سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي نشست تخصصي «تحولات منطقه‌ای ـ بین‌المللی و كاركرد گفت‌وگوهاي فرهنگي» را با حضور رييس كتابخانه ملي و مركز اسناد جمهوري اسلامي ايران، برگزار كرد.

به گزارش هنرنیوز، در ابتداي اين نشست كه 26 مهر در محل اين سازمان برگزار شد، قهرمان سليماني، معاون پژوهشي و آموزشي سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي در سخناني اظهار كرد كه اين سازمان در فضاي كنوني و با شرايط جديد منطقه‌ای و بین‌المللی، درصدد است تا موضوع گفت‌وگوهاي فرهنگي را به ‌عنوان وسیله‌ای براي حل‌وفصل مسايل و مشكلات، در ديپلماسي فرهنگي مورد تأكيد قرار دهد.

پس از آن سيد رضا صالحي‌اميري، رييس كتابخانه ملي و مركز اسناد جمهوري اسلامي ايران، به ارايه مباحث خود پرداخت. وي با بيان اينكه در گفت‌وگوهاي فرهنگي رويكرد بلندمدت مدنظر است و در آن در پي فهم عميق يكديگر و همزيستي مسالمت‌آمیز فرهنگي هستيم، گفت: بعد از گفت‌وگوهاي سياسي ايران در سطح جهان، بايد وارد گفت‌وگوهاي فرهنگي شويم. البته با توجه به فرمايشات مقام معظم رهبري مبني بر اینکه ما نمی‌توانیم به غرب اعتماد كنيم؛ بايد با دقت فراوان وارد گفت‌وگوهای فرهنگي شويم.

وي افزود: بسياري از مناقشات منطقه‌ای ما به اين دليل است كه ما از فضيلت گفت‌وگو فاصله گرفته‌ایم. بايد بدانيم كه گفت‌وگو مرهم دردهای ما در دنياي بسيار تاريك و پرچالش اطراف است.

صالحي‌اميري با تأكيد براينكه ريشه منازعات در تخاصمات فرهنگي است، گفت: بيش‌تر منازعات قومي در جهان ريشه فرهنگي دارد. بنابراين براي رسيدن به يك دنياي صلح‌آمیز نياز به يك واكاوي فرهنگي داريم.

وي در بخشي ديگري از سخنان خود به سه الگوي فرهنگي حاكم بر فضاي نظام بین‌المللی اشاره كرد كه عبارتند از الگوي سانتراليسم (تصلب)، پلوراليسم فرهنگي و الگوي وحدت در كثرت.

صالحي‌اميري در توضيح الگوي سانتراليسم (تصلب)، گفت: اين الگو فرهنگي را رهبري مي‌كند كه معتقد به شبیه‌سازی و یکسان‌سازی فرهنگي است. همانند اقداماتي كه داعش، اسرائيل، بوكوحرام و صربستان در بالكان انجام می‌دهند. زبان‌اصلی در اين الگو زور، اجبار، انتقام و نسل‌کشی است و در آن گفت‌وگو جايگاهي ندارد.

وي در توضيح پلوراليسم فرهنگي هم گفت: اين الگو تكثرگرايي مطلق را شامل شده و متعلق به غرب است. اين الگو در ظاهر زيبا جلوه می‌کند؛ اما در لایه‌های زيرين و عمق خود، هژموني فرهنگي غرب را دنبال و كشورهاي غربي را دچار يك نوع غرور و تكبر می‌كند. اين انديشه منجر به ليبرال دموكراسي شد كه در مبنا و انديشه پایه‌های پلوراليسم را می‌پذیرد؛ اما در عمل نه. بنابراين پلوراليسم در شعار و سانتراليسم در عمل محقق می‌شود. اين الگو يك نوع مواجهه نانوشته با اسلام دارد كه اين موضوع به دليل تلاش جهت استيلا و برتری‌جویی است. اين انديشه مرزهاي فرهنگي را قبول ندارد اما به دنبال هژموني فرهنگي است.

وي همچنين ضمن اشاره به الگوي وحدت در كثرت اظهار كرد: اين الگو مورد نظر ماست. ما ضمن به رسميت شناختن تنوع فرهنگي، مرز تنوع را وحدت می‌دانیم. اين الگو بر اين باور است كه كثرت بايد در مرزهاي وحدت به رسميت شناخته شود كه شامل وحدت ملي و ديني است.

وي همچنين درباره اهداف گفت‌وگوهاي فرهنگي به موارد ۴ گانه انسجام، قالب‌ریزی شخصيت، سازگاري و هويت‌بخشي اشاره كرد و در بخش ديگري از سخنان خود پیش‌شرط گفت‌وگوي فرهنگي را يادآور شد و تأكيد كرد: براي رسيدن به يك گفت‌وگوي فرهنگي مفيد و سازنده، بايد اين پیش‌فرض‌ها را مراعات كنيم.

صالحي‌اميري در پايان سخنان خود با تأکید مجدد بر اينكه بسياري از مناقشات ريشه فرهنگي دارند، به وضعيت منطقه اشاره و بيان كرد: چالش‌های ما با كشورهايي چون عربستان، ريشه فرهنگي دارد. در اين خصوص لازم است تا با تدوين برنامه‌های عملياتي و هدفمند، ضرورت بکارگیری گفت‌وگوهاي فرهنگي براي حل‌ و فصل منازعات پيراموني و بین‌المللی را پيگيري كنيم.