عبدالمجید حسینیراد از برجسته ترین هنرمندان انقلاب است.در مجوعه آثار وی رنگ و بوی انقلاب اسلامی و آرمان های امام راحل به وضوح پیداست. وی در مجموعه آثارش امام خمینی را به تصویر کشیده است.
پس از انقلاب اسلامی هنرمندان بسیاری آثاری از امام راحل را به تصویر کشیدند و عشق خود را به امام راحل به نمایش گذاشتند. پس از ارتحال امام خمینی رحمه الله علیه شخصیت وی بارها و بارها به تصویر کشیده شد. این تصاویر در غالب عکس، مجسمه، و نقاشی عرضه شده اند. به عبارتی این آثار گویای گوشه ای از شخصیت امام راحل هستند.
ازین رو درباره ارزش های نهفته در شخصیت امام برای خلق اثر هنری با وی به گفت و گو نشسته ایم.
پرداختن به شخصیتهای اثرگذار سیاسی و مذهبی همچون امام خمینی در خلق اثر هنری چگونه میبینید؟
شاید بتوان گفت؛ یکی از برجسته ترین مضمون های هنری برای خلق اثر هنری پس از انقلاب ترسیم چهره امام خمینی رحمه الله علیه بوده است.
به بیان دیگر امام خمینی در هنر معاصر نقش اثرگذاری داشتند. تصویر شخصیت امام نه تنها از حساسیت زیادی برخوردار است. بلکه ظرافت های بصری بسیاری دارد. ابعاد شخصیت ایشان آنقدر وسیع است که کمتر میتوان تمام ابعاد نهفته در شخصیت ایشان را به نمایش گذاشت.
اگر به عنوان یک پژوهشگر و یک هنرمند به زوایای شخصیتی وی بنگریم انسانی جامع الاطراف را خواهیم یافت.
با یک نگاه دقیق می توان او را به عنوان یک شخصیت مذهبی، انقلابی، فردی مجاهد شناخت. از سوی دیگر می توان ایشان را به عنوان یک ادیب و شاعر و رهبری مردمی به یکباره و در یک اثر هنری منعکس کرد.
لطافت خلق اثر هنری برای چنین انسان جامعالاطرافی همین بس که هر هنرمند از دریچه نگاه خود و هم سو با اندیشه خود او را تصویر کرده است. این فرد قابلیت تصویر با تمامی باوورهای دیگر را نیز دارد.
به هر حال انعکاس جنبههایی از شخصیت این مرد فرزانه در اثر هنری بارها و بارها اتفاق افتاد. این آثار فارغ از نوع خروجی یا به عبارت دیگر اثر هنری، از عکاسی و مجسمه گرفته تا نقاشی و خوشنویسی ارزشهای بزرگی را تداعی میکند.
در واقع خلق هر اثر هنری که بعدی از ابعاد والای شخصیت وی را به نمایش بگذارد ، ارزشمند و از سویی بسیار دشوار است.
در ضمن تأکید بر این مطلب لازم است که پرداختن به حقیقت وجودی او در اثر هنری کار راحتی نیست. شناخت کافر از دیدگاه ها و اهداف بلند او از عهده هر کسی بر نخواهد آمد.
با توجه به ارزش هایی که در باره شخصیت امام خمینی مطرح کردید؛ آثار خلق شده در باب این شخصیت سیاسی را از نظر کیفی چگونه می بیندید؟
آثار خلق شده در باب امام خمینی را سرشار از معنویت و زیبایی های عرفانی است. این آثار از ظرافت خاصی برخوردارند و نحوه ارزشیابی و بررسی اهمیت این آثار خود ظرایف ویژهای در بر خواهد داشت. البته معتقدم تا کنون اثری که تمام شخصیت این انسان والا را در خود جای دهد خلق نشده است. چراکه هر هنرمند از نگاه خود قرابتی با وی می یابد و این قرابت سبب خلق گونه ای از اثر هنری می گردد. اثر هنری هر آن چه که باشد به واسطه ارتباط با روح هنرمند باید به شکلی عمیق با احساس وی در ارتباط باشد. همین امر سبب می شود تا یک اثر هنری اندیشه هنرمند را بازنمایی کند. این بازنمایی هر آن چه باشد به خلق یک جنبه تازه کمک می کند.
در هر حال فرصتی که سبب خلق اثر هنری از سوی نسل تازه هنر ایران میگردد حایز اهمیت بسیار است. این امر سبب درک و شناخت هر چه بهتر شخصیت هنرمندان از امام خود و نزدیک شدن به اندیشههای او خواهد شد. البته نمایش اندیشههای امام در اثر هنری موقعیتی بسیار مغتنم است که میتواند مخاطبان این آثار را با چنین شخصیتهایی آشنا کند. نزدیکی و همدلی با افکار او نکاتی است که در بررسی آثار متعلق به او شاخص ارزش آثار هنری است.
با توجه به این که امام (ره) بیش از دو دهه قبل از بین ما رفتند؛ و با توجه به مسائل و دیدگاه های مختلفی که امروز در بیان تجسمی مطرح است؛ نسل جدید هنرمندان ما چقدر تمایل به خلق آثار مذهبی و سیاسی دارند؟
به طور کلی میتوان گفت شخصیت امام خمینی صرفاً یک شخصیت مذهبی نیست. اگر چه مهمترین وجه شخصیتی وی اعتقادات و باورهای اوست.
اما هر کس ممکن است از زوایای دیگر نیز به شخصیت او نگاه کند. میتوان تصور کرد که یکی از موضوعات مذهبی و در عین حال سیاسی در خلق آثار هنری، نمایش شخصیت امام خمینی است. اما او نه صرفاً یک شخصیت مذهبی است و نه صرفاً سیاسی در واقع شخصیت او وجوه پیچیدهتری را به خود اختصاص میدهد. البته بازنمایی مضامین مذهبی نیز به ترسیم شخصیتهای مذهبی محدود نمیشود. این مضمون نیز بسیار گسترده است. اما یکی از هزاران مضمونی که به آن توجه داریم، بازنمایی شخصیتهای مذهبی است.
به عنوان یک هنرمند انقلابی و دوستار امام راحل، در طول سالهای فعالیت خود تصویری از امام خلق کردید؟
بله. من برای نمایش شخصیت امام خمینی به سفارش بنیاد حفظ آثار امام خمینی به خلق اثر پرداختم این تابلو شاید ۱۲ سال قبل و در اصفهان انجام شد.
این اثر حس خاصی را به شما منتقل میکرد؟ به عبارت دیگراین اثر با آثار سفارشی که پیش از این خلق کرده بودید تفاوت داشت؟
خلق اثر با چنین مضمونی قطعاً متفاوت از آثار دیگر است. چرا که موضوع برای هنرمند جذابیت نداشته باشد و هنرمند ارتباط لازم را با آن برقرار نکند. نمیتوان منتظر خلق اثر توسط او بود. بنابراین یکی از اصول خلق این آثار این حقیقت است که صرفاً به عنوان یک سفارش به آنها نگاه نکنیم. بلکه رابطه باطنی و اعتقادی و باور مشترکی که بین آن شخصیت و خویشتن هنرمند است را در نظر گیرد تا خصوصیات ویژهای که در آن شخصیت وجود دارد، به تصویر کشد و به این طریق به خلق اثر هنرمندانهتری بپردازد. در چنین شرایطی اثر هنری قرابت معنایی بیشتری با سوژه اثر هنری برقرار خواهد کرد.