مریم اطیابی- به گزارش هنرنیوز؛ مدت‌ها است که متروک شده و رهگذران با سرعت از کنارش می‌گذرند تا مبادا خاکستر آتش فراموشی‌اش بر سرشان آوار شود. رنگ‌های چرک تاب، دیوارهای ویران، اتاق‌های خالی، درهای وامانده... روزگاری مجلل‌ترین هتل شهر بود.
آن هنگام که سعدالسلطنه – فرماندار وقت دوره قاجار- از استاد علی جولای خواست در مرکز شهر در ضلع غربی کاخ چهل ستون این هتل را بسازد و نامش شد «گراند هتل» قزوین و گره خورد به تاریخ .
درست آن هنگام که نیروهای قزاق به فرماندهی رضاخان میرپنج سوم اسفند ۱۲۹۹ از قزوین به تهران حرکت کرده و آن شهر را تصرف کردند و پس از استقرار کامل، سید ضیا به عنوان نخست وزیر، مامور تشکیل کابینه شد و رضاخان نیز سمت وزیر جنگ را به عهده گرفت؛
ستاد فرماندهی کل قوای انگلستان در ایران در گراند هتل قزوین قرار داشت و صفحه حساس دیگری از تاریخ پرفراز و نشیب ایران با دخالت خارجی در این هتل لوکس قزوین ورق می‌خورد.
آیرون ساید، ژنرال انگلیسی طرح نهایی کودتایی را که قرار بود در تهران به وقوع بپیوندد با معاون خود کلنل اسمایس مورد آخرین بررسی قرار می‌داد. به این ترتیب برای همیشه تاریخ ؛کودتای سیاه با نام قزوین گره خورد چرا که این نطفه آن اتفاق شوم در گراند هتل قزوین شکل گرفت.
حالا خبر می‌رسد پس از سال‌ها قرار است روحی تازه در این هتل دمیده شود.گراند هتل قزوین از جمله بناهایی است که هیأت وزیران اجازه واگذاری آن به بخش خصوصی را به صندوق حفظ و احیا داده است.
محمد رضا پوینده درباره دومین مهمانخانه شهر قزوین و همچنین از اولین نمونه‌های هتل به شیوه مدرن و اروپایی که در سال‌های پایانی دوره قاجاری ساخته شده است می‌گوید:« من از این هتل دیدن کرده‌ام. محل بنا در شرق خیابان پیغمبریه و در قسمت غربی ارگ صفوی است که بنا در زمینی به مساحت ۳۰۰۰ متر مربع ساخته شده و از جانب خیایان دارای دوطبقه و از سمت حیاط سه طبقه بوده است. متأسفانه این بنا در وضعیت مناسبی نیست و نیاز فوری دارد تا روکش چوبی، ستون‌های مدور با سر ستون‌های گلدانی، سقف چوبی، گچ‌بری و آجرکاری و اتاق‌های آن مرمت فوری شود. هر چند این بنا در اختیار صندوق حفظ و احیا است اما اداره کل میراث فرهنگی استان بر آن نظارت کامل دارد.»
او ادامه می دهد:« شرایطی برای این مزایده از جانب سازمان در نظر گرفته شده است که برآورد هزینه مرمت آن ۹۰ میلیارد ریال و مدت قرار داد ۳۰ سال و اجاره ماهانه ۵۰ ملیون ریال است که زمان پرداخت اجاره از زمان اتمام مرمت و بهره برداری ۲سال توقف دارد، بعد از ۲ سال اجاره بها دریافت می‌شود. زمان اتمام مرمت این بنا از ۹ تا ۱۲ ماه برآورد شده است.»
مدیر عامل صندوق حفظ و احیا با اشاره به ضرورت توجه به بناهای تاریخی که معمولاً از وضعیت خوبی هم بهره‌مند نیستند؛ می‌افزاید:« هدف از سرمایه‌گذاری، راه اندازی یک واحد اقامتی و پذیرایی است. این مستلزم الحاق یک مطبخ و تعدادی اتاق‌های اقامتی است. اما تمام توجه در امر مرمت باید در چهارچوب کمترین مداخله در بدنه و نمای بیرونی بنا باشد.»
وی در پاسخ به این پرسش که این بنا جزئی از دولت‌خانه صفوی است و احتمال وجود اثار در زیر بنا وجود دارد،آیا پیش از واگذاری کاوش‌های باستان‌شناسی در آن انجام شده تا بر اساس آن نوع کاربری تعیین شود؟ می‌گوید:« معاونت میراث فرهنگی و اداره کل قزوین قطعاً بررسی، مطالعات و پژوهش‌های لازم را انجام داده‌اند.»
او درباره این موضوع که میراث فرهنگی قزوین اظهار کرده اگر قرار باشد گراند هتل احیا شود، زمین‌کناری آن را هم باز جزئی از دولت‌خانه است به این کار اختصاص می‌دهند و در آن ساخت و ساز می‌کنند، اظهار می‌کند:« با توجه به مبلغ مرمتی که یک شخص حقیقی و حقوقی باید آنجا هزینه کند بابت مرمتی به نظر می‌رسد برای توجیه اقتصادی نیاز است تا ملک هم جوار هم در مزایده واگذار شود تا سود اقتصادی داشته باشد.»
محمد حسن طالبیان – معاون میراث فرهنگی - نیز درباره این موضوع که آیا بررسی‌های لازم برای تعیین کاربری این بنا با توجه به قرار گرفتن احتمالی آن روی آثار دوره صفوی انجام شده است، می‌گوید:« همه صاحبنظران قزوین از این بنا به عنوان یک هتل یاد می‌کنند اما اینکه آیا زیر آن آثاری وجود دارد یا خیر من مطلع نیستم اما حتماً کارشناسان قزوین به این موضوعات توجه لازم را کرده‌اند. این بنا هتلی است که همچنان بقایای آن پابرجا مانده و اگر کمکی برسد، میتواند کار خودش را از سر بگيرد و رونق پيدا کند.»
به گزارش هنرنیوز؛ شاید یکی از اتفاقات جالب توجه برای گراند هتل اظهارات "کلهر"، مشاور فرهنگی و رسانه ای دولت قبل باشد که در سال ۸۶ درباره گراند هتل قزوین گفت: مجموعه "گراند هتل" به دلیل هزینه بر بودن در نگهداری بهتراست به‌طورکلی ازبین برود و در سراسردنیاهم همین‌کار را می‌کنند. حفظ هر اثری باید با دلایل همراه باشد و در خصوص بناهای تاریخی، قدمت تنها به عنوان یکی از فاکتورها، موردنظر می‌باشد، بنابراین هر اثر قدیمی را نباید نگاه‌داری کرد.
او ادامه داد: گراندهتل به لحاظ معماری و قدمت از ارزش به خصوصی برخوردار نیست، چرا که آثاری به مراتب با قدمت تاریخی بیشتر و معماری قابل توجه‌تری در نقاط مختلف کشور وجود دارد.وی اتفاقات رخ داده در گراندهتل را عامل ارزش این بنا ذکر و اضافه کرد: شهرت گراندهتل تنها به دلیل ارزش سیاسی و تاریخی آن است.
کلهر افزود: در سراسر دنیا این گونه مکان‌ها را تخریب می‌کنند و با بهره‌گیری از نوع معماری بنا، آثار دیگری مشابه آن می‌سازند، چرا که گاهی، احداث بنایی جدید، نسبت به مرمت بنای قدیمی مخارج کمتری دارد.
و البته بهرام‌زاده، رییس سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی وقت استان هم در واکنش به انتقادات کلهر در خصوص مرمت مجموعه گراندهتل، تصریح کرد:« گراندهتل بخشی از تاریخ است و حتی تاریخ را از روی آن می‌نویسند.»
