به گزارش هنرنیوز، قاسم حاجیزاده، نقاش ۶۵ سالهای که بعد از ۲۳ سال اقامت در پاریس برای نخستین بار به تهران بازگشته و این روزها برگزیده ۳۳ سال تلاش نقاشانهاش در گالری اثر به تماشا درآمده، عصر دوشنبه خرداد ۹۱در نشستی با خبرنگاران هنرهای تجسمی درباره آثارش، علت ترک کردن ایران و دیدگاههایش پیرامون نقاشی سخن گفت.
به گزارش هنرنیوز، حاجیزاده در آغاز این نشست با بیان جملهای از مؤلفه، نقاش مدرنیستی اروپا، مبنی براینکه «آدم یا نقاش دنیا میآید یا نقاش دنیا نمیآید» تأکید کرد: نمیشود آدمی نقاش بشود یا نقاشی را یاد بگیرد.
وی گفت: من در آغاز آبستره محض کار میکردم، آبسترهای که هیچ فیگوری به آن راه نداشت، نمایشگاهی انفرادی اول و دومم بر همین سیاق بود. ده پانزده سالی که گذشت احساس کردم از نقاشیام راضی نیستم و لذت لازمه را نمیبرم، در اثر همنشینی با اردشیر محصص و سپس منوچهر یکتایی گرایشم به فیگور تغییر پیدا کرد و چنانکه در همین نمایشگاه هم میبینید گاه در پیرامون فیگورها، فضاهای آبستره هم میکشم.
وی افزود: همه آثار نمایشگاهی که در گالری اثر گردآمده است از روی عکس خلق شدهاند اما آنها وابسته به عکس نیستند، عکسها ایده خلقشان را به من دادهاند و من بسته به نوع کار و حس و حال خودم در آنها دخل و تصرف بسیار کردهام تا روایت خود را از آن پرسوناژها را بازتاب دهم.
وی تأکید کرد: نقاشی را یک امر کاملاً ذهنی میدانم و معتقدم لازم نیست برای هر آنچه روی بوم و کاغذ میگذرد دلیل و منطق روشن وجود داشته باشد. اگر قرار باشد براساس واقعیت عینی و طبیعت محض نقاشی کنید اثرتان به دکوراتیو سوق مییابد.
حاجیزاده درباره برپایی نمایشگاه آثارش بعد از ۲۳ سال دوری از وطن گفت: این روزها بسیار خوشحالم، از اینکه آثارم که همگی ایران و ایرانی هستند به تماشای مردم هموطنم درآمدهاند لذت میبرم. در این چندساله چندین گالری از ایران به دیدارم در پاریس آمدند و خواهان برپایی نمایشگاهی از آثارم شدند اما من میان آنها کارنامه، برنامهها و شیوه کار آقای امید تهرانی، مدیر گالری اثر را حرفهایتر از بقیه دیدم و نقاشیهایم را به روی دیوار گالری اثر به تماشا گذاشتم. از استقبال مردم در این روزها بسیار راضیام چنانکه این نمایشگاه را مقدمه بازگشت همیشگیام به وطنم ارزیابی میکنم.
وی گفت: «من همه این سالها فقط ایران و ایرانی را نقاشی کردهام، در تمام این سالها لحظات نوستالژی را روایت کردم، نوستالژیهایی که ریشههایش در ایران و ایرانی بوده است، از آیینهای مردمی مثل «قفل زنان طهران» تا بزرگانی مثل «میرزا کوچک خان» و «نیما یوشیج».
وی افزود: پیش آمده برخی به جهت شباهتهای ظاهری نقاشیهایم با آمریکای لاتین، مرا نقاش مکزیکی و شیلی تصور کردهاند، همیشه با افتخار خودم را ایرانی معرفی کردهام و برای روشنتر شدن ملیتم سه رنگ پرچم ایران را در بسیاری از آثارم آوردهام یا حتی سرود ملیای ایران را در پس زمینه بومهایم نوشتهام.
حاجیزاده تأکید کرد: اگر روزی ساکن نیویورک هم شوم، هیچ وقت مجسمه آزادی را نمیکشم، اگر سوئیس باشم هیچ وقت کارگر سوئیسی را نمیکشم زیرا نقاشیام قلابی از کار درمی آید، من ایرانیام و همیشه ایرانی را نقاشی میکنم، من به جهان وطنی به هیچ وجه اعتقادی ندارم، وطن من ایران است و من میتوانم درباره سرزمینم حرف بزنم.
وی در پاسخ به خبرنگاران درباره علت ترک کردن ایران گفت: چند سال پیش از انقلاب در یک نمایشگاه گروهی پرترهای از دکتر حشمت (از جنگلیها) را به تماشا گذاشتم که به مذاق شاه و همراهنش که از این آثار دیدن کردند بد آمد، من از خلق آثار جنگلیها محروم شدم، سپس رویکرد آثارم، نقاشی کردن دستان خون آلود شد که ساواک برایم پرونده درست کرد و از تلویزیون هم اخراجم کردند، وقتی تظاهراتهای انقلاب اسلامی شروع شد، من یقین کردم وقت آن رسیده تا مجموعه نقاشیهای میرزا کوچک خان را دست بگیرم، این آثار همه روزها و شبهای زندگیام را به تسخیر خود درآورد، هفت سال تمام براساس عکسهایی که از جنگلیها داشتم فقط نقاشی کشیدم، سال ۱۳۶۵ که این مجموعه به اتمام رسید به هرجایی برای چاپ آنها مراجعه کردم، دست رد به سینهام زدند و من حسابی سرخورد شدم، سرانجام به موزه هنرهای معاصر تهران رفتم و در عین تعجب رییس موزه پس از چند روز رایزنی به من اعلام کرد: «بهتر است ایران را ترک کنید» هیچ وقت هم دلیل این حرفش را توضیح نداد. من جز نقاشی هیچ کاری نکرده بودم اما مجبور به ترک سرزمین مادریام شدم.
وی گفت: نقاش ایده آل از نظر من« کمال الملک» است نقاشی که میپسندم، نقاشی کمال الملک است، زاویه نگاه او، تکنیکش، همه چیزش ایده ال من است. درعین حال در مینیاتور «سلطان محمد» را دوست دارم و از نقاشان اروپایی سالوادور دالی و مونه برایم الهامآفرین هستند، همه اینها در ناخودآگاه من ته نشین شدهاند و من به زبان خاص خودم نقاشی میکنم.
حاجیزاده در پایان «میرزاکوچک خان» را مهمترین دوره نقاشیهایش خواند و او را یک اسطوره نزد مردمان گیلان دانست که بعد از انقلاب مجال سخن گفتن درباره او پدید آمد.
مرور ۳۳ سال نقاشیهای حاجیزاده برروی کاغذ به مدت سه هفته در گالری اثر واقع در روبروی خانه هنرمندان پلاک ۱۶ به روی دیوار خواهد بود.