فیلم «حرفه‌ای‌ها» به کارگردانی «پوران درخشنده» روی آنتن شبکه سوم سیما رفت، داستان این فیلم تلویزیونی درباره دو دوست به نام‌های «آذین» با بازی «داریوش فرهنگ» و «بیژن» با بازی «مجید جوزانی» است که به خاطر مناسباتی با یکدیگر شریک می‌شوند اما خیلی زود این شراکت سمت و سوی دیگری پیدا می‌کند و باعث می‌شود پای آدم‌های مختلفی به ماجرا باز شود. آذین که یک کلاهبردار حرفه‌ای است در شرکت خود با جلب اعتماد اشخاص پولدار، اقدام به کلاهبرداری از آن‌ها می‌کند. در این میان نزدیک‌ترین دوستش نیز نقشه‌هایی در سر دارد. تا اینکه با ورود دختر آذین «سارا» با بازی «حنانه شهشهانی» به داستان زندگی همه آن‌ها در معرض خطر ونابودی قرار می‌گیرد.
پروان درخشنده به اولین کارگردان مطرح پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سینما است که با ساخت فیلم «رابطه» در سال ۶۵ مطرح شد و با فیلم «پرنده کوچک خوشبختی» نام‌اش بر سر زبان‌ها افتاد. وی در سینما فیلم‌های سینمایی چون: خواب‌های دنباله دار، بچه‌های ابدی، رویای خیس، شمعی در باد، عشق بدون مرز، زمان از دست رفته، عبور از غبار، پرنده کوچک خوشبختی، رابطه و هیس! دختر‌ها فریاد نمی‌زنند را ساخته و در اکثر آثار خود به نوعی تلاش کرده که به زندگی کودکان، نوجوانان وجوانان جامعه در تقبال با مشکلات امروزی بپردازد. در عمده آثار وی می‌تواند دغدغه‌ها و دل نگرانی‌های وی در خود سرنوشت دختران و پسران نوجوانان را دید. نوجوانانی که فرزند طلاق یا بزه هستند و در خانواده جایگاه متزلزی دارند وباید نگران آینده گنگ و پر خطر خود باشند. یا دختران و پسرانی که ازنوجوانی وارد جوانی می‌شوند وباید خود را برای تغییر موقعیت‌های زندگی آماده کنند. با توجه به اینکه که در سینما وتلویزیون ما بسیاری از فیلمسازان به دنبال تقلید و استفاده از موضعات و داستاهای گیشه و امتحان پس داده هستند تا به جای اینکه به تولید محتوای اثر گذار و جذاب برای جذب مخاطب بیشتر در هر دو حوزه وبه خصوص سینما باشند، پوران درخشنده تلاش کرده که در اکثر آثار‌اش به دنبال بیان مشکلات و دغدغه‌های اصلی قشر آسیب پذیر جامعه یعنی کودکان و نوجوانان باشد و شاید به همین دللی باشد که اکثر فیلم‌های او مشکل تهیه کننده دارند چون وی هرگز به عنوان کارگردانی تجاری ساز مطرح نبوده است و تلاش کره آثار را برای مخاطب بسازد که بتواند بیشتر از آنکه باعث تفریح و خنده او شود ذهن مخاطب را کند و کاو کند و به نوعی با مشکلات فردی و اجتماعی افراد آشنا کند. در کشور ما نزدیک به چند سالی است که تلویزیون ترجیح داده تا به جای خرید و نمایش تولیدات سینمای ایران محصولات خود را به نمایش درآورد. این آثار که تا اواخر دهه ۷۰ به عنوان «فیلم‌های داستانی» معرفی می‌شدند، پس از فراگیر شدن سینمای دیجیتال در جهان و البته کشور ما، «تله فیلم» نام گرفته و از شبکه‌های مختلف روی آنتن رفتند. بودجه پایین تولید، بهره گیری از نیروهای مورد اعتماد تلویزیون، هدایت مضامین و کیفیت ساختاری آثار از ابتدای ارائه طرح تا کپی صفر و همچنین استفاده از نیروهای غیر حرفه‌ای از جمله دلایل توجه رسانه ملی به ساخت تله فیلم‌ها بود. در واقع مهم‌ترین هدف تلویزیون از ساخت تله فیلم‌ها کشف کارگردانان وفیلمنامه نویسان وهمچنین بازیگران جدید برای خوداش بود اما به نظر می‌رسد پخش تله فیلم‌های تلویزیونی از شمار مخاطبان فیلم‌های سینمایی کاسته و مخاطبان ترجیح دادند به تماشای تله فیلم‌های بی‌کیفیت تلویزیون وهمچنین آثار سطحی شبکه نمایش خانگی بپردازند. هر چند مدافعان تولید و نمایش آثار تله فیلم معتقدند پخش فیلم‌های ۹۰ دقیقه‌ای در ساعات مشخصی همچون عصر جمعه شبکه اول مخاطب خود را پیدا کرده و گستره بالایی دارد، با این حال به اعتقاد‌ات بسیاری از حرفه‌های عرصه سینما وتلویزیون ساخت و تولید و پخش تله فیلم‌ها امروز چنان رواج یافته که طبق آمار‌ها تلویزیون در سال بلای ۲۵۰ تله فیلم را برای اکثر مناسب‌های خود می‌سازد و تا حددی بی‌نیاز از سینمای ایران شده است. در چند هستند تله فیلم‌هایی که با کیفیت ساخته شده و می‌توانند مخاطب خود را داشته باشند یکی دیگر از دلایل تولید تله فیلم‌ها با مضامین و رویکرد‌های مشخص این می‌تواند باشد که مخاطب می‌تواند از تماشای دوباره فیلم‌های تکراری نجات بدهد. معنای این استدلال البته آن نیست که همه تله فیلم‌ها از کیفیت ساختاری و مضمونی مناسبی برخوردارند. به نظر می‌رسد بخش اعظمی از این محصولات دچار مشکلاتی همچون ضعف در فیلمنامه، استفاده از عوامل بی‌تجربه، نبودن ریتم مناسب در ساختار و بیا نداستان، سطحی فرض کردن هوش و سواد مخاطب، بازی‌های ضعف و سر هم بندی شده، ساعت نامشخص پخش و... هستند. همچنین بسیاری ازکارگردانان وتهیه کنندگان تلویزیون که به سمت تولید فیلم‌های ۹۰دقیقه‌ای می‌آروند در درجه اول هدف از ساخت تله فیلم را به عنوان پلی برای رسیدن به سینمای حرفه‌ای و کسب تجربه برای ساخت آثار مشکل‌تر می‌دانند و به همین دلیل عوامل درجه دو و سه، غیرحرفه‌ای‌ها و کم دستمزد‌ها راه به این گونه آثار ورود پیدا می‌کنند.
اما بسیاری از کارگردانان حرفه‌ای سینما که به سمت ساخت تله فیلم‌ها می‌روند هدف اصلی خود را بیان دغدغه‌های سینمایی خود در غالب تله فیلم‌ها می‌دانند. پوران درخشنده نیز یکی از این کارگردانان است که توانسته فیلم تلویزیونی «حرفه‌ای‌ها» را برای سیما بسازد. این تله فیلم نگاهی آسیب‌شناسانه به رسیدن آدم‌ها به قدرت و جستجوی آن‌ها برای رسیدن به آرامش را دنبال می‌کند. آذین مردی است که از همسراش بنابه دلایلی جدا زندگی می‌کند و دختراش نیز همراه با مادراش زندگی می‌کند. به دلیل نبود پدر درخانواده وکمبودهایی عاطفی که این دخترپیدا کرده او به سمت بزهکاری پیش می‌رود و در ادامه داستان نیز با حضور در خانه پدر خلافکارش و در یک حادثه ناخواسته مرتکب قتل می‌شود. درواقع پوران درخشنده با ساخت این تله فیلم نشان می‌دهد که خانواده از ارزش بالایی برخوردار است اگر این کانون گرم و دوست داشتنی به هر دلیلی به مرز فروپاشی برسد، باعث می‌شود که تک تک اعضای خانواده برای رسیدن به آرامش و همچنین جبران دغدغه‌های عاطفی خود به محیط جامعه پناه ببرند و در مسیر آسیب‌های اجتماعی قرار بگیرند و در این تله فیلم هم سارا به عنوان دختری نوجوان به دنبال یافتن خانواده‌ای است که با یکدیگر همدل و همراه باشند و مأمنی برای عاطفه‌های از دست رفته خود او باشد و در واقع سارا نماینده نوجوانی است که از لحاظ عاطفی و احسای ضربه خورده‌اند و در به درستی دیده نشده‌اند و مدام به دنبال پیدا کردن کانون خانواده متشکل از پدر و مادر هستند تا تنهایی ویران کننده خود را تحمل کنند.
یادداشت از علی یعقوبی
