مریم اطیابی- به گزارش هنرنیوز، دو شنبه ۸ دی ماه شهرداری قزوین با ماشینآلات سنگین خاکبرداری در ضلع جنوبی سعدالسطنه و قسمت شرقی کتاب خانه نبوی که در حقیقت شبستان زیر زمینی مسجد النبی است را جهت احداث یک پارکینگ طبقاتی آغاز کرد. پس از مطلع شدن نیروهای یگان حفاظت میراث فرهنگی، آنها در محل حاضر شدند و دستور توقف عملیات را به پیمانکار شرکت مجری طرح دادند. اما لودرها بار دیگر از صبح روز بعد با حکم دادستان قزوین، کار خود را آغاز کردند تا لایههای تاریخی شهر باستانی قزوین را به قیمت احداث یک پارکینگ از بین ببرند!
تخریبها در حالی ادامه مییافت که کارشناسان میراث فرهنگی در گفت و گو با هنرنیوز اعلام کردند: «اینجا ملکی منسوب به یکی از بزرگان و اهل فضل قزوین به نام «حاج ملاعبدالوهاب دارالشفا» و نخستین متولی مسجد النبی در دوره فتحعلیشاه بوده است. و در متون تاریخی نیز گفته شده که ملک ایشان در جوار مدرسه فقهی که اکنون وجود دارد، بوده و با استناد به این شواهد احتمالاً این بناهای تخریبی منتسب به متولی مسجدالنبی بوده است.»
سرانجام با کشف سازههای جدید باستانشناسی و پس از خاکبرداریهای پی در پی شهرداری سه شنبه ۹ دی ماه با درخواست مسعود سلطانیفر – رییس سازمان میراث فرهنگی- از استاندار قزوین دستور توقف عملیات خاکبرداری و تشکیل یک جلسه اضطراری با حضور طرفین دعوی در سازمان مرکزی میراث فرهنگی صادر شد و در نهایت مقرر شد تیم باستان شناسی برای کاوشهای نجات بخشی به محل روانه شوند و تصمیم نهایی پس از حصول نتایج این کاوشها اعلام شود.
و درنهایت دوشنبه ۲۰بهمن ، محمد حسن طالبیان، معاون میراث فرهنگی و سید محمد بهشتی مشاور سازمان میراث فرهنگی به قزوین رفتند تا پس از این کاوشها طی جلسهای با مسئولان شهری و استانی درباره پارکینگ سعدالسلطنه تصمیمگیری شود.
محمد حسن طالبیان در گفت و گو با هنرنیوز،درباره نتایج این سفر درخصوص پارکینگ سعدالسلطنه گفت: کل مسئولان شهر در این هماندیشی حضور داشتند و موضوع پس از کاوشهای باستانشناسی از نزدیک مورد بررسی قرار گرفت.
وی با تأکید بر این که نمیتوان پس از اتفاقات رخ داده این بخش را به حال خود رها کرد، افزود: پیشنهاد کردیم یک گروه طراحی و مطالعات تشکیل شود تا ضمن حفظ ارزشهای تاریخی- میراثی، ارتقا محیط را به همراه داشته باشد.
معاوت میراث فرهنگی با اشاره به این که تحقق این موضوع صورت مسأله سازمان میراث فرهنگی است، توضیح داد: در چنین حالتی بر اساس عکسهای تاریخی و کاوشها بخشهای با ارزش حفظ خواهد شد و قسمتهایی هم که احتیاج به ساماندهی و خدماترسانی به محله دارند، مورد توجه قرار خواهد گرفت که تحقق آن نیازمند طرح ویژهای است.
او ادامه داد: مقرر شد سازمان میراث فرهنگی این کار را در الویت قرار دهد و با همکاری استان این مطالعات و طراحی به نتیجه مطلوب برسد.
وی در پاسخ به این پرسش که در نهایت آیا پارکینگ طبقاتی ساخته خواهد شد، اظهار داشت: بحث این که عملکرد چه باشد، چگونه، کی و کجا اجرا شود در همان طرح مطالعاتی ویژه گنجانده خواهد شد. این طرح قطعاً ارزشهای این مکان را افزایش خواهد داد و به حفظ داشتههای تاریخی- فرهنگی کمک خواهد کرد. همچنین فضای تاریخی را برای مردمی که به مسجدالنبی میروند یا در محله حضور دارند؛ تسهیل خواهد کرد.
طالبیان اضافه کرد: بر سر کلیات طرح به توافق رسیدیم و منتظریم اعلام شود که کدام گروه و چگونه آن را طراحی خواهند کرد. یک کمیته نظارتی هم از سوی سازمان میراث فرهنگی با حضور کارشناسان و متخصصان پیشکسوت بر تعریف و اجرای طرح نظارت خواهند داشت و مطالعه آن را هدایت خواهند کرد.
وی همچنین از نگهداری بخشهای مهم کاوشهای نجات بخشی پارکینگ سعدالسلطنه در قالب سایت موزه خبرداد و تأکید کرد: بخشی از حفظ ارزشهای تاریخی در ایجاد این سایت موزه تحقق مییابد.
معاون میراث فرهنگی در پاسخ به این پرسش که با توجه به مخالفت آن زمان شورای شهر قزوین با توقف طرح پارکینگ سعدالسلطنه،آیا توافقات لازم با مسئولان شهری برای ضرورت حفظ میراث فرهنگی در این محدوده بوجود آمده است، گفت:ما وظیفه قانونی داریم که مسیر کارشناسی را پیش ببریم. و از آنجا که سخنان ما کارشناسی و تخصصی است خوشبختانه مقامات عالی استان این نظرات کارشناسی را پذیرفتند.
پیش از این هم با کشف محدودهای به وسعت تقریبی ۳۰ در ۵۰ متر از بقایای آب-انباری تاریخی در حین خاکبرداریهای شهرداری در پارکینگ سعدالسلطنه یک باستانشناس در گفت و گو با هنرنیوز اظهار کرده بود:« پارکینگ طبقاتی سرایِ سعدالسلطنه قلب بافتی تاریخی قزوین را نشانه گرفته که خود روی بافتی کهنتر قرار دارد.نه تنها وجود آثار و ابنیه شاخصی مانند مسجدالنبی، سرای وزیر و کاروانسرای سعدالسلطنه به وضوح نشان میدهد که در محل مذکور نمیتوان پارکینگ طبقاتی ساخت، و احداث چنین پارکینگی به معنی نقض آشکار عرصه و حریم یادمانهای مذکور است، بلکه مطالعات باستانشناختی نیز نشان میدهد که گودبرداری در این محل منجر به تخریب لایهها و نهشتهای دوران تاریخی و پیش از تاریخی خواهد شد.در واقع، احداث پارکینگ، چنانکه گفتهاند، فقط موجب تجاوز به عرصة سه اثر تاریخی نیست، بلکه به طور مستقیم به نابودی بقایای باستانشناختی، دست کم از دورههای قاجار و صفوی و سلجوقی تا ساسانی و پیش از تاریخی، میانجامد.»