگسرای ملل به همت سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، در بوستان قیطریه احداث شده است که به مناسبت های مختلف، به یاد مشاهیر و مفاخر بزرگ ادب و علم و فلسفه، به کاشت نهال در آن اقدام خواهد شد.
در این مراسم همچنین همه اساتید حاضر به بیان سخنانی در باب درخت در ادب و فرهنگ ایرانی پرداختند و هرکدام از منظر تخصص خود به واکاوی جایگاه درخت و طبیعت در حوزه مطالعاتی خویش اشاراتی داشتند که دکتر حسن انوری در این برنامه از توجهات مرحوم علی اکبر دهخدا به طبیعت و درختکاری در ادب فارسی گفت.
دکتر حسن انوری در خاتمه به قرائت شعر معروف «تو قامت بلند تمنايي اي درخت» از زنده یاد سیاوش کسرایی پرداخت؛
تو قامت بلند تمنايي اي درخت!
همواره خفته است در آغوشت آسمان
بالايي اي درخت
دستت پر از ستاره و چشمت پر از بهار
زيبايي اي درخت!
وقتي كه باد ها
در برگ هاي در هم تو لانه مي كنند
وقتي كه باد ها
گيسوي سبز فام تو را شانه مي كنند
غوغايي اي درخت!
وقتي كه چنگ وحشي باران گشوده است
در بزم سرد او
خنيانگر غمين خوش آوايي اي درخت!
در زير پاي تو
اينجا شب است و شب زدگاني كه چشمشان
صبحي نديده است
تو روز را كجا
خورشيد را كجا
در دشت ديده غرق تماشايي اي درخت!
چون با هزار رشته تو با جان خاكيان
پيوند مي كني
پروا مكن ز رعد
پروا مكن ز برق كه بر جايي اي درخت!
سر بر كش اي رميده كه همچون اميد ما
با مايي اي يگانه و تنهايي اي درخت!
