به گزارش هنرنیوز، عاشورا نسل به نسل میان مسلمانان اهل حق حضور یافت و هر سال در سالگشت وقوعش که یکهزار و چهارصد و اندی از آن می گذرد، همه آزادگان را به سوی خویش فرا می خواند و لحظه های مبازره مظلومانه را در ذهن ها زنده می کند.
 
سقانفارها آیین‌های عاشورایی:
سقارنفارها که به آن «سقارتالار» نیز می‌گویند. از فرمول‌های اصلی مناطق شمالی کشور شکل گرفته‌اند. با توجه به قداست و حرمت خاصی که نزد مردم دارد در محوطه مساجد و تکایا قد بر افراشته و از بناهای آیینی مذهبی شمال کشور است. ماه محرم که فرا می‌رسد سقانفارها غبار رویی و رنگ آمیزی شده پارچه‌هایی را که در طول سال به عنوان گروگان به آن بسته‌اند جدا می‌کنند. در شبهای محرم جوانان پس از اتمام روضه‌خوانی در تکیه محل به اطراف سقانه فار می‌روند و به عنوان گروگان به آن بسته‌اند، جدا می‌کنند. در شبهای محرم جوانان پس از اتمام روضه‌خوانی در تکیه محل به اطراف سقانه فار می‌روند و به عزاداری می‌پردازند.

 در روز تاسوعا که متعلق به حضرت عباس (ع ) است، عزاداری به اوج خود می‌رسد و شور واقعی به خود می‌گیرد. آن روز همه پس از عزاداری در تکیه و میدان روستا دسته دسته به سقانه فار وارد شده و پس از چند دقیقه عزاداری جا را برای دیگران خالی می‌کنند. روز عاشورا نیز این حرکت تکرار می‌شوند. در سایر مواقع زنان در تکیه جمع شده آش نذری پخش می‌کنند. سقف و تیرهای سقف همه رنگ آمیزی شده و در روی آن در داخل مستطیل‌هایی اشعار محتشم کاشانی را به خط خوش نوشته‌اند. در اطراف مستطیل‌ها گل و بوته کشیده و تصاویر رنگی نمادین دیو و پری به نشانه تقابل لشکریان امام حسین (ع ) و لشکریان بن زیاد ترسیم شده است. بیشتر این اشعار مربوط به واقعه کربلاست و شرح فدارکاری عباس بن علی برای آوردن آب از فرات برای فرزندان برادرش می‌باشد. در تزیین سقانفارها به جای مقرنس‌های تزیینی از الوارهای چوبی مزین به طرحهای و نقشهای زیبا و به جای گچبری‌ها از کنده‌کاری روی چوب سود برده‌اند. 

توغ (طوق ) بندان نمادی از علمداری حضرت ابوالفضل:
یکی از پرشورترین و مردمی‌ترین مراسم ایام عزاداری سالار شهیدان در گرگان مراسم توغ‌بندان یا علم‌بندان است. در تکایای قدیمی شهر گرگان از روز چهارم ماه محرم شروع به بستن توغ می‌کنند. و هرچه روز توغ مربوط به یک تکیه بسته می‌شود .در شهر گرگان قبل از ایام محرم توغ‌ها در بناهای وقفی و تکایای گرگان نگهداری می‌شود. با شروع ایام عزاداری امام حسین (ع ) افرادی که نسل به نسل متولی توغ هستند هریک قطعه‌ای از توغ را به خانه‌های خود می‌برند و زنان خانواده یا کسانی که نذر دارند توغ را که از جنس فولاد و برنج است با آب نارنج و یا با خاکستر می‌شویند و با ذکر صلوات همراه با دود اسپند گلاب می‌پاشند. و پارچه های رنگی ترمه دوزی شده که اغلب به رنگ سبز یا سیاه است و برای پوشش علم به کار می‌رود، شستشو می‌دهند و برای روز توغ‌بندان آماده می‌گذارند. مردم هرمحل از طریق چاووشی کشیدن (جار کشیدن ) یا بلندگو مطلع می‌شوند که چه موقع توغ‌ها بسته می‌شود. پس از جمع شدن به همراه بزرگان و سادات محل با نوحه سرایی و سینه‌زنی به منظور جمع‌آوری قطعات توغ به در منازل متولیان می‌روند و چند دقیقه‌ای به ذکر مصیبت و سینه‌زنی ادامه می‌دهند. متولیان نیز از آنها به گرمی استقبال و پذیرایی کرده و با قربانی کردن گوسفند در پای توغ مسولیت و ارادت خود را به عنوان خادم توغ به سرانجام می‌رسانند.
 

مردم با ذکر صلوات سینی مسی بزرگی که قسمتی از توغ در داخل قرار دارد بر روی سر گذاشته و راهی منزل دیگری می‌شوند. تا به همین ترتیب قطعات توغ را جمع‌آوری کنند. و بعد از اتمام این کار قطعات را به تکیه محل می‌رسانند و سادات و بزرگان محل با همراهی جوانان قطعه‌های جدا شده توغ را سر هم می‌کنند. و با پارچه‌های رنگی آن را آذین می‌بندند. توغ‌ها تا روز ۲۸ صفر که مصادف است با رحلت پیامبر اکرم (ص ) و امام حسن مجتبی (ع ) در حسینیه‌ها باقی می‌ماند. در این روز بزرگان محل به همراه سادات توغ را پایین می‌آورند. و با ذکر صلوات و نوحه‌سرایی قطعات طوق را جدا می‌کنند. و در داخل سینی قرار داده و هر قطعه را به متولی محل تحویل می‌دهند.
درختان کهنسال؛ نمودی از ماندگاری باورهای عاشورایی:
درختان کهنسال نمادی از تداوم حیات و جلوه‌هایی از آیات آفرینش‌اند. یکی از علل مهم در استمرار حیات این گونه درختان، باورها، اعتقادات و آیین‌هایی است که به درختان کهنسال تقدس بخشیده است. براساس کنوانسیون‌های ۱۹۷۲ و ۲۰۰۳ در حمایت از میراث فرهنگی – تاریخی، طبیعی و میراث معنوی آثار طبیعی که دارای ویژگی تعامل انسان و طبیعت است، همچنین دارای ارزش‌های اعتقادی و آئینی مرتبط با حوزه فرهنگی آن قوم است می‌بایست در فهرست‌های ملی ثبت شده و برای حفاظت از آنها تلاش کرد. یکی از نمونه‌های شاخص از این درختان کهنسال مقدس درخت چنار زرآباد در منطقه الموت و ۸۰ کیلومتری شمال شرقی شهر قزوین در روستاهای زرآباد است که قدمتی ۷۹۰ ساله دارد و شهرت آن به دوران صفویه می‌رسد.

 
در روز عاشورا از نقاط مختلف الموت و قزوین و مناطق دیگر به نزدیکی این درخت آمده و شبی را در کنار آن به سر می‌برند. در تجمع عاشورایی در کنار درخت خونبار زرآباد و مقبره امام‌زاده علی اصغر بن موسی کاظم (ع) از صبح عاشورا مراسم آغاز شده و در ظهر عاشورا با شهادت نمادین علم ادامه پیدا کرده و شام غریبان تا صبح به مرثیه‌خوانی و نوحه‌سرایی انجام شود. هنگام اذان صبح هم در صحن امام‌زاده به منظور برپایی نماز، همه دوباره جمع می‌شوند. این درخت به دلیل کهنسالی‌اش از جمله مصادیق در معرض خطر میراث فرهنگی است.