به گزارش هنرنیوز محمد صدری، مدیر گروه فرهنگ، تاریخ و هنر شبکه دوم سیما در طول سفرهای خود به کشورهای مختلف برای ساخت فیلم مستند یادداشت هایی را از وقایع و مشاهدت خود در این کشورها مکتوب کرده و به مرور دست به انتشار آن ها زده است.

جلد اول این سفرنامه مربوط به سفرهای این مستند ساز به بوسنی و هرزگوین، قره باغ و کشمیر بود و در سال ۷۸ منتشر شد. جلد دوم آن شامل سفرنامه های کشورهای افریقایی بود و در سال ۸۱ چاپ شد و دفتر سوم که به تازگی منتشر شده است به سفرهای چین، ویتنام و افغانستان اختصاص دارد.

رویکرد محوری نویسنده در این سفرنامه ثبت وضعیت مسلمانان، به خصوص در دو کشور چین و ویتنام و گزارش مظلومانه و احیانا فقیرانه مسلمانان مقاوم افغانستان است.

شفیع آقا محمدیان، مدیر عامل مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی، در مقدمه کتاب با بیان اینکه: «صدری از همکاران نزدیک گروه روایت فتح است و بیش از سه دهه در عرصه مستند سازی داخل و خارج از کشور فعالیت دارد» به شرخ مختصر اوضاع سیاسی و اجتماعی معاصر چین، ویتنام و افغانستان پرداخته و اطلاعاتی درباره وضعیت مسلمانان ساکن در این کشورها به دست می دهد.

بخش نخست کتاب تحت عنوان «چین، اولین منزل« با بلند شدن هواپیما از باند فرودگاه مهرآباد شروع می شود و ثبت زمان و تاریخ و شرایط سفر ادامه  میابد. در این بخش نویسنده ضمن ثبت خاطرات روزانه خود مراحل انجام کارهای سفارتی و اداری برای آغاز فیلم برداری را مکتوب نموده و مختصری از تاریخ کهن چین را بازگو می کند. وی همچنین مشاهدات خود از میدان تیان آنمن و شهر ممنوعه، مقر حکومتی امپراتوران چین، پارک جهانی پکن، شهرک سینمایی پکن، مسجد نیوجیه، معبد بیخای، معبد تیان تن، دیوار بزرگ چین و چند شهر دیگر و جاذبه های آن ها را در این بخش جای داده است.

صدری درباره مسجد «سونجیانگ» در شانگ های چین می

نویسد: «قدمت آن به ششصد سال پیش می رسد. به گواهی کتیبه های قدیمی مسجد، توسط «دارالخوجه» و در بین سال های ۱۳۴۱ تا ۱۳۶ میلادی بنا شده. بنا بخ روایتی دیگر این مسجد در سال ۱۲۹۵ میلادی به دست مسلمانی به نام «ناصرالدین» که حاکم منطقه بوده ساخته شده و در سال ۱۳۹۱ میلادی به فرمان «جوین جان»، امپراتور وقت بازسازی شده است...»

بخش دوم «ویتنام، پایگاه مقاومت در شرق دور» نام دارد؛ در این بخش علاوه بر خاطرات روزانه، بیشر به آثار باقی مانده و یا مکان های مربوط به جنگ ویتنام اشاره شده است. بنای یادبود هوشی مینه، موزه جنگ هانوی،  موزه جنگ سایگون از جمله مکان هایی است که صدری و گروهش از آن ها بازدید کردند. صدری علاوه بر شرح وقایع و مشاهدات خود در این بخش مطالبی درباره جنگ و مقاومت مردم ویتنام بیان می کند.

صدری درباره زندان آمریکایی ها در سایگون می نویسد: «سلول های تنگ و تاریک و دخمه های تودرتویی که روزگاری جنگجویان ویتنام را دز خود جای می دادند به همان صورت نگهداری شده و انواع و اقسام ابزار و آلات شکنجه که گاهی از آن ها برای گرفتن اطلاعات و مواقعی هم برای انتقام جویی از ویت کنگ ها استفاده می شده در قسمت های مختلف آن ها به چشم می خورد.»

«افغانستان، سرزمین خسته» عنوان بخش آخر کتاب است. در این بخش موقعیت صفحات شمالی افغانستان و وضع زندگی مردم این مناطق همراه با خاطرات روزانه صدری آمده است.

در جایی از سفرنامه افغانستان می خوانیم: «سخت کوشی و درونگری مردم این مناطق را شاید بتوان به جامعه مورچگان تشبیه کرد. کشاورزان افغانی بخشی از محصول گندم و جوی خود را برای مصارف سالانه خود نگه می دارند تا بفروشند. این مازاد محصول عموما در بازارها با اجناس دیگر نظیر پارچه، قند و شکر و چای و مانند آن ها معاوضه می شود.»

محمد صدری در پایان دفتر سوم سفرنامه اش می نویسد: «در این هفت سال به خیلی از کشورها سفر کردم و به مردم زیادی برخوردم که صفت مشترکشان رنج کشیدن بود. با سخنی از شهید آوینی این دفتر را نیز به پایان می برم: «خداومند انسان را در رنج آفرید تا صبر پیشه کند و سر رنجی که می بریم در همینجاست. آرمان خواهی انسان مستلزم صبر بر رنج هاست. پس برادر خوبم، برای جانبازی در راه آرمان ها، یاد بگیر که در این سیاره رنج، صبورترین انسان ها باشی»».

دفتر سوم سفرنامه سیاره رنج، اثر محمد صدری که شامل سفرهای چین، ویتنام و افغانستان اوسا به تازگی از سوی انتشارات جامعه نو منتشر شده است.کتاب حاضر ۱۳۶ صفحه دارد و با شمارگان ۲۰۰۰ جلد و قیمت ۵۰۰۰ تومان منتشر شده است.