محمدتقی فهیم نویسنده، پژوهشگر و کارگردان فیلم مستند ۸۰ دقیقهای «مَلخی غول شد» در گفتگو با خبرنگار سینمایی هنرنیوز در مورد شکل گیری این فیلم گفت: ایده اصلی این فیلم که در باره شکل گیری روزنامه کیهان است را در اواخر سال ۹۰ در قالب یک فیلم بلند مستند به مرکز گسترش سینما مستند و تجربی ارائه دادم که در همان سال تصویب شد و پژوهشهای آنکه یک کار بسیار زمان بری بود از سال ۹۱ آغاز شد.
وی افزود: حدود ۸ ماه تحقیق و پژوهش این فیلم به طول انجامید و نزدیک به ۱۰ هزار صحفه روزنامه کیهان برای استفاده در این فیلم، اسکن شد و قریب ۴۰۰ تا ۵۰۰ عکس جدید در این رابطه در طول تحقیق گردآوری شد.
کارگردان فیلم مستند 8 قسمتی «زرد سالاران» ادامه داد: فیلم «ملخی غول شد» به پدیده مهمی در عرصه ژورنالیستی در ایران میپردازد چرا که روزنامههایی مثل کیهان و اطلاعات از زمره روزنامههای مهم و تاریخی ایران محسوب میشوند که حتی در سطح دنیا هم بویژه روزنامه کیهان شناخته شده است.
فهیم اضافه کرد: در این فیلم، به چند نقطه عطف مهم در تاریخ روزنامه کیهان از جمله چگونگی شکل گرفتن آن، افراد
” فیلم «ملخی غول شد» به پدیده مهمی در عرصه ژورنالیستی در ایران میپردازد چرا که روزنامههایی مثل کیهان و اطلاعات از زمره روزنامههای مهم و تاریخی ایران محسوب میشوند که حتی در سطح دنیا هم بویژه روزنامه کیهان شناخته شده است. “
پشت پرده این روزنامه، نقش سناتورمصطفی مصباحزاده به عنوان بنیانگذار روزنامه کیهان میپردازد. طبق اسناد و مدارک موجود، محمد رضا شاه مبلغ ۲۰۰ هزار تومان برای راه اندازی روزنامه کیهان به مصباحزاده میدهد و او این روزنامه را در سرچشمه با دو اتاق و یک ماشین چاپ کوچک شروع میکند که نام فیلم «ملخی غول شده» از همان ماشینهای چاپ گرفته شده است چرا که ملخی نام ماشینهای کوچک چاپ است. بنابراین، این روزنامه با دو اتاق کوچک شروع شد و با حمایتهایی که از این روزنامه صورت گرفت در سال ۱۳۵۷ تبدیل به غول چاپخانههای خاورمیانه شد.
به گفته وی پرداختن به نقش روزنامه کیهان در کودتای ۲۸ مرداد، چگونگی خبر رسانی در اوایل سال۴۲ و جنبش ۱۵ خرداد، پرداختن به دوره حاکمیت سانسور در ایران و نحوه سانسور در روزنامه کیهان، بحث اعتصاب مطبوعات؛ از دیگر نقطههای عطف این فیلم محسوب میشود.
کارگردان فیلم مستند «ملخی غول شد» با اشاره به شیوه روایت در این فیلم تصریح کرد: در این فیلم از سه روایت استفاده شده که یکی از این روایتها توسط آقای هوشنگ توکلی بازیگر سینما و تلویزیون بیان میشود که ایشان با استفاده از اسناد و مدارک حکومتی، توضیحاتی را ارائه میدهند. روایت دوم، توسط پیشکسوتان روزنامه کیهان اعم از نیروهای تحریریه، عکاسان و کادر فنی بیان میشود و روایت سوم نیز، خاطرات مصطفی مصباحزاده صاحب روزنامه کیهان است که توسط بازیگر پیشکسوت کشورمان آقای مهدی فقیه روایت میشود که البته ما فقط صدای ایشان میشنویم که در نقش مصباحزاده، مطالبی را بیان میکنند.
این کارگردان فیلمهای مستند خاطر نشان کرد: سعی کردیم نوع اجرا کار در فیلم ملخی غول شد همچون طراحی صفحات روزنامه باشد. یعنی همان طوری که ما در روزنامه روتیتر، تیتر، میان تیتر، نقل قول و نتیجه داریم در این فیلم هم همین رویه جهت بیان این مستند رعایت شده است.
محمد تقی فهیم با بیان اینکه در این فیلم، از توجه به مسائل آن روزها مثل سیاست خارجی، مفاسد اجتماعی، مسائل جامعه مثل گرانی و دیگر موارد کشور غافل نشدیم خاطر نشان کرد: تلاش شده در این فیلم، شکل درام
” سعی کردیم نوع اجرا کار در فیلم ملخی غول شد همچون طراحی صفحات روزنامه باشد. یعنی همان طوری که ما در روزنامه روتیتر، تیتر، میان تیتر، نقل قول و نتیجه داریم در این فیلم هم همین رویه جهت بیان این مستند رعایت شده است. “
در صفحاتی که از روزنامه کیهان انتخاب شده حفظ شود. ضمن اینکه نخواستیم تماشاگر فقط شاهد یکسری اطلاعات محض باشد بلکه بتواند به یک نتیجه گیری هم برسد.
این منتقد سینمایی گفت: افشای پشت صحنه ماجرای غول شدن کیهان، نوع زد وبندها، ارتباط با دربار، نقش جریانهای حکومتی با روزنامهها، حمایتهای مالی که از روزنامه کیهان میشده است از دیگر بخشهای این فیلم است تا ثابت شود که غول شدن روزنامه کیهان تنها در فیزیک این روزنامه نبوده بلکه بخش فکری حاکم در این روزنامه نیز تاثیر بسزایی در رشد این روزنامه داشتهاند.
به گفته فهیم، این فیلم را میتوان به صورت جامع به دیگر مطبوعات کشور نیز تعمیم داد.
کارگردان فیلم مستند ۱۳ قسمتی «طنین معراج» افزود: اگر چه بیشتر فیلم به صورت آرشیوی است. اما من خیلی دوست داشتم که تصاویر راوی اصلی فیلم، در مکان روزنامه کیهان ضبط میشد که البته این کار به دلایلی محقق نشد.
وی از ساخت قسمت دوم این مستند خبر داد و یاد آور شد: قسمت دوم این فیلم به نقش روزنامه کیهان از پیروزی انقلاب تا پایان دوره اصلاحات میپردازد که هم اکنون بخشی از پژوهشهای آن به پایان رسیده است.
فهیم با بیان اینکه این فیلم هم اکنون در جشنواره عمار حضور دارد و یکی از فیلمهای پذیرفته شده جشنواره فیلم فجر در بخش فیلمهای مستند است اظهار داشت:
با توجه به اینکه این فیلم در مورد یکی از تاثیرگذارترین روزنامه کشور است برای برو بچههای خبرنگار حاضر در جشنواره میتواند حائز اهمیت باشد لذا از دبیر جشنواره فیلم فجر درخواست میکنم اگر امکان دارد این فیلم را در سالن اصلی جشنواره برای اهالی مطبوعات نمایش دهد. این درحالی است که این فیلم روایتگر فضای تاریخ انقلاب است که با توجه به برگزاری جشنواره فیلم فجر در ایام پیروزی انقلاب میتواند یادآور خاطرات آن ایام هم باشد. به گفته وی برخی از عوامل این فیلم عبارتند از:
نویسنده، پژوهشگرو کارگردان: محمد تقی فهیم، سرمایه گذار: مرکز گسترش سینما مستند و تجربی، تدوین و صداگذاری: رامین ندافی،
صدابردار: مصطفی شرمیانی، تصویر بردار: ممتاز غیرتمند، مصطفی شرمیانی، مشاور تدوین: محمدرضا بابا گلی