محمدحسن محب‌علی - پیشکسوت حوزه‌ی مرمت و احیای آثار تاریخی – در همایش « میراث فرهنگی دیروز، امروز و فردا » درباره تاریخچه حفظ و احیای میراث فرهنگی گفت: ما از نظر قوانین، هیچ کمبودی نداریم. قانون سال ۱۳۰۹ یکی از کامل‌ترین قوانین در این حوزه است و پایه‌ی کاری بسیاری از اقدامات را تشکیل می‌دهد.
او توضیح داد: در روزهای نخست تشکیل این حوزه، موضوع حفاظت مدتی دست اداره‌ی اوقاف و مدتی نیز دست آموزش و پرورش بود و دستگاه‌های مختلف به‌صورت رسمی و غیررسمی در این حوزه کار می‌کردند؛ اما از سال ۱۳۴۴، سازمان ملی حفاظت از آثار باستانی تشکیل شد و بسیاری از اقدامات را به‌صورت متمرکز در یک حوزه قرار داد.
نخستین معاون حفظ و احیای سازمان میراث فرهنگی ادامه داد: اقدامات این سازمان تا سال ۱۳۵۴ به‌خوبی انجام می‌شد، اما مشکل عمده‌ی ما، هماهنگ نبودن دستگاه‌ها بود، چون هر دستگاه به‌تنهایی کار خود را انجام می‌دهد و ارتباطی قوی با یکدیگر نداشتند.
محب علی اضافه کرد: به همین دلیل، سازمان میراث فرهنگی همه‌ی دستگاه‌ها را دور هم جمع کرد و اساسنامه‌ای تشکیل داد که این اساسنامه بر سه پایه‌ی پژوهش، آموزش و حفظ و احیا بود.
او تصریح کرد: ۷۰ درصد اقدامات در سازمان میراث فرهنگی و گردشگری مربوط به پژوهش، مستندسازی و مطالعه است و ۳۰ درصد آن به اجرا بازمی‌گردد.
پیشکسوت حوزه‌ی مرمت و احیای آثار تاریخی گفت: نخستین گام در این سازمان «شناخت» است، اما متأسفانه ما هنوز به شناخت کافی نرسیده‌ایم.
او درباره اقداماتی سازمان میراث در سال‌های نخست بعد از تأسیس توضیح داد: برنامه‌ریزی‌های ما به احیای آثار تاریخی نمی‌رسید، چون با مشکلات زیادی روبه‌رو بودیم. در آن زمان، ما فقط به‌دنبال رفع خطر و حفاظت از آثار تاریخی بودیم.
به اعتقاد محب علی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری از گذشته تا کنون در بحث قوانین، هیچ کمبودی نداشتیم. قانون سال ۱۳۰۹ یکی از کامل‌ترین قوانین در این حوزه است و پایه‌ی کاری بسیاری از اقدامات را تشکیل می‌دهد. مشکل این جاست که این حوزه از نظر اجرا و تشکیلات با کمبودها و مشکلاتی روبه‌رو بوده است که اگر آنها برطرف شوند، این سازمان بدون نقص می‌تواند به کارش ادامه دهد.
محب علی درباره احیای بافت‌های تاریخی در سازمان میراث فرهنگی گفت: این اقدامات بسیار دیر آغاز شد. بافت‌های تاریخی، بزرگ‌ترین سند زندگی اجتماعی ما هستند. به همین دلیل، باید دیدگاه مسوولان و مردم را نسبت به این موارد اصلاح کنیم.
او یادآور شد: میراث فرهنگی و سازمان متولی آن، گنج نیست بلکه یک درخت پیر است که پایه‌ی آن را فرهنگ و حرکت آینده‌ی کشور تشکیل می‌دهد.
نخستین معاون حفظ و احیای سازمان میراث فرهنگی با ابراز تأسف از معماری‌های زشتی که اکنون بسیاری از بناهای کشور را در برگرفته، افزود: ما معماری اصیل خود را از بین می‌بریم در حالی که دنیا امروز به دنبال کاربری‌ها و شگردهایی است که ما خیلی زودتر از آنها در طول تاریخ این شیوه‌ها را در معماری به کار گرفته‌ایم.
او درباره معماری نامناسب ایران توضیح داد: زمانی این معماری رشد کرد که این علم از پایه‌ی آن درخت پیر جدا شد.
وی متذکر شد: هر شهری که بافت تاریخی دارد همه‌ی آن شهر، یک شهر تاریخی محسوب می‌شود، بنابراین باید همه‌ی آثار آن شهر از آن پایه‌ی تاریخی شکل گیرد.
نخستین معاون حفظ و احیای سازمان میراث فرهنگی خاطر نشان شد: متأسفانه این سازمان از نظر کارشناسی بسیار ضعیف شده است، هر اندازه این بخش در سازمان قوی‌تر باشد، قدرت مانور بیشتری خواهیم داشت.
او افزود: باید از کارشناسان خوبی استفاده کنیم تا آینده‌ی بهتری را برای این سازمان رقم بزنیم.
محب علی بیان کرد: آثار تاریخی باقی‌مانده در کشور یک برکت برای جمهوری اسلامی است. این یک دیدگاه است و اگر تغییر کند دیگر میراث فرهنگی هیچ ارزشی ندارد و همه‌چیز تغییر می‌کند.
وی خاطرنشان کرد: یک بخش پژوهشی برای میراث فرهنگی در همه‌ی تشکیلات کشور یک اصل ضروری است. در بخشی مانند کشاورزی سالانه اتفاق‌های زیادی رخ می‌دهد که به بخش پژوهشی میراث فرهنگی نیاز دارند. اگر روی این‌گونه مسائل کار کنیم از وضعیت کنونی نجات پیدا می‌کنیم.
او در پایان اظهار کرد: آثار فرهنگی ایران روحی زنده دارند. امیدوارم این آثار تا نسل‌های بعدی همچنان پابرجا باشند.
