جمال شورجه:
احياي مجدد شوراي تصويب فيلمنامه
تاريخ : سه شنبه ۸ مرداد ۱۳۸۷ ساعت ۱۵:۲۹
امروز متأسفانه در چرخه توليد فيلم، فقط در مرحله گرفتن پروانه ساخت كه يكي از مراحل اصلي توليد فيلم است. طرح اصلي فيلمنامه به شوراي پروانه ساخت ارائه مي شود و شوراي پروانه ساخت فيلمنامه كامل را نمي خواند . طبق مصوبه اي كه از وزارت ارشاد گذشته بجا مانده، بخشي از حدود و اختيارات اداره نظارت و ارزشيابي معاونت سينمايي به خود سينماگران و اهالي سينما تفويض شده است و ديگر لازم نيست تهيه كننده براي گرفتن پروانه ساخت فيلمنامه كامل را به ارشاد بدهد. اما در گذشته اين الزام وجود داشت و اين شورا بايد در مورد فيلمنامه نظر مي داد. پس از اين مرحله، يا پروانه ساخت صادر مي شد يا مورد تأييد قرار نمي گرفت.
از وقتي اين حوزه اختيارات نظارت و ارزشيابي رو به كاستي گذاشت، تقريباً قدرت و حضور محتوايي اين شورا در بخش فيلمنامه نيز كمرنگ شد. به نظر مي رسد اگر بخواهيم از اين بحران و از اين آشفتگي خارج شويم و تكليف فيلمساز و تهيه كننده را مشخص كنيم، بايد شوراي تصويب فيلمنامه مجدداً احيا شود و فيلمنامه ها در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي يا بنياد سينمايي فارابي مورد بررسي قرار گيرند. البته فارابي امروز يك شوراي مشورتي دارد اما حكم اين شورا، لازم الاجرا نيست.
از سوي ديگر، فيلمنامه هايي نادر را پيدا مي كنيم كه كارگردان مي تواند آن را بدون تغيير بسازد. اين تغيير 10 تا 15 درصدي كاملاً عرف است اما در برخي مواقع حتي وقتي فيلمنامه كامل خوانده مي شود. باز هم در اجرا در تغييرات و جهت گيري هايي در آن ايجاد مي شود. اين مسئله، مسئولاتي كه در امر خواندن و نظر دادن فيلمنامه ها فعاليت مي كنند را وامي دارد تا تصميمات خاصي در مورد اين نوع فيلم ها اتخاذ كنند زيرا تخلفي توسط كارگردان صورت گرفته كه كار دچار مشكل شده و حاشيه ساز مي شود.
واقع امر آن است كه ما به قوانين عمل نمي كنيم. در قوانين توليد فيلم، همه خطوط قرمز و حساسيت هاي پوششي، گريم و حفظ حرمت ها و كرامت انساني آمده است. اما اين موارد گاهي اوقات در توليد يك فيلم رعايت نمي شود. ممكن است فيلمسازي عرف جامعه را ببيند و آن را در فيلمش انعكاس دهد در حالي كه يك فيلمساز بايد يك جهت گيري هدايت شونده نسبت به جامعه داشته باشد و آنچه را كه بايد باشد، نشان دهد. ارشاد هم مجاز نيست به فيلم هاي نازل و سطحي مجوز اكران بدهد. متأسفانه وزارت ارشاد براي اينكه كثرت اين جنس آثار فراوان شده، ناگزير است تا به پاره اي از اين آثار مجوز اكران بدهد. زماني كه اين اتفاق مي افتد، ارشاد هم دچار مشكل مي شود زيرا زماني كه مهر تأييد وزارت ارشاد اسلامي روي فيلمي مي خورد مردم آن را تأييد شده از نظر نظام مي دانند. شايد يكي از اشكالات و دلايلي كه بدحجابي در كشور ما عرف و فرهنگ شده همين مورد است.