«مجيد اخشابي» خواننده پاپ اساتيد و هنرجويان آموزشگاه همراز را در آخرين جمعه ارديبهشتي سال ۹۲ به خيابان سي‌تير در چند قدمي خيابان جهموري برد تا تكه‌اي از تاريخ پنهان شده در يك باغ قاجاري را به تماشا بنشينند.

خانه‌اي كه ۳۰ سال محل سکونت و دفتر کار احمد قوام، نخست وزیر احمد شاه قاجار بوده و امروز از آن به نام «موزه آبگينه» نام مي‌برند. اين موزه امروز يكي از پر رفت و آمدترين خانه‌هاي به جا مانده از تاريخ پايتخت است. تاريخي شفاف و شيشه‌اي كه به صورت ويژه اشيا سفالي و شيشه‌اي را به معرض تماشا قرار داده است. موزه‌اي كه گاهي قدمت گنجينه خود را به هفت هزار سال پيش مي ‌برد و گاهي به ۸۰-۹۰ سال پيش.

موزه آبگينه، پيش از آنكه تو را براي ديدن يك موزه تخصصي شيشه و سفال به خيابان سي تير بكشاند، خانه‌اي با معماري منحصر بفرد را در بن چشمانت بنا مي‌كند كه از تمايش مبهوت مي شوي. خانه اي با ارسي‌هاي چوبي و باغچه‌اي باصفا. ساختمان به لحاظ ارزشي، چيزي كم از اشيا موزه ندارد. اين خانه دو طبقه دارد. در باغي ۷ هزار متري و با هندسه اي هشت ضلعي ساخته شده است. در نمای آجری آن ۵۰ نوع آجرکاری به کار رفته است. در و پنجره های چوبی آن منحصر به فردند و گفته می شود در طراحی آنها از نمادهای رایج در معماری ایران در دوران سلجوقی يعني ۲۲۰۰ سال قبل استفاده شده است.


این خانه اگرچه با تلفیقی از معماری ایرانی و اروپایی ساخته و پله های آن به سبک روسی طراحی شده اند اما در جای آن، هنر استادکاران ایرانی به چشم می خورد؛ در منبت کاری‌های درها و پله‌ها، در گچ بری های سقف ها، ستون ها و آیینه کاری هایی که به این خانه حال و هوای کاملا ایرانی داده اند. پس از انقلاب در سال ۱۳۶۸ به آینه کاری های طبقه دوم بخش هایی اضافه شده که در آن ها مضامین مذهبی و انقلابی به چشم می خورد.

این خانه تاریخی از ۱۳۰۰ تا ۱۳۳۰ شمسی محل اقامت قوام السلطنه بود و پس از آن به سفارت مصر واگذار شد. در زمان استقرار سفارت مصر در این ساختمان گچ‌بری‌هایی به سبک اروپایی به بخشی از تالارهای طبقه اول افزوده شد و اگر دقت کنید پایین بخشی از گچ بری های این طبقه پرچم سفارت مصر دیده می‌شود.

پس از سفارت مصر مدتی، سفارت افغانستان این خانه را در اختیار گرفت و پس از آن به بانک بازرگانی واگذار شد تا اینکه در ۱۳۵۵ شمسی دفتر فرح پهلوی این عمارت قاجاری را برای راه اندازی موزه خریداری کرد. طراحی این موزه به مهندسان ایرانی و طراحی ویترین‌ها و معماری داخلی آن به «هانس هولاین»، معمار برجسته اتریشی سپرده شد.

هولاین از قدیمی‌ترین معماران سبک پست مدرن، در طراحی موزه آبگینه از آثار برجسته تاریخی ایران مانند «کاخ تچر»،ستون های «تخت جمشید»، «قوس های صفوی» و «کعبه زرتشت» الهام گرفته و با اینکه ویترین ها و فضای کلی موزه به صورت مدرن طراحی شده اند اما این طراحی مدرن به فضای کلی ساختمان که بنایی سنتی است آسیب نزده و در هماهنگی کامل با آن قرار دارد.


چغازنبيل شيشه‌ای

قدیمی‌ترین شیشه‌هاي موجود در آبگينه، لوله‌های شیشه‌ای به نام «سیلندر شیشه» است که از معبد چغازنبیل کشف شده است و مربوط به هزاره دوم قبل از میلاد است. شیشه‌ها و سفال‌های طبقه اول نیز مربوط به دوره‌های پیش از تاریخ است که قدیمی‌ترین سفال دست‌ساز از دوران اشکانی، هزاره اول به دست آمده است.

موزه آبگينه تالاري دارد به نام صدف كه به علت شباهت شکل آن به صدف نیمه باز به این نام خوانده می‌شود و شامل انواع سفال‌های قرن سوم و چهارم شهر نیشابور است.

تالار زرين هم به خاطر ظروف زرين فام جامانده از دوران سلجوقي به اين نام خوانده مي شود. ظروفي كه دور تا دور آن‌ها با خط نسخ ونستعليق تزيين شده است. چهره‌هايي مغولي روي اين ظروف خودنمايي مي‌كند كه اگر كمي در حال و احوال آنها دقيق شويد مي‌بينيد كه نقوش روي ظروف با توجه به محل شهر پيدايش آنها ، فرق مي‌كند. دوره ايلخاني هم تالاري به خود اختصاص داده است كه به خاطر لعاب‌های یک رنگ فیروزه به این نام «تالار لاجورد» خوانده می‌شود، و از قرن هفتم و هشتم به جا مانده است.

با نزدیک شدن به دوران صفویه، اشیا مصرفی‌تر می‌شود. تزیینات این بخش شامل گلاب پاش و صراحی است. هم‌چنین میزی که از دوران قاجار به جا مانده با لعاب هفت رنگ و مزین به نقش چهره‌های شخصیت‌های شاهنامه است که نام هر شخص بالای چهره نوشته شده است.


سرقتي مفتوح

سرقت از موزه هاي مختلف امري دور از ذهن نيست. اما گاهي سرقت ها در نوع خود بي نظير است مثل همين سرقتي كه ۱۲ سال پيش در موزه آبگينه افتاد. بيش از يك دهه پيش بود كه دزداني چون «سارقان فيلم‌هاي اكشن» از در شرقی موزه وارد شدند و پس از ضرب و شتم و بیهوش کردن نگهبان به تالارهای موزه رفته و ۲۱ شیء ارزشمند را به سرقت بردند. از آن تاريخ تا همين امروز كه مجيد‌اخشابي اساتيد و هنرجويان آموزشگاه موسيقي خود را به ديدار از موزه آبگينه تهران برده، نه خبري از اشيا سرقتي شده، نه ردي از دزدان چموش پيدا شده و پرونده همچنان مفتوح است.