مریم اطیابی - به گزارش هنرنیوز، در رسانه‌ها آمده است: «در پی بازدیدی که نماینده یونسکو از میدان تاریخی نقش جهان ، مسجد شیخ لطف‌الله و بنای تاریخی عالی‌قاپو داشت، درجمعی کثیری از مسئولان استانی نارضایتی خود را نسبت به نگهداری و حفاظت از این بنای تاریخی اعلام کرد.
ایرینا بوکووا گفت: میدان نقش‌جهان چون موزه‌ای گرانبهاست، چگونه در موزه‌ای به این زیبایی چنین نمایشگاهی برگزار شده است.»
مدیرکل یونسکو که پس از ۱۰ سال از ایران بازدید کرده بعد از دیدار با مسئولان فرهنگی کشور در تهران، راهی سفر به شهرهای اصفهان، بم و شیراز شده است.
از آنجا که تقویت تنوع فرهنگی و گفت‌وگوی بین فرهنگی و فرهنگ صلح، از اهداف راهبری یونسکو است بنابراین حفظ و تقویت پایدار میراث فرهنگی همواره مورد توجه این سازمان و از ابزار تحقق اهداف یونسکو شمرده می‌شود تا آنجا که کنوانسیون‌ها، توصیه‌نامه‌ها، برنامه‌ها و طرح‌های بین‌المللی مانندکنوانسیون حفاظت از میراث طبیعی و فرهنگی جهانی (۱۹۷۲)، کنوانسیون حراست از میراث فرهنگی معنوی (۲۰۰۳)، کنوانسیون حفظ و ترویج تنوع مظاهر فرهنگی (۲۰۰۵)، کنوانسیون منع ورود و صدور انتقال غیر قانونی مالکیت اموال فرهنگی (۱۹۷۰)، کنوانسیون حراست از میراث فرهنگی زیر آب (۲۰۰۱)، اعلامیه جهانی درباره تخریب میراث جهانی (۲۰۰۳) همواره مورد توجه این سازمان جهانی بوده است.
اما ورود دبیر کل یونسکو به ایران با سکوت رسانه‌ای همراه بود.
اخباری محدود در حد اعلام حضور وی در چندین برنامه که هیچ کس در چند و چون ماحصل این نشست‌ها قرار نگرفت چرا که رسانه‌ها تقربیاً به هیچ یک از این مراسم و گردهمایی‌ها دعوت نشده بودند. حتا پیگیری رسانه‌های حوزه میراث فرهنگی مبنی بر درخواست نشست رسانه‌ای با این مقام مسئول یونسکو از جانب مدیر کل روابط عمومی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری هم نتیجه‌ای در برنداشت. اما پیگیری‌های مستقل و رایزنی با نهاد یونسکو در ایران نیز که معمولاً در سکوت خبری به سر می‌برد ماحصلی متفاوت برای دست یافتن به اخبار حضور دبیر کل یونسکو در ایران نداشت. و در نهایت رسانه ها تنها به پوشش ابراز تأسف مدیر کل یونسکو از وضعیت محیطی میدان نقش جهان بسنده کردند.
اما به راستی اگر ایرینا بوکووا در کنار برنامه فشرده کاری خود فرصتی داشت تا با فراق بال و بدون اعمال محدودیت از آثار تاریخی این چند شهر بازدید کند، در مورد کدام یک از آثار اظهار تأسف نمی کرد؟!
تهران
ایرینا بوکووا عصر روز شنبه ۶ اردیبهشت از دفتر منطقه‌يي يونسكو در تهران و مجموعه سعدآباد دیدن کرد. همان مجموعه‌ای که حدود ۲۰۰ درخت آن قطع شده است و در مسیر اصلی آن به سمت تفرجگاه دربند حتا قدیمی‌ترین هتل تخریب می‌شود تا به جای آن مجتمع تجاری ساخته شود.
او شب به ضیافت شام در کاخ گلستان دعوت است همان کاخ ثبت جهانی شده‌ای که رئیس سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری درست روز جمعه همزمان با آمدن بوکووا در نامه‌ای به محمدباقر قالیباف، شهردار تهران با تشریح وضعیت ساخت و ساز در سرای دلگشا، توقف عملیات اجرایی سرای دلگشا را خواستار می‌شود چرا که سراي وزير نظام (سراي دلگشا) با پلاك ثبتي ۱۶۹۷/۱۷۰۲ ، در عرصه بازار تاريخي تهران و حريم درجه يك مجموعه تاريخي كاخ گلستان واقع شده و اکنون سرای دل گشا قرار است همچون برج جهان نما واقعیت تلخی را رقم بزند.
بوکووا در برنامه تهران خود بازدید از بازار تهران، محله عودلاجان، بافت تاریخی تهران، دارالفنون، تئاتر شهر و دیدن درختان و خیابان ولی‌عصر، میدان آزادی، لاله‌زار و گذر مترو از زیر آثار تاریخی و تخریب بناها به بهانه‌های مختلف و تعرض به حریم را نداشت حتی اگر این بنا باغ نگارستانی باشد که میزبان( وزارت علوم) امانت‌دار خوبی برایش نیست، که اگر مجالی داشت و سری به این آثار می‌زد درباره آنهاهم ابراز تأسف می‌کرد.
بم ایرینا بوکووا صبح روز یکشنبه ۷ اردیبهشت راهی بم شد. تا از نزدیک در جریان روند مرمت و بازسازی ارگ تاریخی بم به عنوان بزرگ‌ترین بنای خشت و گلی جهان قرار گیرد. اما آیا این مقام مسئول یونسکو اگر می‌دانست به غیر از ارگ بم بیش از ۱۵۰ اثر و محوطه تاریخی در «منظر فرهنگی بم» قرار دارد که گفته می‌شود به دلیل نبود اعتبارات، برنامه‌ای منسجم برای شناخت و حفاظت و معرفی آن‌ها در نظر گرفته نشده ، ابراز تأسف نمی‌کرد.
آیا دبیر کل یونسکو می‌داند که آقای علویان صدر- معاون وقت میراث فرهنگی دولت دهم- به استانداری و اداره کل میراث فرهنگی استان کرمان نامه زده بود که اگر با ما همکاری نکنید و طی دو ماه سریعاً برای تخریب پمپ بنزین و شهرک زاغه‌نشینی اقدام نشود، ارگ بم از فهرست میراث جهانی حذف می‌شود. در حالی که به هیچ وجه چنین ضرب‌الاجلی از سوی یونسکو تعیین نشده بود و اگر به درستی مشکلات تشریح می‌شد و مدیریت سازمان خودش پیشقدم نمی‌شد بم هنوز هم می‌توانست در فهرست میراث در خطر باشد. آیا او می‌داند منظر فرهنگی بم هنوز از توسعه روزافزون حلبی‌آباد و زاغه‌نشینی پس از زلزله در شهرک امیرالمومنین رنج می‌برد و معاون عمرانی استانداری اعلام کرده با وضعیت اعتبار تخصیص داده شده به بم، بازسازی ارگ بم ۵۰ تا ۶۰ سال طول خواهد کشید! در این صورت او ابراز تأسف نمی‌کرد؟!
شیراز
ایرینا بوکووا عصر همان روز راهی شیراز شده است و از مجموعه جهانی تخت جمشید، سعدیه، حافظیه و باغ ارم بازدید کرده است.
قرار است به حریم منظری تخت جمشید نقش رستم و شهر استخرهم افزوده شود. در این صورت نقش رجب هم به دلیل قرار گرفتن در وسط این مسیر به این فهرست افزوده می‌شود. اکنون هریک از این آثار در چه وضعیتی به سر می‌برند؟ جدای از مساله حفاظت و مرمت پارسه و پاسارگاد که همچنان با مشکلات عدیده‌ای روبه روست، انتقال خط لوله نفت، گاز، آب و راه شوسه و راه آهن تک تک آثار یادشده همچنین مجموعه ساسانی فیروزآباد، بیشاپور و تنگه چوگان را که جز پرونده‌های پیشنهادی ثبت جهانی بودند در معرض خطر قرار داده است. حریم منظری مجموعه زندیه توسط برج آسمان خراب شده است. حریم باغ ارم با ساخت و سازهای متعدد مورد تعرض قرار گرفته است، در حریم پاسارگاد شهرک صنعتی صنعتی ساخته شده است و...حال اگر دبیر کل یونسکو در جریان ریز خطراتی که این آثار را تهدید می‌کند قرار می‌گرفت ابراز تأسف نمی‌کرد؟!
اصفهان
ایرینا بوکووا از اصفهان شهر زنده رود هم بازدید کرده است. شهری که روزگاری زاینده رودش مایه مباهات این شهر بود و اکنون خشکی آن دستمایه طنزی تلخ شده است. و گذاشتن تیرک دروازه میان این رودخانه برای بازی فوتبال دیگر برای کسی تعجب آور نیست. مترو میدان عتیق و پل های تاریخی آن را تهدید می‌کند و چهارباغ روزگار خوشی ندارد. احداث خیابانی نزدیک مسجد شیخ لطف الله و موازی با میدان نقش جهان به عرض ۱۶ متر توسط مدیریت شهری دوباره در دستور کار قرار گرفته است. عالی قاپو، کاخ هشت بهشت، منارجنبان و تپه اشرف هرکدام در اثر تخریب و تعرض و مرمت غیر اصولی و... رنج‌های فراوان برده اند. حال اگر دبیر کل یونسکو اخبار مربوط به میراث فرهنگی و طبیعی اصفهان می‌شنید چه واکنشی نشان می‌داد؟ شاید دیگر به یک ابراز تأسف بسنده نمی‌کرد!
حال خانم ایرینا بوکووا در میان لبخند مسئولان فرهنگی ایران احتمالاً با کوله باری از سوغاتی‌ها راهی دیار خود خواهد شد. اما آیا او فرصت تدبر در مورد اشک‌های فعالان فرهنگی ایران را هم خواهد داشت؟ فعالانی که فرصت دیدار با او از ایشان دریغ شد.آیا او فرصت پیگیری خواسته‌های کارشناسان، متخصصان فرهنگی و مطالبات مردمی از حوزه فرهنگ را در حالی که رسانه‌ها با او دیداری نداشتند و نتواستند این خواسته‌ها را مطرح کنند خواهد داشت؟
