گزارشی از بزرگداشت بهمن جلالی
جلالی بر معیارهای اخلاقی خود استوار بود
تاريخ : سه شنبه ۴ اسفند ۱۳۸۸ ساعت ۱۹:۴۱
عصر روز گذشته مراسم بزرگداشت بهمن جلالی توسط مجله عکسنامه در تالار بتهوون خانه هنرمندان ایران برگزار شد. در ابتدای این نشست لیلی گلستان درباره شخصیت بهمن جلالی گفت: او بر معیارهای اخلاقی خود استوار بود. او عکاس ساده، صمیمی و راحتی بود. عکسهای او از انقلاب و خرمشهر از نگاه پاکی حکایت میکرد. واقعاً مفتخرم که بهمن و رعنا را میشناسم. برای نمایشگاه عکسی از بهمن جلالی به بارسلون رفته بودیم و عکس رعنا برای پوستر نمایشگاه بهمن کار شده بود، پرسیدم این عکس را چه کسی گرفته است؟ بهمن گفت: عکس رعناست. گفتم عکس رعنا چرا پوستر نمایشگاه تو شده است؟ گفتند چه فرقی میکند این یعنی عشق.
محمد حسن خوشنویس در نقش بهمن جلالی در عکاسی ایران گفت: بهمن جلالی انسانی بود که عمل صالح داشت او یک انسان خردمند بود به همین دلیل عکاسی او اهمیت داشت خود او بود که عکسهای او را تبدیل به یک اتفاق میکرد. مهربانی صفت بارز دیگر بهمن جلالی بود مهربانی همان مفهومی است که گم کردهایم و در تمامی یادنامههای او به مهربانی اشاره شده است. در اولین برخورد به نظرم بهمن جلالی بد اخلاق آمد؛ ایشان مشغول تدریس بودند و فهمیدم بد اخلاقی ظاهری او از هیبتاش بود. عکسخانه شهر را راه انداختیم تا تاریخ عکاسی را ثبت کنیم و امیداوریم بنیاد ملی عکاسی ایران ایجاد شود و برای حفظ میراث فرهنگی ایران اقدامی صورت گیرد. تلاشهای او آنقدر پرثمر بود که بدون اینکه بخواهد تبدیل به پدر عکاسی ایران شد. او جریان نقد جدی در عکاسی را ایجاد کرد.
در بخش دیگری از این نشست، حمید سوری مجموعه تصویر خیال را به عنوان یکی از کارهای عکاسی جلالی مورد تحلیل قرار داد و گفت: مجموعه تصویر خیال بهمن جلالی برای پسند روز نیست بلکه تلاش فوق العادهای بود برای شناساندن تاریخ عکاسی ایران به جامعه به همین دلیل به فتومونتاژ اکتفا نکرد این مجموعه یکی از نازیباترین مجموعههای بهمن جلالی است اما بهمن جلالی در این عکسها به اهمیت نشانهها پرداخته است تا دغدغههایش را از فرهنگ و تاریخ عکاسی ما روایت کند. بهمن جلالی نبض جامعه و نبض زیبایی شناسی را میفهمید و آنها را در آثارش منتقل میکرد نباید فراموش کنیم بهمن جلالی همان هنرمندی است که دغدعههای اجتماعیاش را در کارنامه هنری خود دارد او حتی مجموعه تصویر خیال را نیز مستند میدانست اگرچه مواد و ترکیبهای جدید داریم.
مدیر نگارخانه راه ابریشم نیز در ادامه این برنامه با اشاره به شخصیت جلالی، اظهار داشت: من هشت سال قبل با تکیه بر احساس قوی در عکاسی نگارخانه تخصصی عکس را تاسیس کردم. امروز که به عقب نگاه می کنم، می بینم دانش کافی را در این زمینه نداشتم ولی آقای جلالی قدم به قدم همراه من بود. بیشتر صبحهای من در نگارخانه با حرف زدن تلفنی با او آغاز میشد، اگر نکته مثبتی بنظرم می آمد با هم حرف می زدیم و اگر گله و شکایتی داشتم، او دلجویی می کرد و وقتی تلفن را زمین میگذاشتم، اضطراب من تمام شده بود.
محمد چرم شیر، نمایشنامه نویس با بیان اینکه جلالی مسیر عکاسی تئاتر را تغییر داد، تصریح کرد: من خیلی از نزدیک جلالی را نمی شناختم اما در جایی با او آشنا شدم که شاید خیلی از دوستان و نزدیکانش کمتر بدانند که جلالی در این حیطه هم فعالیتهایی را انجام داده است. امیدوارم خانم جوادی این بخش را به همه نشان دهند که شامل کارهای تئاتر جلالی است. او سالها در کارگاه نمایش به عکاسی پرداخت. جلالی راهی را در تئاتر باز کرد که امروزه عکاسان تئاتر به همان مسیر میروند. تا پیش از او عکسهای تئاتر به این صورت بود که هنرپیشگان در مقابل دوربین ژستهای ثابتی میگرفتند ولی جلالی درحین اجرا عکس میگرفت و سعی کرد فضا، محتوا و رابطه موجود در نمایش را ثبت کند. برای همین عکسهای او از تئاتر بسیار غریب هستند.
در این نشست همچنین مهران مهاجر به عنوان یکی از شاگردان بهمن جلالی به ذکر خاطراتی در مورد این عکاس پرداخت.