موضوع خانه سینما و تعطیلی یکباره آن با دستور وزیر ارشاد در طی یکی دو سال گذشته همواره یکی از چالش‌برانگیز‌ترین مسایل عرصه فرهنگ و هنر ایران بوده است. موضوعی که باعث شد تا در این مدت شاهد ایجاد شکافی عمیق بین مدیریت دولتی سینما با بخشی از سینماگران باشیم و در این مدت نیز تلاش‌های برای آشتی طرفین نیز به نتیجه معقولی منجر نشد.در نهایت با ورود رئیس جمهور به این بحث، دستور حل معضل خانه سینما صادر و متعاقب آن هیاتی ۷ نفره مسول تدوین اساسنامه جدید خانه سینما شدند.

اساسنامه جدید پس از کش و قوس‌های فراوان سرانجام تهیه شد اما وجود چند بند خاص باعث شد تا اختلافات دوباره بالا بگیرد. در نهایت پس از بحث‌های حقوقی فراوان اساسنامه اصلاحی به عهده وکلای حقوقی سازمان سینمایی و خانه سینما گذاشته شد و پس از انجام این اصلاحات و در حالیکه همگان در انتظار تشکیل جلسه شورای عالی سینما برای تصویب اساسنامه جدید خانه سینما بودند، جواد شمقدری رئیس سازمان سینمایی در حکمی مهدی عظیمی میرآبادی را به عنوان مسول کمیته بازگشایی خانه سینما انتخاب کرد.

حکمی که با چندین و چند بار اعتراض برخی اعضای خانه سینما مواجه شد و حالا در شرایطی که این هیات کار خود را خاتمه داده و آن را به صنوف قانونی واگذار کرده تا صنوف خود به برگزاری مجمع عمومی بپردازند، به سراغ عظیمی رفته‌ایم و به صورت کاملا صریح و شفاف در خصوص آینده «خانه سینما» با معاون امور فعالیت‌های سازمان سینمایی به گفت‌وگو پرداخته‌ایم.

اساسنامه اصلاحی مبنای بازگشایی خانه سینما است
* فرهاد توحیدی به عنوان رئیس هیات مدیره خانه سینما در گفت‌وگویی با یک خبرگزاری عنوان کرده خانه سینما قبلا یکبار تاسیس شده و فعالیت کمیته بازگشایی خانه سینما حکم هیات موسس را دارد و فعالیت آن غیر قانونی است. نظر شما چیست؟
خانه سینما طبق مفاد صریح قانون مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی به طور دائم تعطیل شده است. بنابراین در حال حاضر مجموعه‌ای تحت عنوان «خانه سینما» وجود خارجی ندارد و بالطبع نه هیات مدیره و نه مدیرعامل و نه صنوف وابسته به آن رسمیت ندارند. بنده بارها تذکر دادم و تاکید کردم این صحبت‌هایی که انجام می‌شود مسولیت‌هایی است که دوستان برای خودشان فراهم می کنند البته اینکه خودشان دوست دارند برای خودشان مشکل ایجاد کنند به خودشان مربوط می‌شود.
هیاتی ۷ نفره اساسنامه جدید خانه سینما را نوشتند و همین مبنای بازگشایی خانه سینما است. این بازگشایی در واقع به نوعی باز تشکیل است. آن کسانی که خودشان را قانونی می‌دانند علی القاعده باید بر مبنای قانون خودشان را قانونی بدانند و نه براساس خواسته‌های شخصی خود، یعنی حد و مرز و چراغ قرمز، قانون است. آنجائیکه به چراغ قرمز رسید باید توقف کرد. اگر کسی نمی‌خواهد قانون را رعایت کند به خودش مربوط است. طبیعتا هزینه آنرا را هم خودش پرداخت می‌کند. اما تاسفی که همیشه خورده‌ایم این است که مجموعه‌ای از اهالی سینما منافع خودشان را گره زده‌اند به اندک کسانی که تنها به منفعت فردی خودشان فکر می‌کنند.
ظاهراً این افراد اندک می‌خواهند به جای محلی برای رسیدگی امور صنوف سینمایی، حزب سیاسی یا ان.جی.اوی سیاسی داشته باشند! اگر واقعاً اینطور است و می‌خواهند حزب سیاسی داشته باشند که باید بروند از طریق خودش اقدام کنند؛ چرا که موضوع صنف مساله‌ای نیست که بخواهند با آن کار سیاسی کنند. کار صنفی کاملا متفاوت است و تضمین امنیت شغلی، کمک به فراهم ساختن امکانات رفاهی مناسب برای اعضاء، پوشش تامین اجتماعی، خدمات درمانی، تعاونی‌های مصرف، تعاونی‌های مسکن، صندوق‌های حمایتی، کمک‌های کارشناسی، تبیین استانداردهای حرفه‌ای برای تولید،توزیع و نمایش، تعیین استانداردهای سینمایی، ترغیب به فعالیت در عرصه سینما، حفظ شئون فرهنگی- هنری دست‌اندرکاران سینما، صیانت از حیثیت حرفه‌ای آنها و کاهش اختلافات حرفه‌ای و ایجاد تشکل های داوری جزو امور صنفی است، نه کار سیاسی. اهالی سینما باید از این موارد نفع لازم را ببرند. در کشمکش‌های سیاست‌زده، آن کسی که اصلا به او فکر نمی‌شود همین اهالی سینما هستند. توصیه می‌کنم این افراد اگر می‌خواهند فعالیت سیاسی انجام دهند و موضع‌گیری سیاسی و فعالیت حزبی داشته باشند، بروند حزب تشکیل دهند و دست از سر اهالی مظلوم سینما بردارند و بگذارند زندگی‌شان را بکنند. چرا بسیاری از آنان و خانواده‌هایشان را که متأسفانه مشکلات زیادی هم دارند به گروگان گرفته اند؟! آیا آقایانی که ادعا می کنند دلشان برای اهالی سینما می‌سوزد آیا تا حالا یکبار بخشی از قراردادهای نجومی خود را به حل مشکلات اندکی از نیازمندان شریف سینما اختصاص داده‌اند؟ آیا تا به حال به فکر آن آپاراتچی مظلومی که در گوشه سینما عمر خودش را برای سینما گذاشته بوده‌اند؟ آیا از عمق جان و مسئولانه به درد دل یکی از نیروهای تدارکات تولید فیلم گوش داده‌اند؟ یا این که سطح خود را از آنها بسیار بالاتر دیده‌اند؟! 

* آقای عظیمی حرف اصلی این افراد هم دقیقا همین است اگر امروز وضعیت همین آپاراتچی سینما یا فلان نیروی تدارکات نابسامان است به دلیل تعطیل شدن خانه سینما و مختل شدن جایگاه صنفی او بوده است.در این مورد چه توضیحی دارید؟
خانه سینما یکی دو سال است که تعطیل شده، چرا قبلا که خانه سینما فعال بوده، کاری برای اهالی صنوف انجام نشده است. اگر اموال و امتیازات و امکاناتی بوده، جز در برخی از موارد به دست اهالی واقعی سینما نرسیده‌است؟


* در این زمینه هم هیات مدیره خانه سینما اعلام کرده بود یک آئین‌نامه جامع نظام صنفی تهیه شده بود و حتی قرار بود به شورای عالی انقلاب فرهنگی و مجلس هم ارائه شود که با تعطیلی خانه سینما در این مورد نیز خلاء ایجاد شد.
البته آن کارهایی که می‌خواسته‌اند انجام دهند بحث دیگری است. من هم قبلا خیلی کارها می‌خواستم انجام بدهم اما نشده‌است. ضمن اینکه این آیین‌نامه‌ای که از آن یاد می‌شود به احتمال زیاد در انفعال اقدامی بوده که آقای شمقدری در مشاورت هنری رییس جمهور قرار بود انجام دهند. این‌ها مدعی هستند چون خانه سینما تعطیل شده است این مشکلات برای سینما بوجود آمده؟ این حرف اصلا درست نیست. اولا الآن هیچ چیزی در سینما متوقف به وجود خانه سینما نیست و بحمدالله چرخ سینما به رغم بسیاری از سیاه‌نمایی‌ها دارد می‌چرخد، ثانیا در مدتی که خانه سینما تعطیل شده به اهالی سینما بسیار بیشتر کمک شده است. چه به آنهایی که همسو بودند، چه به آنهایی همسو نبودند و چه به آنهایی که دائما به ارشاد حمله می‌کردند.

در حال حاضر حداقل مورد نیاز برای تشکیل خانه سینما موجود است
* قرار است در این مصاحبه کاملا شفاف صحبت کنیم. یک هیات ۷ نفره‌ای تدوین اساسنامه خانه سینما را انجام داد و ظاهرا این کار آنقدر خوب انجام شده که هم طیف نزدیک به خانه سینما و هم سازمان سینمایی به جز آن بند اضافه شدن عنوان جمهوری اسلامی ایران، از مفاد آن راضی هستند. حالا اهالی سینما کجای این روند بازگشایی قرار دارند؟

در این هیات ۷ نفره غیر از سه نفری که از طرف آقای شمقدری حکم داشتند ما بقی از هیچکس حکمی نداشته‌اند. در واقع این‌ها آمده‌اند مشورت داده‌اند و به قول شما یک اساسنامه خوب تدوین شده است. حالا براساس همین اساسنامه صنوف قانونی باید مجمع عمومی را تشکیل دهند. اما مشکل کجاست؟ چرا همکاری نمی‌کنند؟ اگر صنوف را به صورت قانونی تشکیل دهند، چه مشکلی پیش خواهد آمد؟ افرادی هستند که هنوز صنوف قانونی مرتبط آنها تشکیل نشده است. طبیعتا آنها نه می‌توانند در مجمع عمومی شرکت کنند، و نه می‌توانند در هیات مدیره باشند. تا زمانی که صنوفشان به طور قانونی تشکیل شود و عضو خانه سینما شوند. به هر حال الان بیش از حداقلی که برای تشکیل خانه سینما نیاز است، عضو وجود دارد.

* یعنی الان حداقل صنف مورد نیاز برای برگزاری مجمع عمومی خانه سینما فراهم شده و در اساسنامه هم همین تعداد ۱۳ صنف برای حداقل صنف مورد نیاز عنوان پیش بینی شده است؟
ممکن است در آینده ۳۰ یا ۴۰ صنف هم تشکیل شود ولی الان در حد نصاب و حتی بالاتر از آن هم اعضا هستند. بالاخره مدتهاست بسیاری از کارگردان‌ها، فیلمبردارها، و یا تدوینگرهای سینما و دیگران به صورت فردی یا جمعی به ما مراجعه می‌کنند و تقاضا دارند که صنفشان را تشکیل دهند. اما ما چون بنا داریم با یک روحیه همدلی بیشتری کارها را پیش ببریم می‌گوئیم بهتر است افرادی که طی سال‌های گذشته زحمت کشیده‌اند پا پیش بگذارند. اما طبیعی است که ما هم نمی‌توانیم خیلی مقاومت کنیم، آنوقت هر ده پانزده نفری که از یک صنف مراجعه کردند برای تشکیل صنف قانونی، علی القاعده به آنان کمک می‌کنیم. آن وقت این‌ها می‌مانند و یک خانه سینمای جدید و سرهای بی‌کلاه!
اگر قبول کنیم که فعالیت هیات بازگشایی غلط بوده، پس قبول می کنیم کمیته ۷ نفره هم غلط بوده است. 

هیات بازگشایی حکم هیات موسس دوباره را ندارد
* اما آقای توحیدی گفته هیات بازگشایی غیر قانونی است و موجودیت این هیات را زیر سوال برده است.
بر خلاف نظر برخی افراد هیات بازگشایی حکم هیات موسس دوباره را ندارد اما کاری که انجام می‌داد این بود که شرایط را برگزاری بازگشایی مجدد خانه سینما فراهم کند. خانه سینما قبلا یکبار تاسیس و بعد هم به طور دائم تعطیل شده است. به لحاظ قانونی این خانه سینما می‌توانست به تاریخ بپیوندد اما به دلیل سابقه خانه سینما و اینکه نمی‌خواستیم زحماتی که قبلا در آن کشیده شده از بین برود، نظر بزرگان کشور این بود که خانه سینما باز شود و صنوف قانونی هم تشکیل شوند. تاکنون تعدادی از صنوف قانونی تشکیل شده‌اند که حد نصاب تشکیل خانه سینما را دارند. هیات ۷ نفره به نوعی بخشی از وظایف هیات موسس را عمل کرده‌است. اگر بتوانیم ثابت کنیم که فعالیت هیات بازگشایی غلط بوده، با همان ادله هم ثابت می‌شود کار کمیته ۷ نفره هم غلط بوده است. اما به نظر ما تشکیل هیات ۷ نفره که اساسنامه خانه سینما را بازنویسی کرد و این موضوع بخشی از وظایف هیات موسس است کار معقولی بوده و بر اساس همین نگاه می‌توان به هیأت بازگشایی نگاه کرد.

* یعنی چون اساسنامه از اول بازنویسی شده برای بازگشایی آن هم باید هیاتی وجود داشته باشد؟
به نوعی کار هیات موسس در اینجا دو بخش شده، یک هیاتی که اساسنامه را بازنویسی کرده و یک هیات دیگری که می‌شود هیات بازگشایی. این هیأت آخری قرار بود اعضا را تجمیع ‌کند و مجمع عمومی را تشکیل بدهد. اما بعد از بحث و بررسی‌های زیادی که شد و بر اساس مذاکرات و اقداماتی که انجام شد هیات بازگشایی خواست که ادامه کار به صنوف قانونی واگذار شود که به نظر درخواست منطقی و درستی به نظر می‌آمد و با قانون هم مغایرتی نداشت. بنابراین با آن موافقت شد. البته خالی از لطف نیست بگویم که به نظر دوستان هیات مدیره سابق خانه سینما همه چیز غیر قانونی است، آیین نامه‌ها غیرقانونی است. احکام صادره از سوی شورای فرهنگ عمومی و هیات رسیدگی به مراکز فرهنگی در موضوع تعطیلی خانه سینما غیر قانونی است. هیات ساماندهی صنوف غیرقانونی است. هیات بازگشایی غیر قانونی است. صنوف قانونی غیرقانونی است و… و این بیشتر شبیه یک شوخی است.ولی متأسفانه باید اعلام کنم مطابق همان قوانینی که دوستان به آن استناد می‌کنند، کار غیرقانونی را آنهایی می‌کنند که علی رغم آنکه قانون اعلام کرده خانه سینما به طور دائم تعطیل است، اصرار دارند چون ما نمی‌خواهیم و چون ما موافق نیستیم، خانه سینما تعطیل نیست. این را که نمی توان اسمش را گذاشت تبعیت از قانون!

* این صنوف ۱۳ گانه می‌توانند مدیرعامل و هیات مدیره را انتخاب کنند یا باید ترکیب صنوف خانه سینما تکمیل بشود؟
صنوف قانونی وقتی مجمع عمومی را تشکیل دادند و در آن مجمع اساسنامه تصویب شد در همان جلسه هم می‌توانند هیات مدیره جدید خانه سینما را هم انتخاب کنند.

هیات مدیره قبلی خانه سینما دیگر نمی‌تواند به کار خود ادامه دهد
* بنابراین اگر قرار باشد دوباره در هیات مدیره تغییری ایجاد شود باید در مجمع عمومی فوق‌العاده این موضوع انتخاب شود؟
اصلا هیات مدیره قبلی خانه سینما دیگر نمی‌تواند به کار خود ادامه دهد، چنان که قبلا هم نمی‌توانسته، و برای تغییرات بعدی هم باید مجمع عمومی تصمیم‌گیری کند. به هرحال بارها اعلام کرده‌ایم که صنوف مراحل قانونی شدن را طی کنند تا بتوانند در تصمیم‌گیری‌های کلان خانه سینما سهیم باشند.

هیات مدیره قبلی دوباره می‌توانند قانونی انتخاب شوند
* تصمیم‌گیران تعطیلی خانه سینما با موجودیت این خانه یا ساختمان آن که مشکلی نداشتند یک مشکل بنیادی در طرز فکر مدیران سینمایی و مدیران خانه سینما وجود داشت. اگر در آینده همه صنوف قانونی شدند اما اراده آنها بر این باشد که ترکیب هیات مدیره قبلی و مدیرعامل قبلی در راس خانه سینما حضور داشته باشند. واکنش شما چیست؟
اگر این انتخاب مطابق قانون باشد هیچکس نمی‌تواند ایرادی بگیرد. ما با افراد مشکلی نداریم. براساس قانون، همه چیز قابل پذیرش است؛ اما اگر حرکت غیرقانونی صورت گیرد، مورد پذیرش هیچ‌کس نیست جز فرصت‌طلبان!

تخلف بزرگ، تغییر اساسنامه خانه سینما بدون طی مراحل قانونی بود
* شروع ماجرای تعطیلی خانه سینما از یک سری جدل‌های کلامی بین شمقدری و عسگرپور، سجادپور و عسگرپور و حتی سجادپور و توحیدی بود که در نهایت با دستور مستقیم وزیر ارشاد خانه سینما تعطیل شد. بنابراین به نظر می‌رسد مجموعه مدیران سینمایی با مجموعه مدیران خانه سینما اختلاف نظر داشتند. حالا چگونه می‌شود شما بپذیرید همان تفکر مدیریت دوباره خانه سینما را به عهده بگیرد؟!
وقتی ما به موضوع صنف برگردیم اصلا در مورد اختلاف تفکر بحثی نداریم. آنها کاری که کردند این بود که اساسنامه خانه سینما بدون اینکه مراحل قانونی را برای ثبت آن طی کنند تغییر دادند و این تخلف اصلی بود و وقتی که این تخلف مسجل شد این اتفاقات رخ داد. بنابراین اگر قانون را رعایت کنند چه کسی مخالف فرد دیگری است؟ در واقع مشکل اینجاست که برخی از ایشان نمی‌خواهند قانون را رعایت کنند.

* آقای عظیمی تا همین امروز هیچکس از مسولین سینمایی اینقدر روشن توضیح نداده بودند که آیا با مدیران خانه سینما مشکل دارند یا اصلا با ساختمان خانه سینما. در حالیکه شما می‌گوئید با افراد هیچ مشکلی ندارید و هیات مدیره قبلی می‌توانند دوباره انتخاب شوند.
به این دلیل که هیچکس تا به حال به این صراحت سوال نکرده بود. حتی برای اینکه اذهان روشن شوند می‌گویم. قبلا از تعطیلی خانه سینما آقای شمقدری بارها و بارها از اعضای هیات مدیره دعوت کرد تا در نشستی مشکلات را بررسی کنند اما توجهی نشان داده نشد. اگر هم مشکلی وجود داشت مربوط به دیدگاه‌ها بود اما این دیدگاه‌ها که نباید صنف را دچار مشکل کند. الان مشکل این است که این پافشاری که بعضی از افراد می‌کنند باعث شده تا ۲ هزار خانواده گروگان کمتر از ۵۰ نفر شوند. 

* به نظر می‌رسد هر دو طرف یک تفکر خیرخواهانه در خصوص صنوف دارند اما مشکل این است که فقط در مورد صنوف صحبت می‌کنند و عملا کاری برای صنوف انجام نمی‌شود و در این دو سال گذشته این صنوف سینمایی بوده‌اند که بیشتری لطمه را از این اختلاف دید‌گاه‌ها خورده‌اند و متضرر اصلی این ماجرا همان ۳۵۰۰ نفر اهالی سینما هستند که خود شما هم به عنوان سینماگر احتمالا یکی از اعضای آن هستید.برای جبران این ضرر چه کار می‌کنید؟
من خودم عضو دو صنف خانه سینما بوده و هستم. اما الان نبش قبر کردن رفتارها دردی را دوا نمی‌کند و اتفاق که رخ داده این است که دوست داریم تمامی صنوف سینمایی را در بازگشایی خانه سینما دخیل شوند. البته اگر کسی تمایل ندارد ما اصراری نداریم.

* یعنی اگر از اعضای هیات مدیره خانه سینما دعوت کنید تنها به عنوان یک سینماگر خواهد بود و نه اعضای هیات مدیره؟
دقیقا همینطور است. اعضای هیات مدیره سابق یا تحت صنوف قانونی تشکل پیدا کرده‌اند و یا اینکه هنوز تحت هیچ صنف قانونی تشکل پیدا نکرده‌اند. اگر تشکل باشند که صنف معنا دارد و اگر عضو صنوف نباشند که افراد سینماگر هستند. افراد معتبر و محترمی هستند که هیچکس هم قصد بی احترامی به آنان را ندارد.

تغییر دولت تاثیری در فرآیند بازگشایی خانه سینما ندارد
* پس با روند موجود فکر می‌کنید خانه سینما می‌تواند به زودی باز شود؟
براساس برنامه‌ریزی صنوف قانونی، مجمع عمومی خانه سینما به زودی برگزار خواهد شد. نباید قضیه را احساسی کرد. بازگشایی خانه سینما خدمتی است که ما باید به خانواده سینما انجام دهیم و تغییر دولت هم بر روند آن تأثیری نخواهد داشت.

* به عنوان آخرین سوال، آن ماجرای الصاق نام "جمهوری اسلامی" در کنار نام خانه سینما به کجا رسید؟
بررسی‌های ما نشان داد که ضرورتی به افزایش عبارت جمهوری اسلامی در کنار نام خانه سینما نیست.