روزنامه اعتماد ملي نقطه نظرات مشاور رئيس جمهور در امور هنري در مورد انديشه هاي فرهنگي و هنري دولت نهم و عملكرد اين دولت در عرصۀ فرهنگ و هنر را جويا شد و جواد شمقدري در يادداشتي كه امروز در اين روزنامه منتشر شد به اين موضوع پرداخت...
مشاور رئيس جمهور در امور هنري تصريح كرد: اگر فرهنگ را به مثابه يك بستر مناسب كه زندگي بهتر با تعاملات و ارتباطات انساني را شكل مي دهد و موقعيتي كه زمينه رشد و شكوفايي استعدادها و ظرفيت هاي آدمي را مهيا مي سازد، تلقي كنيم، در آن صورت شفاف‏تر و بهتر مي توان عملكرد فرهنگي را به قضاوت نشست. آن چه امروز بيشتر به عنوان كار فرهنگي تلقي مي شود، دربرگيرنده بخشي از فعاليت فرهنگي است كه در حوزه هاي تخصصي هم چون كتاب، شعر، قصه، نقاشي، فيلم، موسيقي و غيره معطوف است در حالي كه فرهنگ در حوزه عمومي بايد ديده و تفسير شود و آن مجموعه آرمان ها، عقايد، آرزوها، ارزش ها، رفتار و گفتار و سلوك و نگرش هاست و همه فعاليت ها در حوزه تخصصي فرهنگي در واقع به ترسيم بهتر و ارتقاء ‌و گسترش معاني و مصداق ها در حوزه عمومي عمل مي كنند.
شمقدري افزود: براي ترسيم ارتقاء فرهنگي يك ملت بايد ديد دغدغه و نيازها و آرمان هاي آنان در چه خلاصه مي‏شود. ملتي به رفاه و لذت مي انديشد و حاضر است براي رسيدن به آن حقوق ديگر انسان ها را پايمال كند. (هم چون رفتار كشورهاي اروپايي و آمريكاي شمالي از قرن هفدهم تاكنون) و در مقابل مردماني هستند كه به خاطر نجات، آرامش و تظلم خواهي ديگر ملت ها حاضرند مسووليت بپذيرند و هزينه دهند. اين تفاوت رفتارها ناشي از دو رويكرد فرهنگي است.
وي گفت: در نوع اول، فرهنگ خودخواهي و فردگرايي و تكبر و نژادپرستي حاكم است و در نوع دوم، فرهنگ ايثار، قناعت، محبت و همنوع خواهي و جمع گرايي و تواضع و عدالت طلبي تحقق يافته است.
جواد شمقدري تأكيد كرد: انقلاب اسلامي مرهون نگاه فرهنگي دوم است كه ريشه در معارف و مباني اسلام حقيقي دارد و امام (رض) سمبل اين رفتار فرهنگي بود. آن چه در دوره سه ساله دولت نهم تحقق يافته اتصال مجدد به اين رفتار فرهنگي است كه اتفاقاً عزت، استقلال، پيشرفت و حتي رفاه و آرامش ما در گرو آن است. حمايت از آرمان فلسطين ودفاع از مردم مظلوم لبنان دقيقاً يك رفتار فرهنگي است. ايستادگي و تلاش براي دستيابي به فناوري هسته اي و تحقق اين پيشرفت علمي به عنوان يك خواست و مطالبه عمومي نماد ديگري از اين الگو فرهنگي است
وي افزود: عدالت محور تحقق اين رفتار فرهنگي است. اما شاخصه هاي اين تحول فرهنگي را مي توان در عناصر ذيل جستجو كرد:
شمقدري گفت: تواضع و فروتني، ساده زيستي، بي ادعايي، پركاري، نظم و انضباط مديريتي، توجه به اصول اخلاقي، دوري جستن از رفتارها و گفتارهاي عكس العملي، توجه به مردم نه مراكز قدرت و گروه هاي سياسي، دوري جستن از بازي‏هاي سياسي، پرهيز از نمايش‏هاي پر هياهو، كناره گرفتن از حضور در جنجال‏هاي سياسي و رقابت باندهاي قدرت، دوري از تجمل و اشرافيت دغدغه خدمت به مردم نه حفظ قدرت، تمركز بر اصلاح امور نه آرايش حضور، آماده براي فداكاري و جانفشاني نه حفظ آبرو و نمايش بازي، تعهد و عمل به آرمان ها نه تمسك متظاهرانه به آن، توجه به دين خود و دنياي مردم، نه رسيدن به دنياي خود و اظهار دغدغه دين مردم.
مشاور هنري رئيس جمهور تصريح كرد: اينها بخشي از نگاه و تحول فرهنگي دولت اسلامي آقاي احمدي نژاد است و معتقديم اگر مديران به اين مباني عمل كنند، براساس حديث «الناس علي دين ملوكهم» كم كم اين رفتار و منش ها در زواياي متعدد جامعه جان مي گيرد و ملكه رفتاري همگان مي شود. البته اصحاب فرهنگ و هنر كه انتظار مي رود آنان پيشتاز اين تحول باشند، در اين رويكرد نقش مؤثري را ايفا مي نمايند. آن چه حوزه تخصصي فرهنگ و هنر را جدي مي‏كند رسالت و تعهد و مسووليت صاحبان انديشه و هنر است و پذيرش اين مسووليت تاريخي يك تكليف است و نه يك تكلف ،كه تكلف را مي توان به اجبار انجام داد، اما تكليف اختياري است. اگر امروز هنر اين مرز و بوم در بعضي رشته ها هم پاي اين رسالت بزرگ نيست، نقصي است كه بيش از هركس هنرمند بايد نگران شود و براي جبران آن قيام نمايد. فعاليت هنري دستوري نيست و هنرمند واقعي خود مي داند حيات و بقايش در عصري كه عناصر زيباشناسي اثرش مرهون ساختار پيام است، ديگر نمي توان در بيراهه بود و انتظار داشت مقصد خودش را به ما بنماياند و اثري هنري خلق كرد.
جواد شمقدري افزود: زيبايي حركت انقلاب اسلامي نشان داده كه دل هاي پاك و انديشه هاي بلند را مجذوب خود مي‏كند و عرضه آن كافي است تا حقيقت روشن شود و ياران انقلاب اسلامي بر گرد آن جمع شوند. براي تحقق و گسترش آن تلاش كنند. روندي كه از ابتداي انقلاب اسلامي تاكنون شاهد آن بوده ايم، اما حيف است كه زبان هنر و تلاش هنرمندان در اين حوزه كم رنگ باشد. ارايه آمار و بيلان كار در حوزه كار هنري بي معناست. بايد ديد چقدر از افكار و انديشه ها و احساسات و عواطف مردم متأثر از كار فرهنگي و هنري ما هنرمندان است و اگر اين كفه به نفع هنرمندان ايراني بالا نيست، بايد هشدار داد و در آن چه كرده ايم و در مقصدي كه انتخاب كرده ايم، تجديدنظر كرد.
وي در پايان تأكيد كرد: نگاه دولت به حوزه تخصصي كارفرهنگي هنري آن‏است كه صاحبان اين عرصه به دوراز پيش داوري‏ها و فارغ از جريان هاي قدرت، راه نوين و روشن خود را از درون آرمان ها و دغدغه هاي مردم ايران و ارزش‏هايي كه سه دهه براي آن مقاومت كردند و با اميد و شور هر روزه شاهد تحقق آن هستند،‌ بيابند و دولت نيز وظيفه دارد زمينه هاي رشد و ساختارهاي لازم را طراحي و حمايت هاي ضروري را محقق سازد.