به گزارش خبرنگار هنرینوز ، صبح امروز 20 شهریورماه ، نشست خبری هفتمین ‌سوگواره‌های عاشورایی هیأت با حضور رحیم آبفروش جانشین دبیر جامعه ایمانی مشعر و مسعود نجابتی، دبیر علمی و عضو هیأت داوران برگزار گردید.

رحیم آبفروش، جانشین دبیر جامعه ایمانی مشعر در این نشست خبری گفت: این دوره‌ی سوگواره‌های عاشورای عکس و پوستر هیأت به هفتمین منزل خودش رسید، در 40 سالگی انقلاب هفتمین دوره‌ی سوگواره‌های عاشورایی را در حال برگزاری هستیم و امروز آغاز فراخوان این سوگواره‌ها را داریم. هم عدد 40، هم عدد 7 در ادبیات کهن ما نماد کمال و تکامل و به بلوغ رسیدن هستند و ما این تلاقی را به فال نیک می‌گیریم و امیدواریم که ان‌شاءالله شاهد اتفاقات مبارکی در این زمینه باشیم. هرچند برای رسیدن به این منزل هفتم خون دل‌ها خورده‌ایم که جای آن این جا نیست بیان کردن آن و ان‌شاءالله در فرصت‌های مقتضی آن نکات و مسائل و فراز و نشیب این راه باید بیان شود.

وی ادامه داد: نکته‌ای که مهم هست و من این جا باید تأکید بکنم این بوده که طی کردن این مسیر بی‌همرهی خضر ممکن نبود، و خضر راه این حرکت مبارک سروران و اساتید عزیزی به ویژه استاد عزیز و دوست داشتنی جناب آقای نجابتی بودند که واقعاً لطف و بزرگواری و پدری ایشان در شرایط غربت کار هنری متعهدِ مذهبیِ هیأتیِ انقلابی پناه بچه‌ها بود و همه‌ی دوستان با این حمایت و محبت و تأییداتی که ایشان داشتند توانستند گام به گام و قدم به قدم این منازل را طی کنند و الحمدلله امروز به این دوره‌ی هفتم رسیدیم.

رحیم آبفروش افزود: دعوت دوباره‌ی ما هم از همه‌ی هیأت‌های حسینی سراسر کشور هست برای این که این اتفاق مبارک را جدی بگیرند و هم از هنرمندان متعهد سراسر کشور، تلاقی بین این دو مجموعه و دو بخش مبارک نتیجه و حاصل مبارک و بسیار پربرکتی را برای ما داشته. یافتن استعدادهای توانمند، خوب، پاک در بین هیأت‌ها و از آن طرف هنرمندانی که تخصص و آن فنِ هنری خودشان را در طبق اخلاص گذاشتند و نذر سیدالشهداء کردند حاصلش این شده که امروز در فضای عمومی تبلیغات و اعلان هیآت شما رشد چشمگیری را شاهد هستید. حاصل این اتفاق این بوده که ما امروز با افتخار خدمت شما عرض کنیم در این شش سال گذشته هر آن‌چه در فضای هیآت کشور در حوزه‌ی اعلان و اطلاع‌رسانی و هم‌چنین در شیوه‌ی برگزاری که در بخش عکس ثبت و ضبط شده برای تاریخ و برای آیندگان مانده، خلأیی که ما در سال‌های گذشته شاهد آن بودیم یعنی اگر شما بخواهید برگردید نه دهه‌ی سی و چهل و قبل از آن، همین دهه‌ی 50 و 60 و 70 حتی قریبانه‌تر همین دهه‌ی 80 و 90. شما اگر دنبال این بگردید که در هیأت‌های ما فضای هنری اعلان و اطلاع‌رسانی چگونه بوده، فضای جلسات و مراسمات به چه شکلی برگزار می‌شده؟ سند مکتوب کمتری پیدا می‌کنید، اما ما با افتخار عرض می‌کنیم در این شش گذشته آن‌چه که اتفاق افتاده برای آیندگان و برای تاریخ ثبت شد، ضبط شد و ماندگار شد، از قِبل و به برکت برگزاری سوگواره‌ها فرایندی که در انتخاب و دعوت آثار و داوری آثار صورت گرفت، خروجی‌هایی که در قالب کتب نفیس برگزیدگان سوگواره‌ها منتشر شد و هم‌چنین در فضای مجازی، سایت نگارخانه‌ی هیأت یا هیأت‌نگار که متولی انعکاس آثار این چند دوره بود همه و همه باعث شد که ما برای آیندگان این سربلندی را داشته باشیم که حداقل نسبت به این سال‌هایی که نفس می‌کشیدیم بی‌تفاوت نبودیم به آن‌چه که در مجالس سیدالشهدا می‌گذشت و این را به عنوان یک میراث گران‌بها برای آیندگان ثبت کردیم.

مسعود نجابتی، دبیر علمی و عضو هیأت داوران هفتمین سوگواره عاشورایی پوستر هیأت
هم در این نشست خبری گفت: خدا قوت می‌گویم به عزیزانی که توی جامعه‌ی ایمانی مشعر این اتفاق را به هفتمین دوره‌ی خودش رساندند چون روزی که آمدند، یادم هست اولین جلسه‌ای که ما خدمت عزیزان رسیدیم فکر نمی‌کردم همان جلسه‌ی اول این بیشتر از یک دوره برگزار شود، مثل خیلی از اتفاقات دیگر و با این مشکلاتی که روبه‌رو هستند واقعاً باید به آن‌ها دست‌مریزاد بگوییم و خداقوت و ان‌شاءالله که ادامه پیدا کند این اتفاق.

وی تصریح کرد: شایداین آثار ممکن است حتی نتواند با مردم عادی ارتباط برقرار کند یعنی آثاری که برای یک سوگواره ممکن است تولید شود توسط یک طراح گرافیک و توی سوگواره هم حتی جایزه بگیرد بعضاً شاهد بودیم که نتوانسته بخش وظیفه‌ی عمده‌اش را که توی بحث ارتباط با توده‌ی مردم است موفق نبوده. یعنی از نظر مختصات گرافیک داورها به آن امتیاز دادند ولی توی آن امر خطیر پیام‌رسانی و ارتباط‌ برقرار کردن متأسفانه مشکل داشته؛ اما من تصورم این است که این کارهایی که ما توی این شش دوره‌ی قبل حداقل توی سوگواره‌ی اعلان عاشورایی شاهد آن بودیم آثاری بوده که واقعاً توی جامعه حتی خودمان دیده بودیم این‌ها را، بعضاً توی شهرهای مختلف یا توی تهران و بعد این‌ها را توی سوگواره مورد قضاوت قرار می‌دادیم یعنی جنس کار خیلی واقعی است. بعد تصورم این است که این واقعی‌ترین نوع گرافیک فرهنگی است که دارد با مردم ارتباط برقرار می‌کند یعنی بعد از گرافیک تجاری که بیشترین تماس را و اصطکاک را با مردم دارد، با جامعه دارد، من تصورم این است که توی بخش گرافیک فرهنگی هم حتی این تقریباً می‌شود گفت که مردمی‌ترین نوع گرافیک است یعنی تقریباً برای مردم تولید می‌شود، با مردم ارتباط می‌گیرد، توی هیأت‌ها نصب می‌شود، توی خیابان و جاهای مختلف. یعنی ما خیلی از آثار جشنواره‌ها را بعضاً توی فقط گالری‌ها و محل‌های اکران خاص یا توی بعضی از قسمت‌های شهر می‌بینیم ولی این جنس کار واقعاً می‌شود گفت که توی صحبت‌هایی که حتی با همین دوره‌ی جشنواره‌ی مقاومت با مردم داشتیم یکی از قسمت‌هایی که می‌شود گفت که بیشترین ارتباط را با مردم گرفته همین پوسترهای هیأت‌ها و حسینیه‌ها و موضوعات مذهبی بوده چون واقعاً از همین جنس کاری است که ما توی جشنواره هم دنبال می‌کنیم.

نجابتی اظهار داشت: ما شاید برای نخستین‌بار به کمک شورای سیاست‌گزاری سوگواره و داوران دوره‌های مختلف فکر می‌کنم در دوره‌ی قبل بود که به این نتیجه رسیدیم که آثاری که به دست‌مان می‌رسد را بتوانیم دقیق‌تر ارزیابی بکنیم و نقاط قوت کارها را بتوانیم بهتر به نظر مخاطب برسانیم و هنرمندان را توجه بدهیم به این که این قسمت‌ها، قسمت‌هایی است که به هر حال مد نظر داوران بوده و بعضاً نقاط ضعف را گوشزد کنیم که رفع شود. توی بحث قضاوت و اهدای جوایز به یک نتیجه‌ی مطلوبی رسیدیم و این که ما یک کار را لزوماً کلیتش را در نظر نمی‌گرفتیم که این کار یا رد می‌شود یا قبول می‌شود. چه‌بسا کارهایی بود که در بخش‌هایی نقاط قوتی داشت و در بخش‌هایی به هر حال ضعف داشت. به طور مثال مثلاً خیلی از پوسترها ممکن بود در بخش نوشتار قوی باشند ولی در بخش تصویر ضعیف باشند یا بالعکس. یا بالاخره وقتی خوب نگاه می‌کردیم حتی آن آثاری که مثلاً ممکن بود که هیچ نقطه‌ی قوتی نداشته باشد و رد شده باشد باز در نهایت می‌دیدیم که مثلاً ممکن است که در پرداخت رنگی یا ترکیب‌بندی قابل اعتنا باشد. این باعث شد که ما کلاً بحث قضاوت را تخصصی‌اش کردیم یعنی شاید می‌گویم جای دیگری من سابقه‌ای سراغ ندارم برای این نوع قضاوت در مورد آثار گرافیک. در واقع آمدیم عناصر تشکیل دهنده‌ی یک اثر گرافیک را تجزیه کردیم و به هر کدامش جداگانه تخصصی نگاه کردیم و پرداختیم. داوران هم که دعوت می‌شوند با همین نگاه دعوت می‌شوند که هر کدام موضوع مثلاً تصویرسازی، لیآت، بحث رنگ، بحث تایپ و گرافیک، بحث.. مباحثی که توی یک پوستر شاخص است، ایده، حتی ایده‌یابی. ما کارهای زیادی را داریم توی جشنواره‌ها که ایده‌ی خوبی دارند ولی بچه‌ها توان پرداخت نداشتند و متأسفانه کل اثر رد می‌شود. ما خب توی این سال‌ها که داوری زیاد انجام شده این نکته را خیلی با آن برخورد کردیم. خوشبختانه این دومین دوره است که سوگواره دارد به این صورت برگزار می‌شود و امیدوارم که این نیتی که بانیان این قضیه داشتند و این که نقاط قوت و ضعف شناسایی شود و نقاط قوت تقویت بشود، نقاط ضعف برطرف شود ان‌شاءالله تأثیرش را توی آثار جامعه بگذارد و ما شاهد ارتقای بیشتر کارها باشیم.


رحیم آبفروش در پاسخ به سوال خبرنگار هنرنیوز که از تعداد آثار ، جوایز و حمایت‌ از آثار برگزیده پرسید گفت: ما پوسترهای اعلان و اطلاعیه‌های مراسم هیئات را بخش اصلی سوگواره قرار دادیم. برخلاف قالب سوگواره‌ها و یا مسابقات و جشنواره‌ها که مثلاً صرف پوستر عاشورایی محور قرار می‌گیرد. این جا پوستر اعلان برای ما موضوعیت داشته که به تعبیر استاد نجابتی یک اتفاق مردمی است که مخاطب دارد مردم را درگیر می‌کند و این پوستر از ابتدایش که سفارش داده می‌شود تا کار تولید می‌شود و طراحی می‌شود برای یک هدف مشخصی دارد یک مسیری را طی می‌کند. ما برای بخش اصلی چهار میلیون تومان به طراح هنرمند هدیه اختصاص دادیم، دو میلیون تومان هم برای آن هیأتی که سفارش دهنده‌ی اثر هست، کمک به آن هیأت و باز هم این نکته‌ی ظریفی هست که ما آن هیأت را به واسطه‌ی فهمی که داشته، انتخاب درستی که کرده، ارج و قربی که برای هنرمندش قائل شده، یعنی آن مدیر هیأت، آن سیاست‌گزار هیأت، هیأت را صرفاً مداحی‌اش ندیده، برای هنرمند هیأتی هم ارزش قائل شده. دو میلیون تومان هم کمک به آن هیأت هست. در بخش‌های جنبی که استاد اشاره فرمودند ما خب شش بخش جنبی را به صورت تخصصی تعریف کردیم، تصویرسازی هست، حروف‌نگاری هست، چیدمان متن هست، ایده‌پردازی و خلاقیت، عکاسی و ترکیب‌بندی. ما در هر یک از بخش‌های جنبی هم دو میلیون تومان جایزه‌ی اثر برتر را قرار دادیم نکته‌ی مهم دیگر این است ما بخش پوسترهای اطلاع‌رسانی را شامل تمام مناسبت‌ها دیدیم صرفاً محرم و اربعین نیست. فلذا جلسات هفتگی، محرم و ایام عزای سیدالشهدا و سایر مناسبت‌ها که حتی شامل مناسبت‌های شاد هم می‌شود یعنی پوستر اطلاع‌رسانی جشن‌های اهل‌بیت، اعیاد مثل عید قربان، عید فطر و این‌ها هم شامل ماجرا می‌شود. اما جایزه‌ی برتر را از بین تمام این‌ها انتخاب می‌کنیم یعنی آن جایزه‌ی 4 میلیون تومانی به پوستر برتر اختصاص پیدا می‌کند. برای این که در این ریزبخش‌ها انگیزه و علاقه‌ی کافی در مخاطب وجود داشته باشد در هر کدام از آن بخش‌ها یعنی محرم، جلسات هفتگی و سایر مناسبت‌ها هم سه جایزه‌ی 500 هزار تومانی را اختصاص دادیم. یعنی از جهت کمی و میزان جوایز با تمام محدودیت‌ها و مشکلاتی که داشتیم سرجمع سعی کردیم هدایای مناسبی را اختصاص بدهیم یعنی در مقایسه با سایر شاید جشنواره‌ها، مسابقات و سوگواره‌ها کم نگذاشتیم.

وی افزود: درباره‌ی بخش سوگواره‌ی عکس هم بخش اصلی سوگواره، متن و حاشیه‌ی مراسم هیأت است. یعنی سوژه‌ی عکاسان خود جلسه و مراسم هیأت باید باشد حالا این متن مراسم و جلسه‌ای که حالا سخنران دارد منبر می‌رود، مخاطب دارد عزاداری می‌کند یا اجزای اصل مراسم، یا حواشی مراسم. جوایزی که در نظر گرفتیم در بخش مجموع عکس، رتبه‌ی اول چهار میلیون تومان به همراه سه میلیون تومان کمک به هیأت، رتبه‌ی دوم سه میلیون تومان برای عکاس به همراه دو میلیون کمک به هیأت و رتبه‌ی سوم دو میلیون تومان برای عکاس به همراه یک میلیون تومان کمک به هیأت. این در بخش مجموع عکس هست. در بخش تک عکس هم رتبه‌ی اول، دوم و سوم به ترتیب سه میلیون، دو میلیون تومان و یک میلیون تومان به عکاس، و دو میلیون تومان، یک میلیون تومان و پانصد هزار تومان به هیأتی که از آن هیأت عکس گرفته شده اختصاص پیدا کرده.

جانشین دبیر جامعه ایمانی مشعر اضافه کرد: ما در بخش سوگواره عکس بخش جنبی خاصی را داریم که در طول این چند سال ادامه پیدا کرده امیدواریم امسال حاصل این بخش جنبی را در یک کتاب مستقل عرضه کنیم. مراحل مقدماتی کتاب پیش رفته در مرحله‌ی گرفتن مجوز و این‌ها هستیم و آن هم بخش عکس‌های قدیمی و کهن هست. ما در بخش جنبی که عکس‌های قدیمی و کهن را داریم جایزه‌ی دو میلیون تومانی را اختصاص دادیم در این شش دوره‌ی گذشته مجموعه‌ی چند صد عکس قدیمی و کهن برگزیده و انتخاب شده که ان‌شاءالله در یک کتاب مستقل به عنوان کتاب‌ عکس‌های قدیمی هیأت ان‌شاءالله به بازار نشر روانه خواهیم کرد. این از جهت آن بحث‌های حمایتی ظاهری ماجرا. ضمن این که آثار برتر که از نظر داوران عبور می‌کنند هم در کتاب چاپ می‌شوند، هم در سایت به صورت اختصاصی عرضه می‌شوند و هم در نمایشگاه‌هایی که به عنوان آثار برگزیده‌ی سوگواره در سطح کشور ارائه و اکران خواهند شد. آن آثار به معرض دید عموم قرار خواهند گرفت. همچنین نمایشگاه دوره‌ی قبل هم همین امروز در قم نگارستان اشراق ان‌شاءالله افتتاح می‌شود و آثار برگزیده‌ی سوگواره‌ی ششم که پارسال برگزار شد از امروز اکرانش در قم شروع می‌شود و بعد این ان‌شاءالله به امید خدا در استان‌هایی که آمادگی برگزاری نمایشگاه را داشته باشند این مجموعه‌ی آثار به چرخش در خواهد آمد و تا آخر ماه صفر مهمان استان‌های مختلف خواهد بود.

گزارش از : مجید معافی