محمدعلی محمدی در گفت و گو با هنرنیوز درباره چگونگی حفظ بافت تاریخی گفت: برای حفظ بافت تاریخی باید حیات در آن ایجاد شود تحت عناوین مختلف مثل بخش گردشگری، اجتماعی، رفاهی و .... به عبارتی ایجاد فعالیتهایی که بتواند مخاطب جذب کند برای شهروندان ساکن در آن محله باعث ایجاد رغبت میشود. همچنین برای کسانی که زمانی از این بافت خارج شدند و دوست دارند در این محیطها زندگی کنند حیات دوباره و تقویت روحیه زندگی و شادابی را به همراه دارد.
وی عنوان کرد: اگر بپذیریم شهری کهن با آثار و ابنیه ی قدیمی مرمت شده، خود ارزشی استثنایی است، در آن صورت در مییابیم که مرمت بناها تا چه اندازه متضمن این ارزش استثنایی است. اگر این معنا را از تک بناها به مجموعه، گذرها، فضاهای شهری، میادین و کلیه ی نهادهای اجتماعی، مذهبی، خدماتی و غیره تعمیم دهیم، مفهوم واقعی مرمت یک شهر فراهم می آید.
محمدی تشریح کرد:مرمت، روشی ویژه برای مهیا سازی زمینه، جهت ارزیابی آثار و ابنیه گذشته است که گاه با دخل و تصرف در بنا تغییرات بصری ایجاد می کند. این فرآیند باید ضمن احترام به اصالت بنا؛حفظ هماهنگی هنگام مداخله در بنای قدیمی ؛پیش بینی کلیه ی نیازهای خدماتی – تاسیساتی که مناسب کاربری جدید باشد؛ را به همراه داشته باشد و از سویی کاربری مناسب با بنای قدیمی به بنای مرمت شده تخصیص یابد.
مدیر بافت تاریخی شهرداری منطقه ۱۲ تهران در پاسخ به این پرسش که در سخنان تناقض وجود دارد چرا که از طرفی جایی مانند حمام نواب عودلاجان مرمت میشود، اما از سوی دیگر پشت مسجد فخرالدوله پارکینگ ساخته میشود، که این امرباعث ایجاد این فکر میشود که شهرداری دقیقاً بر روی آثار تاریخی تهران فاقد حریم دست میگذارد و مجوز ساخت و ساز میدهد ؟گفت: در اینجا بحث حقوق مالکیتی مطرح میشود. حقوق مالکیتی افراد را نمیتوان از آنها گرفت. باید قوانینی باشد که از طریق آن بتوان برای متولیان شهری یا میراثی یا هر سازمان ذی ربط ایجاد حق کرد.
وی تاکید کرد: از طرفی حق شهروندان را هم باید مورد توجه قرار داد . متأسفانه در این قسمت خلأ قانونی داریم. شهروند حق دارد از املاک و مایملکاش استفاده کند. نمیتوان این حق را از او گرفت. باید قوانینی تدوین شود که ضمن حمایت و حفاظت از آثار تاریخی - فرهنگی مالک هم به حقوقش برسد و خواستههایش تأمین شود.
محمدی دربارهی این که خلأهای قانونی را متولیان شهری باید بررسی کنند یا متولیان میراث؟ و آیا دربارهی خلأهای قانونی بافتهای تاریخی توافقاتی بین این دو سازمان بوجود آمده است ؟ اظهار کرد: باید از مالکان اقدامات حمایتی کرد و مواد قانونی را به تصویب رساند. به هر حال سازمان میراث فرهنگی خود متولی است و خواستههای شهروندان دربارهی میراث فرهنگی و آثار تاریخی را تأمین میکند.
وی در پاسخ به این پرسش که بافت تاریخی لاینفک از بافت شهری نیست و در حال حاضر در بافت تاریخی مخصوصاً محدوده بازار ساخت و سازهای زیادی صورت میگیرد؟ بیان کرد:اگر میخواهیم میراث فرهنگی حفظ شود، باید مردم را وارد میدان کرد که این امر مستلزم فرهنگسازی است. مردم به عنوان مالکان بناهای تاریخی باید خودشان این حس را داشته باشد. در همین محدوده ۶۰۰ تا ۷۰۰ بنای تاریخی وجود دارد که سازمان میراث فرهنگی یا شهرداری نمیتوانند تمام آنها را تملک کننند. باید اتفاقی رخ دهد که مالکان خود رغبت به حفظ بنای تاریخی داشته باشند.
محمدی همچنین دربارهی پیشرفت مرمت و بازسازی سرای کاظمی توضیح داد: حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد کار به اتمام رسیده و قرار است این مکان با گردآوری عناصر فرهنگی – تاریخی به خانه موزه تهران قدیم برای ایجاد مجموعهای از نشانههای تاریخی که تهران قدیم را به نمایش میگذارد، تبدیل شود.
وی افزود: بخشی از سرای کاظمی به نگارخانه تبدیل میشود تا عکسهای تهران قدیم را به نمایش بگذارد، بخشی موزه مردمشناسی است. قسمتی از آن تماشاخانهای است که فیلمهای قدیمی را به معرض نمایش میگذارد. بخشی از آن کتابخانه تهران قدیم است که تمام کتابهایی که فکر میشده تا کنون درباره تهران قدیم نگاشته شده در آنجا گرد آوری میشود تا در معرض دید علاقهمندان و دانشجویان قرار گیرد. بخشی هم کلاسهای آموزشی است با موضوعات تاریخی و فرهنگی خواهد بود.
مدیر بافت تاریخی شهرداری منطقه ۱۲ تهران درباره بتون ریزی کنار درب کاخ گلستان نیز اظهار کرد:ما به قسمتی که قرار بود کار باستان شناسی انجام شود آسیبی وارد نکردیم و اصلاً به آن کاری نداشتیم. در قسمت کناری آن بتونریزی انجام دادیم. قسمت شمالی میدان هم پوشیده شده تا هر زمان که میراث فرهنگی امکان کاوشهای باستانشناسی برایش مقدور شد، به این کار بپردازد.