حامد میرزا بابایی مدیرعامل انجمن فرهنگی ناشران بین‌الملل ایرانیان در گفتگویی اختصاصی با خبرنگار حوزه کتاب هنرنیوز به سوالات خبرنگار ما در رابطه با برگزاری«سیزدهمین نمایشگاه بین‌المللی کتب کاربردی و دانشگاهی» و مسائل پیرامون این نمایشگاه پاسخ گفت که هم اینک می خوانید:

جناب میرزا بابایی؛ سیزدهمین نمایشگاه بین‌المللی کتب کاربردی و دانشگاهی از اول تا ۴ آذر برگزار می شود اول بفرمایید این نمایشگاه در کجا و چه ساعتی خواهد بود و دوم اینکه اشاره کوتاهی به چگونگی برگزاری نمایشگاه سیزدهم داشته باشید؟

همان طوری که گفتید سیزدهمین نمایشگاه از اول تا چهارم آذرماه در کتاب‌خانه‌ی مرکزی دانشگاه تهران و سالن علامه‌ی امینی از ساعت ۹ صبح تا ۵ عصر برگزار خواهد شد. ضمن اینکه تلاش ما بر این است که نمایشگاه سیزدهم را در یک محیطی برگزار کنیم که هزینه نمایشگاهی آن کمتر باشد. بنابراین علی رغم اینکه در طول سالهای گذشته، همواره این نمایشگاه همزمان با هفته کتاب برگزار می شده است اما امسال قدری زمان تامین محل به دراز کشیده شد و ما تصمیم گرفتیم تا نمایشگاه را در ابتدای آذرماه برگزار کنیم. از سوی دیگر، نکته ای که ما در نمایشگاه بر روی آن تاکید داریم بحث «تثبیت قیمت» است که ما اجازه نمی دهیم کتابها با دو قیمت در نمایشگاه فروخته شوند و این کار را هم از طریق رصد نرم افزاری روی سایت انجمن ناشران انجام می دهیم. بنابراین اگر کتابهایی به دو یا چند قیمت در نمایشگاه عرضه شوند حتما قیمت آنان واحد خواهد شد و کمترین قیمت انتخاب می شود. این امری است که سالیان متمادی در نمایشگاه رعایت می شود.

شما به تفاوت قیمت کتابها اشاره داشتید این تفاوت ها ناشی از چیست؟

با توجه به اینکه قیمت کتاب ارزی است و قیمت ارز هم در کشور ما دچار نواسانات است ممکن است یک کتاب که قیمت 50 دلاری دارد را یک ناشر با یک نرخ ارزی آن را تبدیل به ریال کرده باشد و ناشر دیگری، با یک نرخ دیگر؛ یا اینکه ناشرین در دو برهه زمانی مختلف این کتاب را خریداری کرده باشند بنابراین قیمت کتاب به طور طبیعی متفاوت خواهد بود. اما ما برای جلوگیری از این مشکل ، سقف نرخ ارز تعیین کردیم و اگر ناشرین با دو نرخ متفاوت ؛ کتاب را قیمت گذاری کرده باشند ما قیمت پایین را ملاک عمل قرار خواهیم داد. از سوی دیگر، ممکن است تفاوت قیمت ها به خاطر تخفیفی باشد که ناشرین می دهند یعنی ممکن است یک ناشری کتابی را مثلا با 20 درصد تخفیف بفروشد و همکار دیگر آنان همین کتاب را مثلا با 15 درصد بفروشد که ما آن ناشری را که با 15 درصد تخفیف می فروشد را قانع می کنیم که او هم با 20 درصد تخفیف بفروشد.

در مورد حمایت های مالی از نمایشگاه چه چاره اندیشه ای شده است؟

ما همواره بر روی مساله حمایت مالی از نمایشگاه پافشاری می کنیم لذا حمایت ما از خرید کتاب خارجی به منزله حمایت از ناشران خارجی نیست. بلکه حمایت از مصرف کننده داخلی است و این امر به مشابه این است که مثلا وقتی ما صحبت از داروی خارجی می کنیم که مشابه آن دارو در داخل کشور تولید نمی شود و اگر به متقاضی دارو یارانه می دهیم به معنای حمایت از تولید کننده داروی خارجی نیست بلکه از متقاضی داخلی که نیاز به آن دارو دارد حمایت می کنیم لذا در بحث کتاب هم همین طور است. بنابراین اگر ما بن به دانشگاههای مشهد، یاسوج ، کرج ،تبریز و همدان می دهیم به منزله حمایت از ناشر خارجی نیست بلکه دانشگاههای کشور را حمایت می کنیم که نیاز به این منابع دارند و باید تامین شوند لذا نباید بعدا یک سری شبهه های کاملا منفعت طلبانه بابت این موضوع ایجاد شود.، بنابراین یک بخشی از موضوع به مساله حمایت ها برمی گردد و ما معتقدیم باید این حمایت ها امتداد پیدا کند چون ما یک پروژه «بن کارت» را در نمایشگاه کتاب تهران با مشارکت وزارت ارشاد، دانشگاه آزاد و وزارت بهداشت راه انداختیم که اتفاقا پروژه خیلی موفقی بود و اگر این پروژه ادامه پیدا نکند می تواند در دراز مدت برای ما آسیب زا باشد به دلیل اینکه، هم وضعیت تامین منابع خارجی فوق العاده سخت شده ، هم قیمت ارز نوسان دارد و هم اینکه بودجه های دولت انقباضی است. بنابراین مساله حمایتی حتما باید استمرار داشته باشد.

هم اکنون آماری از ثبت کتابها در نمایشگاه سیزدهم دارید؟

تا این لحظه ۴۱‌هزارو ۷۷۷  عنوان کتاب ثبت شده است علاوه بر ۴هزارو ۸۳۱ عنوان کتاب عربی در حوزه کتاب‌های لاتین از ۴۰هزار عنوان ۷هزارو 303  عنوان متعلق به سال ۲۰۱۴ است. ۴هزارو  ۴۹ عنوان مربوط به سال ۲۰۱۵، ۴هزارو ۳۵۵ عنوان مربوط به سال ۲۰۱۳، ۴هزارو ۹۹  عنوان مربوط به ‌سال ۲۰۱۲ و ۵هزارو۷۱۶ عنوان اختصاص به سال ۲۰۱۱ دارد. یعنی ۵۰‌ درصد نمایشگاه از کتاب‌های متعلق به سال ۲۰۱۲ به بعد است که رقم خیلی خوبی است.

در حوزه موضوعی کتاب ، نمایشگاه چه نوع کتابهایی را معمولا پوشش می دهد؟

علوم انسانی ، هنر ، علوم پایه ، فنی و مهندسی و پزشکی

استقبال ناشرین از نمایشگاه تاکنون به چه میزان بوده؟

با توجه به بازدیدهایی که تاکنون در سایت داشتیم خوشبختانه استقبال خیلی خوب بوده اما ما توقع خیلی زیادی با توجه به وضعیت اقتصادی نداریم. اصولا وضعیت بازار نشر، وضعیت خیلی خوبی در حوزه بین الملل و بقیه حوزه ها نیست. بنابراین مساله فروش مساله فوق العاده حادی است. ضمن اینکه هم اکنون وزارت ارشاد تلاش می کند تا کتابفروشی ها را تقویت کند. ما الان کاری که می توانیم بکنیم این است که کتابها را گزیده تر و گلچین تر و با کیفیت بالاتر ارائه دهیم و از طرف دیگر، برای کاهش هزینه هایمان تلاش کنیم تا کاهش هزینه ها منجر به تخفیف بیشتری برای خریداران شود.

معمولا، بیشترین استقبال برای خرید کتاب از سوی چه نوع موسساتی می باشد؟

از طرف دانشگاهها و موسسات علمی – پژوهشی است. چون کتابهای ما عمدتا مشتری فردی ندارد چرا که این مشتری ها نه توان خرید این کتابها را دارند و نه اینکه مخاطبین این کتابها، مخاطبین فردی هستند. لذا عمده خریداران ما، کتابخانه ها ، موسسات علمی - پژوهشی و دانشگاهها می باشند.

گفتگو از: مجید معافی