كتاب «كلام اسلامي: توحيد، صفات و افعال الهي» مباحث خداشناسي كلام را بر اساس كتاب «تجريد الاعتقاد» خواجه‌نصير بررسي مي‌كند. نويسنده در خلال مباحث اين كتاب، بخش‌هايي از «تجريد الاعتقاد» را همراه ترجمه آن ذكر كرده، مي‌كوشد مخاطبانش را با ميراث علمي گذشتگان نيز آشنا كند.

به گزارش هنر نيوز به نقل از ايبنا و روابط عمومي سازمان مطالعه و تدوين كتاب‌هاي علوم انساني دانشگاه‌ها (سمت)، علم كلام اسلامي، دانشي است كه درباره آن چه از نظر اسلام اعتقاد به آنها واجب است، بحث مي‌كند. البته بحث و بررسي درباره عقايد اسلامي دامنه وسيعي دارد و شامل تشخيص اعتقادات اسلامي در متون ديني، توضيح و اثبات آنها، پاسخ بر اشكالات وارد بر آنها، شناخت عقايد انحرافي و بدعت‌هاي اعتقادي و برطرف ساختن آنها مي‌شود.



بر اساس مطالب كتاب، در ميان مسلمانان، گروه اهل حديث بر اين عقيده‌اند كه بحث و بررسي عقلي در موضوعات اعتقادي نارواست و از اين‌ رو با علم كلام مخالفت ورزيده‌اند. در مقابل، اهل كلام بر اين باورند كه بحث درباره عقايد ديني جايز و ضروري است. دعوت قرآن به تفكر و تعقل، طرح عقايد ديني به نحو استدلالي در متون ديني، مناظرات پيشوايان دين با دانشمندان اديان و فرقه‌هاي مختلف و پاسخ‌گويي به شبهات و اشكالات مخالفان از جمله دلايل اهل كلام است.

اهل كلام نيز به گروه‌هاي مختلفي تقسيم شدند. كلام اشاعره، معتزله (هر دو از اهل سنت) و شيعه، مهم‌ترين مذاهب كلامي در جهان اسلام به شمار مي‌آيند. در كلام شيعه؛ توحيد، عدل، نبوت، امامت و معاد به عنوان پنج اصل اعتقادي معرفي شده‌‌‌اند. از اين پنج اصل، سه اصل توحيد، نبوت و معاد در ميان تمامي مسلمانان مشترك است و دو اصل عدل و امامت نيز معرّف مكتب تشيع به شمار مي‌آيند.



بخش نخست مباحث كلامي ناظر به مباحث خداشناسي است. از جمله مهم‌ترين مباحث اين بخش «اثبات خدا»، «صفات خدا» و «افعال الهي» را مي‌توان نام برد.

كتاب «كلام اسلامي: توحيد، صفات و افعال الهي» مجموعه مباحث فوق را با رعايت ملاك‌هاي آموزش طي پانزده درس متناسب با يك نيم سال تحصيلي ارايه كرده است. همچنين سير مباحث آن مبتني بر كتاب «تجريد‌ الاعتقاد» اثر ارزشمند خواجه نصيرالدين طوسي است كه همچنان از مهم‌ترين متون درسي كلامي به‌شمار مي‌آيد. در آغاز هر درس نيز گزيده‌اي از متن عربي تجريد الاعتقاد همراه ترجمه آن براي آشنايي دانشجويان با ميراث علمي گذشتگان ذكر شده است.

اين نوشتار براي دانشجويان رشته‌هاي الهيات نظير فلسفه و حكمت اسلامي، فلسفه و كلام اسلامي، علوم قرآن و حديث و فقه و مباني حقوق اسلامي در مقطع كارشناسي به ‌عنوان منبع درسي «كلام اسلامي‌ (1)» به ارزش دو واحد تدوين شده است.

كتاب «كلام اسلامي: توحيد، صفات و افعال الهي» به قلم دكتر امير شيرزاد در 252 صفحه و با بهاي 26500 ريال از سوي سازمان مطالعه و تدوين كتاب‌هاي علوم انساني دانشگاه‌ها (سمت) منتشر شد.