به گزارش خبرنگار هنرنیوز ، صبح امروز «محمدحسن طالبیان» معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری طی یک نشست خبری با موضوع ثبت جهانی قنات ایرانی و بیابان لوت برگزار شده بود گفت: بیابان لوت دارای 17 کیلومتر مربع حریم است و قنات‌های ایرانی هر کدام دارای یک حریم و عرصه هستند. عرصه قنات‌ها زمین‌های کشاورزی و بستر آبی است که وجود دارد و در ادامه به بهانه‌ی حریم، همه منابع آبی یا بستر آبی در نظر گرفته شده‌اند. همچنین بخش ساختار فیزیکی یا کالبدی بنا مد نظر بود که آن در سطح ملی ابلاغ شده و عینا در پرونده جهانی نیز ابلاغ شده است.
وی با اشاره به اقداماتی که باید برای حفاظت از این دو اثر تاریخی و طبیعی ایران انجام شوند یادآور شد: در پرونده بیابان لوت سازمان‌های میراث فرهنگی، محیط زیست، جهاد کشاورزی و منابع طبیعی هر کدام وظایف نوشته شده‌ای دارند، همچنین چهار پایگاه در نقاط مختلف بیابان ایجاد می‌شود و همچنین برنامه‌هایی برای توانمندسازی جامعه محلی و استقرارگاه‌های قابل احیاء در سطح مناطق مختلف بیابانی اجرایی می‌شوند.
او با تأکید بر اینکه این برنامه‌ریزی مانند قالبِ برنامه‌ریزیِ یک پایگاه دائمی برای ادامه کار، حفاظت، توانمندسازی جوامع و اقدامات مورد نیاز انجام می‌شود، تأکید کرد: دو پرونده «قنات ایرانی» و «بیابان لوت» نیازمند توجه و همبستگی و مشارکت مردم هستند، همچنین حرائم حفاظتی آن‌ها اعلام شده است و عرصه و حریم هر کدام از آن‌ها علاوه بر ابلاغ شدن در سطح ملی به یونسکو نیز اعلام شده است.
محمدحسن طالبیان درباره چگونگی تأمین امنیت بیابان لوت پس از ثبت جهانی و برای حضور گردشگران اظهار کرد: بیش از سه سال و نیم است که درباره این نوع موارد فکر می‌کنیم. اگر نمی‌توانستیم امنیت را در لوت تأمین کنیم، هیچ‌گاه این منطقه طبیعی را به ثبت نمی‌رساندیم. در نخستین قدم پاکسازی مین‌های موجود در بیابان لوت انجام شد. همچنین پاسگاه‌های ژاندارمری بیشتری در منطقه ایجاد و احیا شدند.
وی با بیان اینکه از مبادی ورودی بیابان به گردشگران نقشه داده می‌شود و هر گردشگر فردی یا گروه گردشگر برای وارد شدن به بیابان باید حتما یک راهنما به همراه داشته باشد تا علاوه بر تأمین امنیت، بتوان مهمترین موضوعات از ارزش‌های جهانی محوطه‌ها را ببینند اظهار داشت: ممکن است از نظر امنیتی و جانی برایشان مشکلاتی به وجود بیاید، بنابراین زون‌هایی را مشخص کردیم که در نقشه‌ها وجود دارند و در حال تدوین آن‌ها در پرونده‌ها برای استان‌های تحت حفاظت هستیم تا از سوی دیگر این نقاط نیز نظام‌مند شوند.
طالبیان تأکید کرد: مردم سیستان و بلوچستان که بخشی از بیابان لوت را در استان خود دارند این پیام را به ما رساندند که همه تلاش خود را برای برقرار کردن امنیت در کویر و بیابان فراهم می‌کنند.
وی همچنین با اشاره به ایجاد دو قنات در شهر نخجوان با نظارت مرکز بین‌المللی قنات یزد گفت: با این اقدام نشان دادیم که دانش ایجاد قنات را داریم. بنابراین با کمک دستگاه‌ها می‌توانیم چنین کاری را انجام دهیم و برای آینده، این اتفاق یک مدل خوب برای توسعه پایدار است. در حال حاضر نیز بازخورد بسیار خوبی در این زمینه وجود دارد.
طالبیان در ادامه با تأکید بر پرآب و زنده بودن قنات‌های ایرانی گفت: براساس برنامه مشترک ایران و شورای قنات همکاری بین نهادهای مختلف در زمینه حفاظت قنات‌ها همیشگی خواهد بود. از سوی دیگر، 11 قنات انتخاب شده برای ثبت جهانی جزو قنات‌های پرآب و دائمی هستند که از 2000 سال پیش تاکنون میزان دِبی آب آن‌ها تغییر نکره است
طالبیان، معاون میراث فرهنگی همچنین در صحبت‌هایی با تأکید بر اینکه بیابان لوت نیازمند یک مدیریت یکپارچه است، در حالی که دستگاها به صورت بخشی به آن نگاه می‌کنند، اظهار کرد: در یونسکو یکی از اشکالاتی که به این پرونده وارد شد چنین موردی بود.
او افزود: در پرونده جنگل‌های حرا نیز که چند سال گذشته از سوی ایران مطرح شد، علت اصلی همین بود که دستگاه‌ها با یکدیگر همخوانی ندارند. در لوت از ابتدا گفت‌وگو و تهیه برنامه مدیریتی مد نظر بود که آن را انجام دادیم و دستگاه‌ها و مردم با یکدیگر وحدت پیدا کردند.
وی تاکید کرد: تهیه پرونده‌های میراث طبیعی دیگری مانند «هیرکانی»، «ارسباران» و «دماوند» نیز به عنوان میراث طبیعی در دستور کار است.
«علی‌اصغر سمساریزدی»، رئیس سازمان مرکز بین‌المللی قنات‌های یزد نیز در این نشست خبری با تأکید بر اینکه قنات مظهر همکاری سازمان‌های مختلف در کشور بوده گفت: مرکز بین‌المللی قنات را سال 84 با امضای موافقت‌نامه یونسکو ایجاد کردیم و سال 85 کار آن آغاز شد. برای ادامه کار به اعتبار خاصی نیاز بود که وزارت نیرو در سال 87 طرح مطالعه کاربردی توسعه و حفظ قنوات را در مجلس به ثبت رساند و امیدواریم بار دیگر بتوانیم اقدامات آن را گسترده‌تر کنیم.
او گفت: اینکه 11 قنات از بین 37 هزار قنات فعال و زنده در کشور به یونسکو رفتند به این دلیل است که هر کدام دارای ویژگی‌های خاصی هستند که دیگر قنات‌ها نیز از آن‌ها بهره‌مند هستند. مانند قصبه گناباد که عمیق‌ترین مادرچاه را دارد، یا قنات زارچ یزد که با 80 کیلومتر، طولانی‌ترین قنات است یا قنات مون در اردستان که دو طبقه است.
وی در ادامه از مطالعه روی قنات‌های دیگر از بین 37 هزار قنات موجود در کشور با هدف پیوستن به پرونده قنات ایرانی به عنوان یک پرونده زنجیره‌ای خبر داد.
سمسار یزدی همچنین درباره دستاوردهای ثبت جهانی قنات ایرانی گفت: این اقدام باعث جلب توجه جامعه جهانی به قنات‌های بومی و کهن ایرانیان، جذب گردشگر فرهنگی و طبیعی به کشور، افزایش آگاهی‌های عمومی در همه سطوح، کارشناسان و بهره‌برداران، افزایش توجه قشر جوان به جنبه‌های مادی و معنوی قنات‌ها و ارتقاء جایگاه قنات در سطح جامعه، همچنین توجه بیشتر پژوهشگران و اساتید به منابع ایرانی به جای رجوع به دستاوردهای غربی است.
احمد جلالی نماینده ایران در یونسکو نیز گفت: من به عنوان یک ایرانی یک اتفاق درازمدت را در این زمینه می‌بینم ولی زمانی خوشحال می‌شوم که فرزندان ما در مدرسه و زمانی که می‌خواهند تاریخ و جغرافیا بخوانند این آثار ثبت شده ایران را نیز در کلاس درس فرا می‌گیرند و بهتر می‌توانند حس کنند که تاریخ چه بوده است؟ باید کاری کنیم که تاریخ برای آن‌ها مانند یک خانه باشد.
وی درباره اقداماتی که بر مبنای آن‌ها می‌توان دو اثر جهانی جدید ایران را به خوبی حفاظت کرد، گفت: معتقدم کار اصلی را رسانه‌ها می‌کنند. در این کشور اولویت‌ها در اذهان وجود دارد. باید ببینیم این حساسیت‌ها در چه مواردی است. 50 سال پیش اگر یک حمام تاریخی در کرمان توسط شهرداری تخریب می‌شد، احتمالا فقط دو باستان‌شناس پیشکسوت تا صبح غصه می‌خوردند، اما حالا جوانان نیز در مقابل چنین اقداماتی عکس‌العمل نشان می‌دهند. از امروز باید کاری کنیم که قنات‌ها و کویر لوت در اولویت نخست ذهن مقامات ایرانی باشند. باید نسبت به آثار جهانی غیرت داشته باشیم.
او با اشاره به تهیه پرونده ارگ جهانی بم در مدت چهار ماه و پس از زلزله بم اظهار کرد: در مدت کوتاهی مسئولان میراث فرهنگی این پرونده را تهیه کردند و موفق شدیم آن را در فهرست میراث در خطر ثبت کنیم. یکی از نمایندگان کشورهای خارجی با اعتراض به من گفت شما قصد دارید یک تل از خاک را ثبت کنید. من و مرحوم شهریار عدل به او نشان دادیم مسیر قنات‌ها، نخلستان‌ها و هر آنچه که امروز در ارگ بم بازسازی شده است چگونه بوده‌اند. در واقع منظر فرهنگی بم را نشان دادیم.
جلالی همچنین با اشاره به ثبت قنات «افلج» در کشور عمان در سال 2005 اظهار کرد: آن کشور یک قنات را به ثبت رساند، در حالی که در ایران یک مفهوم به ثبت رسید و در این مفهوم 11 عنوان انتخاب شد و هر کدام از قنات‌ها نماینده یک تیپ تکنولوژی بودند.
مهران مقصودی، مسئول تهیه پرونده بیابان لوت نیز با اشاره به اینکه این بیابان دارای 40 هزار کیلومترمربع مساحت عرصه و حریم است که 23 هزار کیلومتر آن عرصه است، اظهار کرد: سازمان جنگ‌ها و مراتع، سازمان محیط زیست و نمایندگان استان‌های مختلف که بیابان لوت زیرمجموعه آن‌ها محسوب می‌شود که به ما در امر حفاظت از این بیابان کمک می‌کنند.
وی با اشاره به اشتباه عنوان کردن نام پرونده لوت به عنوان کویر یا دشت لوت اظهار کرد: ما این پرونده را به عنوان «بیابان لوت» به یونسکو فرستادیم، چون هر آنچه به جز بیابان درباره لوت مطرح شود بخش کوچکی از آن را شامل می‌شود. بنابراین معتقدیم که باید از کلمه بیابان استفاده کرد. در این بیابان دشت، چاله، حوضه، بلوک و کویر وجود دارد.
