به گزارش هنرنیوز، بزرگداشت استادمحمد کریم پیرنیا با حضور دکتر «مجید سرسنگی» مدیرعامل خانه هنرمندان ایران، دکتر «مهدی حجت» استاد معماری دانشگاه تهران و دکتر «مهرداد قیومی» استاد مطالعات معماری دانشگاه شهید بهشتی در تالار استاد شهناز خانه هنرمندان ایران برگزار شد.
در ابتدای این مراسم «سهیل محمودی» که اجرای این برنامه را بر عهده داشت به معرفی استاد «محمد کریم پیرنیا» پرداخت و سپس «مجید سرسنگی» مدیرعامل خانه هنرمندان ایران با اشاره به برگزاری برنامه شب‌های ایرانشهر و زنده نگاه داشتن نام و یاد استادان بزرگ عرصه هنر و فرهنگ این سرزمین گفت: «خیلی خوشحال هستم که ششمین شب از سلسله برنامه‌های شب‌های ایرانشهر در خانه هنرمندان ایران در حال برگزاری است، این سلسه برنامه می‌کوشد با بازنگری در چهره‌های فرهنگی، هنری و ادبی دوران معاصر و پرداختن به شخصیت والا و آثار و اندیشه‌ی آن ها، امکان آشنایی بهتر و دقیق‌تر ما را نسبت به آن‌ها فراهم سازد.
برنامه امروز نیز به استاد «محمد کریم پیرنیا» پدر معماری سنتی و ایرانی می‌پردازد که در حوزه معماری و هنر های سنتی آثار ارزشمندی از خود به جا گذاشته است».
«مجید سرسنگی» در بخش دیگری از صحبت‌های خود به فعالیت پژوهشی استاد «محمد کریم پیرنیا» در زمینه معماری سنتی ایرانی_اسلامی اشاره کرد و گفت: « استاد «محمد کریم پیرنیا» ابتدا در رشته ادبیات شروع به تحصیل کرد، اما پس از مدتی این رشته را رها کرد و مشغول به تحصیل در رشته معماری در «دانشکدة هنرهای زیبا» شد، در آن زمان در دانشکده هنرهای زیبا توجه چندانی به معماری ایرانی و اسلامی نمی‌شد و تنها به معماری غربی می‌پرداختند، در این فضا «محمد کریم پیرنیا» از دانشگاه بیرون آمد و به پژوهش و تحقیقات فردی خود در زمینه معماری سنتی ایرانی_اسلامی پرداخت و ویژگی‌ها و اصول معماری ایرانی را مورد شناسایی قرار داد».
وی در ادامه صحبت های خود گفت: « امروز همگان دوست دارند تا وارد دانشگاه شوند و از این طریق یعنی با حضور در داشگاه تشخص یابند، اما از سوی دیگر افرادی هم چون «محمد کریم پیرنیا» هستند که با فعالیت خود، تربیت دانشجویان بسیار و تالیف آثار ارزشمند، به دانشگاه تشخص و اعتبار می بخشند».
در بخش دیگری از این برنامه
دکتر «مهدی حجت» به چند ویژگی بسیار مهم استاد «محمد کریم پیرنیا» اشاره کرد و گفت: « استاد «پیرنیا» ویژگی‌های علمی و اخلاقی بسیار زیادی داشتند، ویژگی‌هایی که باید در رفتار و منش ایشان جست و‌جو کنیم و از آن‌ها بهر ببریم، یکی از ویژگی‌های ایشان پیدا کردن اصل و پافشاری بر روی آن است، استاد «پیرنیا» از فضای غربی دانشگاه بیرون آمد و علیه آن قیام کرد، و به ریشه‌ها و ارزش‌های خود پرداخت و با توجه به مولفه‌های معماری سنتی این سرزمین، ویژگی آن را بسط و ارائه داد.
وی افزود: از ویژگی دیگر ایشان می‌توان به تعلق فرهنگی اشاره کرد، «پیرنیا» با آگاهی و توجه به عناصر فرهنگی این سرزمین، به طراحی شکل ایده‌آل زندگی برای انسان ایرانی پرداخت، یعنی همواره در جریان طراحی شکل زندگی برای انسان ایرانی، به آداب و رسوم معنوی آن توجه می‌کرد. »
او در ادامه صحبت‌های خود گفت: « استاد «محمد کریم پیرنیا» همواره می کوشید تا دانش و اندوخته‌های خود را در اختیار دیگران بگذارد، «پیرنیا» تا آخر عمر استاد و معلم باقی ماند چرا که همراه با انتقال اندوخته‌های علمی خود، دانش فرهنگی که محصول زندگی و سنت این سرزمین بود را نیز به دانشجویان خود منتقل می‌کرد.»
دکتر «مهدی حجت» در پایان صحبت های خود گفت: « باید تلاش کنیم هم چون «محمدکریم بپیرنیا» فرهنگ را به ریشه‌های خود برگردانیم تا این فرهنگ برای همیشه در میان ما زنده بماند، تابتوانیم آن را در اختیار نسل‌های بعدی نیز بگذاریم».
در ادامه این مراسم
دکتر «مهرداد قیومی» به چهره‌های متفاوت شخصیت «پیرنیا» اشاره کرد و گفت: « برداشت من از شخصیت «پیرنیا» سه چهره دارد. وجه اول برداشت فردی است عادی که هر روز او را می‌بینیم و به او توجه نمی‌کنیم اما چهره دوم او به نقدهای غیر منصفانه‌ای که از او می‌شود باز می‌گردد».
این استاد دانشگاه تهران بیان کرد: «چهره سوم «پیرنیا» پرنده‌ای است که همیشه عاشق آموختن راه‌های مختلف پرواز بود و به عقیده من ما باید با این نگاه به سراغ پیرنیا برویم، و با او در این مسیر همراه شویم».
«قیومی» در پایان سخنانش گفت: «باید «پیرنیا» را در کتاب اصول معماری ایرانی که نوشته است، بیابیم و به او به عنوان فردی نگاه کنیم که معماری اصیل ایرانی را در فضایی که معماری غربی به شدت رواج یافته بود و می‌یافت در کشورمان زنده کرد».
از بخش‌های دیگر این مراسم می توان به اجرای موسیقی و نمایش فیلمی درباره استاد «محمدکریم پیرنیا» به کارگردانی «محمد سهیلی» اشاره کرد.
محمدکریم پیرنیا، ۲۵ شهریور سال ۱۲۹۹ خورشیدی در شهر یزد متولد شد. وی دوران دبستان را در «مدرسه اسلام» گذراند و بعد از تأسیس مدرسه دولتی، در «مدرسه نمره دو» ادامه تحصیل داد. وی پس از طی دوره علمی در «دبیرستان ایرانشهر» یزد برای ادامه تحصیل به تهران آمد. او با وجود آنکه در زمینه ادبیات تحصیل می‌کرد و در این زمینه موفقیت‌هایی نیز کسب کرده بود، ادبیات را رها کرده و در کنکور اولین دوره دانشکده هنرهای زیبا، به دلیل علاقه‌ای که به هنر و معماری داشت شرکت کرد و پذیرفته شد.
عدم توجه چندان به معماری ایرانی و تاکید بیشتر بر معماری غربی و آثار اروپایی در دانشگاه‌های آن زمان، سرانجام پیرنیا را در شرایطی قرار داد که تحصیلات خود را دانشکده هنرهای زیبا ناتمام گذاشت و به بررسی‌ها و تحقیقات فردی خویش متکی شود و تلاش کرد با بررسی بناها و گفتگو با معماران و استادکاران قدیمی برخی از ویژگی‌ها و اصول معماری ایرانی را مورد شناسایی قرار دهد و به تدریج حاصل تحقیقات خود را در طی مقالاتی که تدوین نمود، در اختیار عموم قرار داد.
محمدکریم پیرنیا در شهریور ماه ۱۳۷۶ در گذشت. مزار او بنا به در خواست وی در «خانه رسولیان» یزد که در حال حاضر دانشکده هنر و معماری یزد در این مکان قرار دارد، واقع است.
