بنیاد سعدی با هدف اشاعه زبان فارسی و ساماندهی به آموزش زبان فارسی در میان سایر ملل تأسیس شده است. با سخایی معاون مالی و اداری بنیاد سعدی؛ درباره ردیف بودجه مورد نیاز برای گسترش زبان فارسی و برنامه‌های خاصی که مورد نظر او به عنوان کارشناس و یکی از معاونین بنیاد سعدی با وی گفتگو کردیم.
اصلی‌ترین و بنیادین‌ترین علت شکل گیری این بنیاد با وجود نهادهایی که در زمینه آموزش فارسی زبان فارسی فعالیت می کردند چه بود؟ زبان فارسی هویت ماست. زبان انقلاب اسلامی است و دنیا جمهوری اسلامی ایران را با این زبان می‌شناسد و باید برای آن بسیار سرمایه گذاری کرد. و دلیل آن‌که آقای حداد عادل این بنیاد را شکل دادند؛ این بود که پراکندگی‌های مدیریتی از این امر مهم که بسته به هویت و فرهنگ ماست؛ زدوده شود. پیش از این پراکندگی‌های مدیریتی بسیاری در این زمینه وجود داشت و این آشفتگی به یقین از کیفیت آموزش زبان و مدیریت آن می‌کاست. اگر در گذشته بخشی از این فعالیت زیر نظر وزارت علوم و بخشی زیر نظر وزارت امور خارجه و بخشی از آن زیر نظر سازمان فرهنگ
” امسال با توجه به بودجه کار چندانی امکان‌پذیر نیست. “
و ارتباطات اسلامی بود؛ در یک جا و زیر نظر یک مدیر واحد تجمیع شود تا از پراکندگی آن جلوگیری شود. دنیا از کشوری چون ایران انتظار دارد که در زمینه اشاعه زبان فارسی فعالیت کند. لذا کار بسیار وسیع است؛ اما بودجه ما بسیار محدود است.
این محدودیت بودجه به چه سبب اتفاق افتاده است؟ آیا مسئولان دولتی از ضرورت این فعالیت فرهنگی بی اطلاع هستند؟ متأسفانه شروع کار ما با زمانی مقارن شد که بودجه‌ها بسته شده و زمانی برای صحبت درباره بودجه و هم‌چنین برنامه‌ریزی دقیق برای بودجه صحبت کنیم. سال گذشته بودجه‌ای برای ما در نظر گرفته شده بود؛ که بخشی از آن مصرف شده و بخش دیگری از آن نیز برای کارهای سال جدید به بودجه امسال منتقل شده‌است. در سال جدید قول‌هایی برای دادن بودجه مطلوب به این بنیاد داده شده‌است. اما به هر حال انتظاری که دنیا از زبان فارسی دارد و هم‌چنین بودجه‌ای که برای اشاعه زبان فارسی نیاز است؛ برآورده نخواهد شد.
برای امسال با توجه به مشکلات و محدودیت‌های بودجه چه برنامه‌ریزی‌هایی انجام شده‌است؟ امسال با توجه به بودجه کار چندانی امکان‌پذیر نیست. به تدریج وزارت علوم بخشی که زیر نظر داشت را واگذار می‌کند؛ وزارت علوم به همین ترتیب بخشی را که زیر نظر داشت؛ واگذار می‌کند. هم‌چنین
” در مرحله واگذاری مدیریت‌ها و مسئولیت‌ها هستیم. “
سازمان فرهنگ و ارتباطات نیز بخشی را که زیر نظر خود دارد به ما منتقل می‌کند. کم کم این کار شروع می شود. در تلاشیم که تا پایان برنامه پنجم توسعه که سه سال از آن پایان یافته و نزدیک به دو سال دیگر از زمان آن باقی است؛ سند چشم‌انداز خود را تهیه کنیم که ببینیم زبان فارسی را باید به کجا برسانیم.
برنامه‌های شما برای شروع فعالیت‌ها مشخص شده‌اند؟
اکنون برنامه‌های خود را تدوین می‌کنیم. بخش طرح و برنامه زیر نظر خود ماست.
اولین کشورهایی که برای آموزش زبان فارسی مشخص کرده‌اید کدام کشورها هستند؟ هنوز در زمینه انتخاب کشورها اقدامی صورت نگرفته است. اکنون
در مرحله واگذاری مدیریت‌ها و مسئولیت‌ها هستیم. در حال حاضر مشغول فعالیت در زمینه انتقال مسئولیت‌ها از نهادهایی که پیش از این در این حوزه فعالیت می کردند هستیم تا فعالیت‌ها تجمیع شود. تشکیلات سازمانی و جزئیات آن برای تصویب ارائه شده و خوشبختانه بخش اول آن تصویب شد که اکنون تقدیم دکتر رحیمی و دکتر الهام شده. سپس باید آئین‌نامه استخدامی آن نوشته می‌شد که نوشته شده و منتظر تصویب آن هستیم. به محض آن‌که تصویب شود؛ فعالیت‌های مرتبط با آن را آغاز می‌کنیم.
انتخابات مانعی برای فعالیت‌های شما ایجاد نمی‌کند؟ البته
” مسئولان ظاهراً از طرح ما استقبال کردند! “
ما تلاش می‌کنیم که روند خود را به دقت ادامه دهیم اما به یقین انتخابات مشغله مسئولان را بیشتر می‌کند و این موضوع بر روند ما تأثیر می‌گذارد.
فکر می کنید چقدر زمان می برد تا این موسسه بخواهد هم‌چون موسسه‌های زبان های دیگر فعالیت کند؟ برای اقدامات اولیه ما به حد اقل دو سال زمان نیاز داریم. اگر بودجه فراهم شود؛ این موضوع دو سال زمان نیاز دارد.
از این طرح در میان مسئولان استقبال شد؟ بله علی‌الظاهر از این کار استقبال شد؛ اما توجه بدان به کمک اهالی رسانه نیاز دارد. باید اهالی رسانه به این موضوع تأکید کنند تا صرافت انجام آن در ذهن مسئولان تثبیت شود. این موضوع در قید فرد نیست؛ وظیفه ملی ماست که به این موضوع اهمیت و بر اجرای آن تأکید کنیم.
فکر می‌کنید گسترش بنیاد سعدی تا چه حد بر صنعت توریسم اثر خواهد گذاشت؟ به یقین تأثیر خواهد داشت. من سال‌ها سفیر ایران در کشورهای مختلف بودم و از نزدیک با نگاه سایر ملت‌ها با زبان فارسی آشنا هستم. وقتی ببینند مشکل ما برقراری ارتباط است. وقتی این مشکل حل شود اشتیاق به حضور در ایران به وجود می‌آید. غربی ها ظرفیت ایران را می‌دانند. و به همین سبب تلاش می‌کنند ایران با توجه به ظرفیت و استقلال ایران چنین اتفاقی نیافتد. پس باید تلاش کنیم تا زبان فارسی جای خود را پیدا کند.
