در حوزه سینما و تلویزیون، مجموعه‌هایی درباره مفاخر ایران تولید شده، که در شناخت نسل امروز از اندیشه‌های نیاکان بسیار موثر بوده‌اند، در این باب با آقای «مهدی فقیه» - هنرمند پیشکسوت- به گفتگو می‌نشینیم.
به نظر شما سریال‌ها و فیلم‌های تولید شده درباره شخصیت‌های علمی، فرهنگی، تاریخی از چه سطح کیفیتی برخوردار بوده است؟
به نظر من سطح کیفیت پایین بوده است. باید کار را به کاردان بسپارند؛ مانند مریم مقدس ساخته شهریار بحرانی که نشان داد در زمینه تاریخی بسیار خوب می‌تواند کار کند. چه از لحاظ فیلم‌نامه که شامل منابع بسیار وسیع و باکیفیت بود و هم از لحاظ صحنه‌آرایی و لباس و بازیگر در سطح بسیار خوبی بود.
همچنین سریال نردبامی بر آسمان (غیاث الدین جمشید کاشانی) کاری بود که از لحاظ زمانی در مدت کوتاهی تولید شد ولی بسیار با کیفیت و با استقبال بالایی در جامعه پخش شد.
می‌توان این‌گونه بیان کرد که ما بعضی از مسائل را نمی‌خواهیم ببینیم، ما در زمینه کارهای تاریخی و فرهنگی منابع بسیار زیاد و خوبی داریم و باید ساخت این‌گونه آثار را به کاردان آن سپرد. مردم ما بسیار خوب می‌فهمند و کار بد را از خوب تشخیص می‌دهند. همچنین در زمینه دفاع مقدس که مردم من را معمولاً به عنوان بازیگر دفاع مقدس می‌شناسند (آثاری مانند گور در آتش، قله دنیا، لیلی با من است، تونل و فیلم‌های سینمایی از این قبیل). من تجربه بازی در تئاتر را دارم و این‌گونه نبوده که بدون تجربه وارد بازیگری شوم و تحصیلات آکادمیک آن را نیز دارم. در یک دهه فیلم دفاع مقدس مرحله بسیار عالی را طی کرد ولی در حال حاضر از لحاظ کیفیت در سطح پایین است.
آثار تولید شده مثل ابن سینا، سهروردی، از لحاظ کیفیت در سطح خوبی بوده‌اند ولی گاه احساس می‌شود زمانی که باید ساخت این‌گونه آثار روند پشرفت و رو به جلویی داشته باشند موانعی بر سر راه آنها قرار می‌گیرد. نظر شما در این زمینه چیست؟
مسئولین باید پاسخگو باشند، باید به افکار عمومی مراجعه کنند. در حال حاضر پرکارها و باتجربه‌ها بیکار هستند و این صحیح نیست.
درباره چه شخصیت‌هایی می‌توان آثاری فاخر تولید کرد که از لحاظ کیفیت نیز در سطح بالا باشند ولی تاکنون به آنها پرداخته نشده است؟
دریایی از شخصیت‌ها و نخبگان و انسان‌های بسیار زیادی در تاریخ ایران داریم که متأسفانه ناشناخته مانده‌اند. برای خود من نیز هنوز یک علامت سوال است با وجود این همه شخصیت و منبع چرا اثر فاخر و باکیفیتی نداریم. من نیز جوابی برای این سوال ندارم ولی به صورت مختصر بیان می‌کنم که کم‌کاری و کوتاهی محض دلیل این فقدان می‌باشد.
ما خوبان بسیاری داریم، داشته‌ها و تجربه‌های بسیار بالایی در این سال‌ها داشته‌ایم که مورد توجه قرار نمی‌گیرند و از زمانی که بازیگران تئاتر وارد سینما شدند، سینما شکل دیگری به خود گرفت.
با وجود فرهنگ غنی و امکانات زیاد و شخصیت‌های بسیار برای ساخت آثار فاخر ولی هیچیک از این موارد مورد استفاده قرار نمی‌گیرند. چرا؟
من فقط کم‌کاری را علت آن می‌دانم و در این زمینه قطعاً کوتاهی شده است.
پیشنهاد شما در حوزه سینما برای ساخت آثار فاحر به سازمان سینمایی چیست؟
باید تصمیمات درستی بگیرند، نگاهشان به افقهای دور باشد. مانند تولید اثر در زمینه خلیج‌فارس که از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است ولی می‌بینیم که چند فیلم و سریال عادی و با کیفیت بسیار پایین تولید می‌شود. باید وقت بگذارند، کارشناسان خوب جمع شوند تاریخ و اطلاعات لازم برای ساخت یک اثر را جمع‌آوری کنند بعد به تولید اثری بپردازند.
همچنان که مشاهده می‌کنیم آمریکا و اروپا، آثاری را تولید می‌کنند که معلوم است واقعاً برای تولید آن انرژی گذاشته‌اند و مفاهیم انسانی را ماندگار می‌کنند مانند اثر فاخر چارلی‌چاپلین که با وجود اینکه یک اثر کمدی است ولی هنوز قوی و ماندگار است و مردم ما بیشتر از ابن سینا او را می شناسند چون مفاهیم انسانی و مشکلات واقعی اجتماع را بیان می‌کند. حال اگر به تولیدات کمدی خود نگاهی بیندازیم به تفاوت فاحش آنها پی می‌بریم. به نظر من آثار از لحاظ کیفی در سطح بسیار پایینی قرار دارد. ما حتی در زمینه کمدی نیز جای کار بسیار داریم ولی متأسفانه حتی در این زمینه نیز کوتاهی شده است، مانند فیلم «لیلی با من است» که در زمان خود کیفیت بالایی داشت و مفاهیم انسانی قابل انتقال، ژانر کمدی و مخاطبان خود را هم‌زمان داشت.
در پایان اگر نکته‌ای را حائز اهمیت می‌دانید بیان کنید.
اگر ما کار خوبی تولید کنیم، قطعاً مردم ما تماشای تولیدات داخلی را به خارجی ترجیح می‌دهند. ما پتانسیل‌های خوبی داریم و مسئولین فرهنگی کشور باید نگاه دقیق‌تر و بهتری به این وادی داشته باشند تا بتوان آثار موفق‌تری تولید کرد.
