به گزارش هنرنیوز؛اقامتگاه (هتل رزیدانس) که متعلق به حیدر قلی خان غیایی شاملو بود در مزایده سازمان اموال و املاک بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی قرار گرفت، هتل رزیدانس در تاریخ ششم آبان ماه سال ۱۳۴۴ توسط غیایی معمار خریداری و بنا شده بود. هتل رزیدانس در خیابان سمیه (ثریا سابق) قرار دارد.




حیدر قلی خان غیایی شاملو که از معماران پیشگام معماری نوین ایران بود که در ۳۰ مهر ۱۳۰۱ در تهران متولد و در ۱۵ شهریور ۱۳۶۴ در فرانسه در گذشت. از معماری های برجسته غیایی می توان به کاخ سنا (مجلس شورای اسلامی سابق و مجلس خبرگان فعلی) هتل استقلال (هیلتون سابق) و … یاد کرد.












در آگهی مزایده املاک بنیاد درخصوص هتل رزیدانس چنین نگاشته شده است؛

شش دانگ ساختمان سابق هتل رزیدانس بانضمام یک واحد تجاری به مساحت ۵۰ متر مربع (مشتمل بر ۹ طبقه، زیرزمین و همکف) که در صورت تغییر کاربری و مساحت در قیمت لحاظ می گردد و قیمت پایه ۱۸ میلیارد تومان می باشد.



_{نمای شمالی هتل رزیدانس غیایی}






هتل رزیدانس با نامهایی چون اقامتگاه رزیدانس، هتل رویال رزیدانس، هتل کارلتوندر خیابان سمیه تهران بعد از مفتح شماره ۱۱۵ و درب شمالی از کوچه معیرا، شماره ۴ است. این هتل در سیاهه آثار ملی ثبت نشده است.

اما وجه تسمیه هتل رزیدانس (Residence ) چیست؟ نام این هتل به معنی محل اقامت موقت بکار برده می شود، ساختمان هتل رزیدانس غیایی هم به عنوان اقامتگاه سفیران، دیپلمات های فرانسوی و در اصل، محل اقامت موقت مهمانان و کارکنان ویژه  غیایی بوده است.




الف) با توجه به اینکه حیدر غیایی به عنوان مشاور سلطنتی و یک فراماسون شهره شده بود، اقامتگاه رزیدانس تنها محل اسکان موقت و جلسات سفیران و دیپلمات های سایر کشورها بوده است.




ب) به گفته آقای ابوالحسن میرعمادی اقامتگاه رزیدانس محل اسکان معماران پروژه های در اختیار آقای غیایی و فروغی بود. از مهمان ویژه این اقامتگاه می توان از والاتر گروپیوس Walter Gropius آلمانی و بنیانگذار مکتب باهاوس، جمشید مدنی معمار و … نام برد.




نکته اول) براساس پیگیری های انجام شده، اتاق ها و سوئیت ها بیشتر در اختیار کارکنان  غیایی بود و معمولا اتاقهای خالی برای اسکان افراد عام کمتر بود.




ج) فرهاد غیایی پسر حیدر غیایی از این هتل به عنوان هتل کارلتون Hotel Carlton نام برده است.

دوران و بانی اثر هتل رزیدانس:

طبق اسناد، مالک اولیه زمین شخصی به نام حسین حسنی بود که در نهایت امر پس از چند نقل و انتقال؛ عمارت پنج طبقه موجود توسط آقای حیدر قلی خان غیایی شاملو به قیمت نهصد و نود و پنج هزار ریال خریداری می شود و سپس ۴ طبقه بر روی بنای قبلی توسط خود غیایی بنا و نمای فعلی نیز توسط خود او طراحی و اجرا می گردد.



                          _{نما و جداره هتل رزیدانس غیایی – عکس شفق متولی}

عناصر عمودی موازی و مربع چه به صورت شیار، پنجره، آفتابگیر، دریچه و … اجرا شده در هتل رزیدانس را می توان در نمونه کارهای دیگر  غیایی مشاهده کرد.

شایان ذکر است؛ در مقاله ای فرانسوی، که حدود ۱۵ سال پیش به معماری او و پسرانش پرداخته شده بود، اشاره ای به هتل رزیدانس نشده، اما تصویری از حیدر غیایی در یک اتاق در این مقاله وجود دارد که موتیف های درها کاملا با تزئینات داخل هتل رزیدانس مشابهت دارد.










نکته دوم) خانه شخصی غیایی در دروس و در کوچه ای به همین نام تا چند سال پیش وجود داشت که در ابتدا اردوگاه فرزندان شهدا بود و مدتی هم دفتر کار عسگراولادی که شوربختانه خانه تخریب و نام کوچه نیز به کوچه اول تغییر نام داد. که این موضوع اهمیت، ایده  علیرضا عظیمی مبنی بر مستند سازی خانه معماران معاصر را پر رنگ می کند.





امکان بازدید هتل رزیدانس: به علت مالکیت بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی بازدید از بنا منتفی است و تمامی ورودی ها با آجر و سیمان برای جلوگیری از ورود کارتن خوابها مسدود شده است.



پیشینه و تاریخچه هتل رزیدانس:

قبل از سال ۱۳۵۷ عمارت به عنوان اقامتگاه و هتل بهره برداری می شد که با توجه به اینکه غیایی به دربار نزدیک بود، به عنوان املاک وابسته به بنیاد پهلوی مصادره و مدتی سربازان نگهبان اموال مصادره ای در آن اقامت داشتند، سپس مدتی از حیاط هتل رزیدانس به عنوان پارکینگ خودرو استفاده و واحد تجاری نیز برای فروش محصولات فرهنگی بنیاد بهره برداری شد، که این موضوع تا سال ۶۰ بیشتر دوام نیاورد و محلی شد متروکه و محل اسکان کارتن خوابها، هتلی که همه چیزش سرقت شد، حتی کابل های برق (مسیر انتقال خطوط برق چه در کف و چه در جدارها برای بیرون کشیدن سیمهای مسی تخریب شده است)


مشخصات هتل رویل رزیدانس:

این ملک زمینی به مساحت ۱۴۰۳ متر مربع دارد که بنای موجود حدود ۷۲۰۰ متر، دارای نه طبقه، نزدیک به ۶۰ سوئیت، یک استخر در شمال شرقی حیاط (که البته در حال حاضر پر شده است)، ۱۴ محوطه پارکینگ در زیرزمین، یک واحد تجاری در طبقه همکف هتل رزیدانس به مساحت ۵۰ متر است





_{ماریت غیایی}

واحد تجاری به توصیه ماریت Mariette همسر غیایی و یک جواهرساز بلژیکی ایجاد شد و نجار آن علی سوکی بود، لازم به ذکر است تمامی موتیف های درهای هتل رزیدانس نیز توسط  سوکی اجرا شده بود و قرار بر این بود که واحد تجاری هتل به عنوان نمایشگاه جواهر مورد بهره برداری قرار گیرد.



 شهرام شهریار در پایان در وبلاگ سفرنویس نوشت: در هر صورت این بنا به عنوان پیشینه معماری معاصر ایران، ارزشمند و نیاز به رسیدگی و مرمت دارد و امیدوارم انجمن ها، کمیته ها و … معماری همراه باشند.

منابع و سرچشمه ها؛
_{مقاله Heydar Ghiai & sons from father to son a dynasty of builders
تاریخ شفاهی و گفتگو با معماران بزرگی چون ابوالحسن میرعمادی، ماندانا یزدانشناس، سیروس مهراندیش، شفق متولی و …
مقاله ایرانیکا درخصوص حیدر غیایی
اسناد سازمان املاک کشور
اسناد شهرداری تهران
تارنمای خانوادگی غیایی و آتلیه غیایی}