می گویند هرکسی کتابی بخواند، روی آن خم میشود اما با خواندن شاهنامه فردوسی پشت انسان راست و استوار میماند.
فردوسی در تمام جهان شناخته شده و مورد احترام است. شاهنامه فردوسی به بیشتر زبانهای زنده دنیا ترجمه شده است و حکم حماسه شرق را دارد و همانطور که غربیها حماسه«هومر» را ارج مینهند، مردم شرق نیز شاهنامه را میستایند.
«استالین» از رهبران شوروی برای اولین بار در سیزده سالگی با شاهنامه آشنا شد و در تنها سخنرانی فرهنگیاش در جشنوارهای که در جمهوری تاجیکستان برگزار شده بود، طی سخنانی به تجلیل از فردوسی پرداخت.
پرفسور «کاول(Cowell)» استاد زبان سانسکریت دانشگاه کمبریج در مورد فردوسی می گوید:
«آگوست امپراتور رم، گفته است من شهر رم را با آجر به دست آوردم و با مرمر آن را به جا گذاردم. فردوسی کشورش را فاقد ادبیات دید و در مقابل منظومهای از خود باقی گذاشت که همه شاعران پس از او، فقط توانستند از او تقلید کنند. اما هیچکدام نتوانستند بر او برتری یابند و آن در واقع حتی با سبکهای مختص به آن شاعران، میتواند برابری نماید و میتوان گفت که تنها کتابی در آسیا است که همانند اشعار رزمی هومر در اروپا است ... ابیات کتاب در ترکیب و ساخت، به نهایت درجه خوشآهنگ است و هرگز با تعبیرات نامطبوع و اصطلاحات نامأنوس آمیخته نیست و کلمات شدیداللحن در آن راه ندارد. و آن از آغاز تا پایان مانند صدای امواج یک رود روان ملایم، فوقالعاده دلچسب و خوشآهنگ و با هماهنگی دلپذیری جریان دارد و هر یک از ابیات نظیر صدای دلنواز جریان آب به به حس شنوایی، لذت تازهای میبخشد و گویی ما در کرانهای ایستاده و با دید حیرت به جهانی از احساس و اندیشه و عمل مینگریم که خود آن جهان برای همیشه از میان رفته و در زیر خاک خوابیده است، اما کاخها و قهرمانان آن مانند دریاچه سحرآمیز الفلیله در زیر به طور مبهم به نظر میرسند.»
بنا به اعلام«عبدالله يونسف»رئيس مركز نسخههاي خطي كتابخانه ملي تاجيكستان، قديميترين نسخه خطي شاهنامه در کنار نسخههاي خطي بوستان و گلستان سعدي، تاريخ طبري و كليات عبدالرحمان جامي در كتابخانه فردوسي در شهر دوشنبه نگهداري ميشود. عمر اين نسخه ۴۹۴ سال تخمين زده شده است.
بوریس کیمیاگرف (Boris Kimyagarov) کارگردان یهودیتبار تاجیک و زاده سمرقند که به فردوسی علاقه بسیار داشت و پرخرجترین فیلمهای تاریخ سینمای تاجیکستان (پرچم کاوه ی آهنگر در ۱۶۹۱،داستان رستم، داستان رستم در ۱۹۷۱و داستان سیاوش ۱۹۷۶) را بر مبنای شاهنامه ساختهاست، میخواست این سلسله را با فیلمی در بارۀ شخص ابوالقاسم فردوسی به پایان ببرد که عمر به او وفا نکرد و این طرح بزرگ نافرجام ماند.
در سال ۲۰۱۰ توسط استودیوی والت دیزنی انیمیشن موزیکالی بنام گیسو کمند یا ژولیده (Tangled) ساخته شد که برگرفته از یک افسانه آلمانی به نام است راپونزل (Rapunzel) است. این اثر با بودجهای ۲۶۰ میلیون دلاری به پرخرجترین انیمیشن تاریخ و دومین فیلم پرخرج دنیا پس از «دزدان دریایی کارائیب: پایان جهان» تبدیل شد. این انیمیشن پرفروشترین انیمیشن تاریخ پس از شیرشاه میباشد.داستان «راپونزل» شباهتهای زیادی با افسانه «رودابه» که در شاهنامه ذکر شده دارد.
در فيلم شاهزاده ايراني (Prince of Persia) به كارگرداني«مايك نيول» و تهيه كنندگي كمپاني والت ديزني قهرمان فیلم «دستان» به شاهزاده خانم سرزمين همسايه كه نامش«تامينا» است علاقه مند می شود.دستان يكي القاب رستم قهرمان شاهنامه و تامینا يادآور «تهمينه» دختر شاه سمنگان است.در این فیلم اثرات این شاهنامه فردوسی به وضوح دیده می شود.
«رستم و سهراب»، «بازگشت پادشاه»، «نبرد با دیوها» و «در جستجوی پادشاه» عنوان چهار مجموعه «کمیک استریپ» است که برای اولین بار در سال ۲۰۰۵ به نویسندگی «بروس بهمنی» و چند هنرمند ایرانی و خارجی دیگر در آمریکا وارد دنیای کمیک استریپ انگلیسی زبانان شد.
سال ۲۰۱۰ براساس مصوبه سی و پنجمین کنفرانس عمومی یونسکو به عنوان «هزاره سرایش شاهنامه» اعلام شده بود.