فریبا اسدی سال ۱۳۶۳ با آواز کلاسیک نزد مرحوم حسین سرشار آشنا و مبانی را زیر نظر وی آموخت. وی اکنون در گروه کر دفتر موسیقی و گروه کر ارکستر ملی حضور دارد. فعالیت اصلی وی موسیقی کودک، موسیقی فیلم، سریال و ترانه است. اسدي پس از چند سال دوری از خواندن، امسال در جشنواره موسیقی فجر برای بانوان به اجرای چند اپرا و قطعات نوستالژیک از محمد نوری و پری زنگنه می پردازد.
خانم اسدی دلایل غیبت طولانی و کم کاری چند ساله شما چه بوده و چه گونه شد که امسال تصمیم به شرکت در جشنواره موسیقی فجر گرفتید؟
دلایل متعددی در این کم کاری دخیل بوده است. انگیزه نداشتن برای شرکت و خواندن یکی از آن ها است. در ضمن رقابت را دوست ندارم و كارها هم تکرار مکررات بوده است. هر چند شاید از نظر بعضی ها کارهای تکراری تداعی خاطره ها می کند اما دوست داشتم این تکرار چندباره با حس و حالی تازه درهم آمیخته شود.
این که کارهای مان در جایی ضبط و ماندگار نمی شود تا با گذشت سال ها مدرک و سندی مبنی بر کار کردن ما باشد، انگیزه را سلب می کند. محدود بودن نوازنده های حرفه ای خانم و دشواری هماهنگ کردن با آن ها هم دلیل دیگری است، چرا که فعالان در این زمینه انگشت شمارند و به خاطر مشکلات و محدودیت هایی که موسیقی بانوان در کشور دارد، ترجیح می دهند به آموزش موسیقی بپردازند تا اجرا.
سبکی که من کار می کنم سبک معقول و زیبایی است و تقریبا تمامی قشرها می پسندند؛ نه خشک و کلاسیک است و نه دنبال هیجان کاذب و آن چنانی.
هنرمندی که روی صحنه می رود باید نیت خوبی داشته باشد تا مخاطب بعد از اجرا احساساتش به سمت مثبتی تکان بخورد. احساسی در او تداعی شود تا به عزیزانش نزدیک تر و تغییری در رفتارش بروز نماید و هم چنین ارتباط انسانی شنونده تقویت شود.
در حال حاضر می توانیم ادعا کنیم که چیزی به اسم موسیقی بانوان داریم؟ سرمایه گذاری و کاری در این زمینه انجام نشده که بخواهیم ادعایی کنیم. هر چه بوده علاقه شخصی است. شنیده شدن صدای بانوان حقی است که دارد ضایع می شود چرا که بعضی ها معتقدند اگر آواز خانم ها شنیده شود تحریک برانگیز است. وقتی صدا تحریک کننده باشد چه آواز باشد و چه حرف زدن معمولی فرقی نمی کند. مهم چه چیزی را گفتن است، حال با هر لحن و صدایی.
چرا چیزی که از موسیقی بانوان می شنویم تکرار مکررات است و نوآوری در کار نیست؟ وقتی آلبومی تولید شود و کار بازتاب داشته باشد و شرکت هایی نیز سرمایه گذاری و حمایت کنند، نتیجه تکراری و ملال آور نمی شود، همان طور که در کار آقایان مشاهده می کنیم. حتی برای آن ها به عنوان منبع درآمدی نیز محسوب می شود ولی برای خانم
” شنیده شدن صدای بانوان حقی است که دارد ضایع می¬شود. “
ها این گونه نیست.
نظرتان راجع به برگزاری جشنواره موسیقی فجر چیست؟
در جشنواره کارها خوب برآورد و همه چیز مشخص و ارزیابی می شود. سطح و نوع کارها سنجیده می شود و بهانه ای است برای انجام کار فرهنگی.
آیا لزومی به برگزاری جشنواره ای مستقل برای بانوان می بینید؟ چند سال پیش جشنواره "گل یاس" ویژه بانوان برگزار می شد. اگر این جشنواره مجدد راه اندازی شود شايد باشند کسانی که کار جدیدی داشته که تکرار مکررات نباشد. نیروهایی جوان با حرف تازه و رنگ و بویی نو وارد عرصه خواهند شد.
چه دلایلی وجود دارد که برای شهرستان ها اجرا ندارید؟ چند باری از انجمن موسیقی شیراز، مشهد و ... پیشنهاد کنسرت شد و همه مقدمات را هم فراهم کردیم، اما یک هفته مانده به اجرا به ما خبر دادند که اماکن مجوز نمی دهد و تمام هزینه ها و وقت مان هدر رفت. حتی چند سال پیش برای اجرا در کشور آلمان هم پیشنهاد داشتیم و آماده هم بودیم اما چند روز مانده بود به پرواز از طرف آلمان کنسل شد.
از آن جا که شما موسیقی و آواز کلاسیک کار کرده و آموخته اید، چقدر تلاش کردید که جوانان را وارد این عرصه کنید؟ من اوایل با آموزش مخالف بودم چرا که آن چه خود میخواستم به دست نیاورده بودم . ولی با اصرار اساتید وارد وادی آموزش شدم و درصدد گسترش و ارتقای موسیقی برآمدم. البته در آموزش همانند اساتیدم سختگیری بي‌مورد نمیکنم.
در جشنواره امسال چه سبک و قطعاتی را میخوانید؟
۳ قطعه به زبان ترکی، ۲ قطعه اسپانیایی، قطعهای از شوبرت به زبان ایتالیایی و هم چنین ۲ قطعه ایتالیایی که هنرجوی شاعرم به فارسی ترجمه کرده را اجرا میکنم. همچنین قطعاتی از محمد نوری، پری زنگنه، روحا... خالقی، محمدرضا احمدیان، حسن رياحي، محمد سرير و لالایی حسین فاضل که ۱۶ سال پیش ضبط شده را نیز می خوانم.
چرا در بخش بینالملل جشنواره موسیقی فجر بانوان خواننده کشورهای دیگر شرکت نمیکنند؟ به نظر من شاید به خاطر این که محدودیت دارند یعنی فقط باید برای خانمها بخوانند، انگیزهای برای شرکت در جشنواره ندارند.
از آن جا که شما شاگرد مرحوم حسین سرشار بودید، خاطرهای از ایشان دارید؟ ایشان شخصیت خاصی داشتند. به مدت ۲ سال صداسازی با استاد کار کردم. دوست داشتم آواز بخوانم، به ایشان گفتم کی قطعه می دهید بخوانم چرا که توانایی اش را دارم. یک کار ایتالیایی را خواند و داد به من و گفت برو تمرین کن و بخوان. گفتم سلفژ من قوي نيست. به استاد شریف لطفی معرفی¬ام کردند تا سلفژ یاد بگیرم و مرا به این وادی هل دادند. همیشه می گفتند با هرکسی و هر چیزی نمی خوانم، باید عناصر مثبت در صحنه باشند تا جای عناصر منفی را بگیرند.
گفتنی است فریبا اسدی ۲۷ بهمن ماه در فرهنگسرای نیاوران به همراه "نازلی بخشایش" نوازنده پیانو و "ماندانا نیریزي" نوازنده ویولن سل به اجرای برنامه خواهند پرداخت.
زهرا محمدی
