علی شادلو  – مدرس امداد و نجات - در گفت و گو با هنرنیوز گفت: طبیعت‌گردی حوزه‌ای است که از غواصی تا پرواز را در بر می‌گیرد. غواصی در عمق، شنا، قایقرانی، اسکی روی آب، کویر نوردی، غارنوردی، پرنده‌نگری، ماهیگیری، شکار و... شاخه‌های مختلف طبیعت گردی را شامل می‌شود.

او ادامه داد: زمانی که معاون گردشگری در نخستین همایش اکوتوریسم و کوهستان که در کردستان برگزار شد اظهار می‌دارد که ما تاکنون در طبیعت سانحه نداشتیم ؟ این پرسش مطرح می‌شود که براساس کدام آمار چنین سخنانی ایراد می شود. مگر تاکنون آماری از سوانح طبیعت‌گردی ثبت شده است؟ هیچ جایی ثبت نشده که مصدوم و تلفات داشتیم. هیچ جایی هم ثبت نشده که نداشتیم.

این مدرس امداد و نجات تاکید کرد: اما یادمان باشد در ذهن فعالان این حوزه این‌گونه ثبت شده که در طبیعت‌گردی سوانح داشته‌ایم آن هم خیلی زیاد. مثلاً در ماراتن مسیه که کمیته ملی طبیعت‌گردی اسپانسر آن بود، ظهر در کویر یکی از اتوبوس‌ها بدون کولر و هیچ دستگاه خنک کننده دیگری خراب شد. آن شب بالای ۳۰ نفر گرمازده روی پشت بام «قصر بهرام» بستری بودند.

شادلو با اعلام این مطلب که از عید تاکنون ۲ الی ۳ نفر فقط در رشته غواصی تلفات جانی داشتند، متذکر شد: ما در غواصی یک اتاق فشار نداریم. اتاق فشار اتاقی است که اگر یک غواص در جدول RDP اش مشکلی ایجاد شد و مدت زمان ماندنش در زیر آب را اشتباه کرد و دچار مصدومیت‌های عمق شد، باید او را در اتاق فشار بگذارند تا مصدومیت‌هایش را برطرف کنند.

وی افزود: بخش خصوصی، دولتی، درمانی، هیچ کدام اتاق فشار ندارند و فقط یک عدد در بخش نظامی وجود دارد. به عبارتی اصلاً ما در غواصی اتاق فشار نداریم! فقط یک اتاق فشار نیروی دریایی دارد. اینها همه مسأله است و طبیعت‌گردی بدون مهیا کردن این زیرساخت‌ها اصلاً معنا ندارد.

این رکوردار شنای عرض خزر در کتاب گینس گفت: حالا مشخص نیست متولی ایجاد این زیر ساخت‌ها کیست؟نگاه کردن به این موضوع به عنوان خلا خودش یک مسأله است.

وی درباره امداد و نجات در حوزه کوه نوردی و غارنوردی توضیح داد: برخی در همین حوزه طبیعت‌گردی معتقدند متولی امداد و نجات کوهستان با فدراسیون‌های ورزشی است. فدارسیون‌ها مجموعه‌های نیمه دولتی‌اند که متولی فعالیت‌های خودشان هستند

نه فعالیت‌های عمومی .

این کارشناس و متخصص امداد ونجات خاطر نشان کرد: هیچ‌گاه صعود یک توریستی که توسط آژانسی وارد ایران شده ارتباطی به فدراسیون ندارد. فدراسیون اگر صعودی به آلپ، هیمالیا یا قله نانگاپاربات داشته باشد، کمیته امداد و نجاتش صرفاً برای آن صعود فعالیت می‌کند. یک نهاد ورزشی نیمه دولتی که نمی‌تواند در یک صنعت مثل طبیعت‌گردی کوهستان خدمات ارائه دهد.

او تشریح کرد: فرض ۲ میلیون طبیعت‌گرد وارد ایران شوند و ۵۰ هزار نفرشان بخواهند به دماوند صعود کنند. مگر فدراسیون ورزشی چه تشکلی است که بتواند ۵۰ هزار نفر را امداد رسانی کند؟ چگونه و بر اساس چه شرح وظایفی و با چه امکاناتی می‌خواهد این کار را انجام دهد؟

شادلو گفت: این مسائل را نه کسی دیده و نه خوانده است. بعد به راحتی گفته می‌شود وظیفه فدراسیون است. ما روی تمام این‌ مسائل مطالعه و خلا قانونی و اجرایی آنها را مشخص کردیم، اما کسی این صحبت‌ها را نمی‌شنود.

وی درباره بیمه طبیعت‌گردی هم اظهار کرد: برخی اینقدر از این موضوع بی‌اطلاعند که زمانی که در همایش طبیعت‌گردی و کوهستان از بیمه صحبت می‌شود عنوان می‌کنند بیمه وجود دارد. اصلاً نمی‌دانند آن کدام بیمه است ؟ چگونه بیمه می‌کنند؟ سقف بیمه چقدر است؟

شادلو ادامه داد: در همین همایش اکوتوریسم وکوهستان کردستان بالاترین سقفی که برای بیمه در نظر گرفته شد ۵ نفر بود. چرا چون اگر تعداد بالا برود ریسک زیاد می‌شود و قیمت افزایش می‌یابد.

به گفته‌ی این مدرس امداد و نجات باید دید سایرکشورها چه می‌کنند؟ آیا ادبیات مدیران گردشگری نقاط موفق جهان هم همین است؟ آیا آنها هم می‌گویند به ما ربطی ندارد و اگر هم دارد به فلان ارگان مربوط می‌شود؟ یا خلاها را شناسایی و راه‌کار ارائه می‌کنند؟ آیا غیر از آن است که امنیت در طبیعت‌گردی برای آنها یک دغدغه است.

وی با اشاره به این‌ که نگاه به حادثه به میزان توسعه یافتگی یک کشور باز می‌گردد، افزود: یکی می‌گوید تاکنون هیچ آسیبی نداشتیم (که مبتنی بر هیچ آماری نیست) و از این به بعد هم ان شاءالله نخواهیم داشت که این یعنی آمادگی، پیش‌بینی، پیشگیری اصلاً معنا ندارد و اگراتفاقی رخ خدا بزرگ است. فقط می‌خواهند پاسخ داده باشند آن هم بدون هیچ گونه آمادگی . 

شادلو اظهار کرد: خدای بزرگ از نخستین روز خلقت به بشر این عقل را داد تا اشرف مخلوقات باشد. بقیه در برابر حوادث به امید خدا و مدد عقل آماده می‌شوند، آموزش می‌بینند، پیش بینی می‌کنند، پیشگیری می‌کنند،اگر حادثه‌ای هم اتفاق افتاد با این آمادگی به سمت حادثه می‌روند.

وی با یادآوری خاطره‌ای از یک مصدوم طبیعت‌گرد خارجی گفت: از سه جای مختلف بالای سر این مصدوم رفتند. یکی گفت در استان ما نیست، دیگری گفت در محدوده ما نیست، دفعه سوم که رفته بودند هفتاد درصد جسد را گرگ خورده بود. بعد می‌گویند حادثه نداریم!

او تاکید کرد: در حوزه‌های دیگر مثل کویرنوردی، آبشار نوردی و دریا نوردی که فدراسیون نداریم، تکلیف سوانح در این بخش‌ها چیست؟ آنجا چه کسانی را متولی می‌دانیم و از خود سلب مسوولیت می‌کنیم. ما حوزه‌های بسیاری در طبیعت‌گردی داریم که اصلاً کسی آنها را ندیده است .

شادلو درباره انعقاد قرارداد با سپاه طی چند سال گذشته در راستای امداد و نجات هوایی، توضیح داد: قرارداد بسته شد، برای اجرای آن هم مشکلی نداشتیم. اما زمانی که بخش خصوصی وارد می‌شود باید یک توجیه اقتصادی هم برای آن داشته باشیم. توجیه اقتصادی یعنی وجود بازار هدف، حصول یک درآمد، در نظر گرفتن هزینه در کنار سود. سپاه می‌گوید ماهی ۲۰ میلیون تومان هزینه گارانتی می‌گیریم که هر زمان که خواستید هلکوپتر در اختیار شما قرار گیرد.

وی ادامه داد: ماهی ۲۰ میلیون تومان هم حقوق پرسنل است که هر زمان که ما خواستیم راه بیفتند. یعنی در کل کشور راه‌اندازی این پایگاه‌ها حداقل ماهی ۱۰۰ میلیون تومان هزینه دارد. این مبلغ را چه کسی باید تقبل کند؟ ما برای این هزینه راه‌کار تعریف کردیم، بدون هیچ حسابی روی بخش دولتی اما سالهای سال است که می‌گوییم و هیچ فایده‌ای ندارد.

او ادامه داد: من به عنوان یک فعال دغدغه دار این کار را پیگیری می‌کنم . طرحم را رائه داده‌ام و در مجامع دانشگاهی هم مورد تایید قرار گرفته است.

شادلو تصریح کرد: این طرح ملی شامل سه حوزه به ترتیب بخش تخصصی امدادی شامل گروه امداد و نجات و بیمارستان‌های تخصصی، بیمه به عنوان بخش سرمایه‌گذار و بخش امداد هوایی با امکانات سپاه بود.

وی در پاسخ به این پرسش که در نهایت آیا مسوولان گردشگری حاضر به حمایت و سرمایه گذاری هستند؟ توضیح داد: فیاضی مدير كل طبيعت‌گردی چندین بار خواستار پیگیری این موضوع شد، من هم بارها گفته‌ام این راه‌کار بر طرف کردن خلاهای شماست اما در این همایش (اکوتوریسم و کوهستان) معاونت گردشگری كشور(جهانیان) گفت تا کنون حادثه نداشتیم و پس از این هم نخواهیم داشت! وقتی کسی نه خلایی می‌بیند و نه دغدغه‌ای برای برطرف کردن آن دارد، چه طرحی را اجرا کنیم؟!

او تاکید کرد: پاشنه آشیل گرفتاری‌های طبیعت‌گردی آن است که باید تلاش کنید تا در مدیران دغدغه بوجود آید. در این حوزه نه کسی این خلا را می‌بیند، نه به آن اذعان دارد و اعتراف می‌کند. در این نادیده گرفتن و نبود امکانات هرکسی هم که مرد، برای کسی اهمیت ندارد.

مریم اطیابی