خانواده او مدام در حال جابجایی در آمریکای مرکزی و جنوبی بودند و زمانی که یواکین ۶ سال بیشتر نداشت در لس آنجلس ساکن شدند و نام فونیکس را بخاطر شروعی جدید برای خود برگزیدند.«آرلین» به عنوان منشی در شبکه NBC و «جان» هم به عنوان سازنده فضای سبز مشغول به کار شدند. یواکین که در دوران کودکی در پیامهای بازرگانی ظاهر شده بود بالاخره اولین نقش خود را در سریال تلویزیونی «هفت عروس برای هفت برادر» در سال ۱۹۸۲ ایفا کرد. سال بعد یواکین در تله فیلم «Six Pack » و سریال تلویزیونی «آقای اسمیت» به ایفای نقش پرداخت.او به همراه برادر خود در سال ۸۴ در سریال«ABC Afterschool Specials» ظاهر شد، سریالی که «جودی فاستر» هم در آن بازی کرده بود. او از سال ۸۴ تا بازی در فیلم «کمپ فضایی» در پنج سریال و دو فیلم تلویزیونی بازی کرد.بعد از این کارها یواکین برای اولین بار در سال ۱۹۸۷، اولین نقش درست و حسابی اش در درام«Russkies» بازی کرد.
در اواخر دهه هشتاد خانواده او تصمیم گرفتند تا به فلوریدا نقل مکان کنند و این فرصتی شد تا او در فیلم «والدین(۱۹۸۹)» که تولید «یونیورسال پیکچرز» بود نقش آفرینی کند، یونیورسال در آن سالها یک استودیو در فلوریدا تاسیس کرده بود. عملکرد یواکین در این فیلم بسیارخوب بود ولی او تصمیم گرفت تا مدتی از بازیگری کناره گیری کند چون از وجود نقش های جذاب برای بازیگران هم سن و سال خود نا امید شده بود و مصمم شد نقاط بیشتری از جهان را ببیند.پدر و مادر او در این سالها جدا از یکدیگر زندگی می کردند و او به همراه پدر خود به مکزیک رفت اما سه سال بعد در شرایطی غم انگیز به صحنه برگشت.
یواکین در ۳۱ اکتبر ۱۹۹۳ برادر خود «ریور» را در اثر مصرف بیش از حد مواد مخدر از دست داد، یواکین که دچار افسردگی شده بود بنا به توصیه دوستانش شروع به خواندن طرحهای سینمایی کرد. «مردن به خاطر» به کارگردانی «گاس وس سنت» فیلمی بود که او در سال ۸۵ در کنار «مت دیلون» و «نیکول کیدمن» در آن بازی کرد.وس سنت پیش از این در سال ۱۹۹۱ فیلم «آیداهوی شخصی من» را با بازی «ریور» ساخته بود، عملکرد فونیکس در این فیلم توجه منتقدین را جلب کرد.
فیلم بعدی او «اختراع آبوتها» در سال ۱۹۹۷ بود فیلمی که در آن با همسرش «لیو تیلور» آشنا شد.در همین سال او با«الیور استون» در فیلم «دور زدن» همکاری کرد. فیلمهای بعدی او «برگشت به بهشت (۱۹۹۸)»، «کبوترهای سفالی (۱۹۹۸)»و «محوطه (۱۹۹۹)» بودند.
فونیکس در ۱۹۹۹ در فیلم «۸ میلیمتری» به کارگردانی «جوئل شوماخر» ظاهر شد و این فیلم پله ای شد برای بازی در فیلم «گلادیاتور» به کارگردانی «ریدلی اسکات».او در این فیلم در نقش «کومودوس» امپراتور خودخواه روم در مقابل «راسل کرو» بازی کرد و نامزد دریافت جایزه اسکار بازیگر نقش دوم مرد گشت، فونیکس حالا دیگر کاملا شناخته شده بود. همان سال فونیکس در فیلم «قلم‌پرها» به کارگردانی «فیلیپ کافمن» که بر اساس زندگی «ژان مارکی دوساد» نویسنده و فیلسوف فرانسوی در قرن هجدهم ساخته شد در نقش «پدر کولیمر» ظاهر شد.
او در سال ۲۰۰۱ در «سربازهای بوفالو» بازی کرد و برای بازی در این فیلم برنده جایزه بهترین بازیگر نقش اول جوایز فیلم مستقل بریتانیا شد. ۲۰۰۲ هم سالی بود که او در فیلم «نشانه ها» به کارگردانی «ام.نایت.شیامالان» در کنار «مل گیبسون» نقش آفرینی کرد. «همه چیز درباره عشق» به کارگردانی «توماس وینتربرگ» تنها فیلم او در سال ۲۰۰۳ بود. فونیکس در سال ۲۰۰۴ در فیلم زیبای «دهکده» همکاری مجددی با شیاملان داشت او در این فیلم در نقش «لوشز هانت» ظاهر شد، پسری که به دنبال جوابهایی برای ممنوعیت ورود به جنگل اسرار آمیز اطراف دهکده شان است.
«هتل روآندا» و « اکیپ ۴۹ » فیلمهایی بودند که فونیکس در سال ۲۰۰۴ در آنها بازی کرد. هتل روآندا فیلمی به کارگردانی «تری جرج» کارگردان ایرلندی درباره جلوگیری از قتل عام سیاه پوستان است. فونیکس در اکیپ ۴۹ در نقش آتش نشان جوانی به نام «جک ماریسن» که در واحد آتش نشانی «اکیپ ۴۹» به رهبری «مایک کند (جان تراولتا)» مشغول به کار است ظاهر شد. جک هنگام فرونشاندن آتشی سهمگین، در آتش گیر می افتد و گذشته اش را مرور می کند.
فونیکس در سال ۲۰۰۵ «عبور از خط» را بازی کرد.فیلم به بررسی زندگی «جانی کش» از خوانندگان بزرگ سبک کانتری در آمریکا و یکی از تاثیرگذارترین موسیقی‌دانان قرن بیستم می پردازد. بازی بی نظیر یوآکین فونیکس ۳۲ ساله یکی از نقاط قوت فیلم است افزون اینکه تمام ترانه های متن فیلم را باصدای خودش اجرا کرد. از نکات جالب توجه فیلم این که هر دو بازیگر اصلی فیلم را خود جانی کش و همسرش قبل از مرگشان برای بازی در این فیلم انتخاب کردند.
در سال ۲۰۰۷ او در فیلمهای «شب از آن ماست» و «جاده رزرو» بازی کرد.«دو عاشق» تنها فیلم فونیکس در سال ۲۰۰۸ بود.لئونارد(فونیکس) مرد سی‌وچند‌ساله‌ای است كه پس از یك غیبت طولانی نزد خانواده‌اش در بروكلین بازگشته و در آپارتمان آنها زندگی می‌كند. او پس از یك شكست عشقی دردناك دچار نوعی اختلالات روانی می شود تا اینکه ۲ زن وارد زندگی‌اش می‌شوند؛او در این فیلم هم بازی هنرمندانه ای داشت.
آخرین بازی فونیکس فیلم «استاد» ساخته «پل توماس اندرسون» در سال ۲۰۱۲ است. 

ذکر چند نکته از زندگی فونیکس خالی از لطف نمی باشد: 
او که یکی از طرفداران حقوق حیوانات است فقط یک بار حاضر به پوشیدن کفش چرمی شد، او حاظر به پوشیدن هیچگونه لباسی از پوست حیوانات نیست و در فیلمهای گلادیاتور، قلم پرها و عبور از خط در خواست کرد که لباسش از مواد مصنوعی باشد.
فونیکس در نیویورک در همان آپارتمانی زندگی می کند که «گاس وس سنت» و «کیسی افلک» زندگی می کنند.
دوست صمیمی «کیانو ریوز»، «مت دیمون»، «وینس واوگن» است، او با «هیث لجر» مرحوم هم دوست بود.
«کیت وینسلت» او را بهترین بازیگر نسل خود می داند.
یواکین و برادرش«ریور» اولین برادرانی هستند که نامزد جایزه اسکار شده اند. 

یاسین پورعزیزی