سید حسن اسلامی اردکانی (برگزيده جشنواره نقد كتاب) در مراسم بزرگداشت روز قلم، در باب اخلاق نگارش توضیح داد: هر نوشته‌ای که فهمیده نمی‌شود و با تکلفات نا به جا آمیخته است لزوماً ژرف و با معنا نیست.

این استاد کلام و فلسفه گفت: اهالی قلم همواره باید دو سوال اساسی از خود بپرسند، اول اینکه برای چه‌کسی می‌نویسند و دوم اینکه به چه منظور می‌نویسند؛ هرآنچه که اختلال در ارتباط نویسندگان و خوانندگان ایجا می‌کند باید حذف گردد و از جمله این موارد تکلف و پیچیده نویسی است. کسی که با تکلف زیاد می‌نویسد، یا نوشتن نمی‌داند یا قصد فخرفروشی دارد. اهالی قلم به احترام مخاطب باید نوشته را شفاف ارائه کنند.

وی افزود: در باب اینکه برای چه می‌نویسند نباید تنها به مقوله صاحب اثر شدن توجه داشته باشند. برای بررسی چرایی نویسندگی دو روویکر روانشناسانه و اخلاق‌گرایانه وجود دارد.

در ادامه مراسم محمد اسفندیاری (برگزيده كتاب فصل و سال و پيشكسوت جشنواره نقد)، با طرح سوالی مبنی بر اینکه چرا اخلاق نگارش مد نظر است نه اخلاق بیان ابراز داشت: قلم و زبان یکی است اما کماکان تنها از اخلاق نگارش سخن به میان می‌آید، دلیل آن تأثیرگذاری نگارش است، مردم به آنچه که می‌خوانند بیشتر اهمیت می‌دهند تا آنچه که گوش می‌دهند.

در این مراسم دکتر محمود گلابچی از فعالان حوزه نشر توضیح داد: انتظار مردم در جهان امروز، از صاحب قلمان کشور ما انتشار آثار علمی و هنری به سایر زبان‌های دنیاست. چرا ما نباید امکان انتشار کتب مختلف به زبانهای دیگر را کشور خود داشته باشیم.

در اين مراسم ناديا مفتوني (از اعضاء هيات علمي جايزه ادبي پروين اعتصامي و عضو هيات علمي دانشكده الهيات دانشگاه تهران، در سخناني گفت: عمده‌ترين مشكلات در زمينه اخلاق پژوهش در حوزه نقد است چراكه كه اهل تحقيق، تقدم فهم بر نقد را رعايت نمي‌كنند؛ اگر انسان فهم كاملي از يك نظريه ارائه دهد، چه بسا بسياري از اختلافات برطرف شود.

كاظم حافظيان رضوي (داور كتاب سال جمهوري اسلامي ايران)، در ادامه اين مراسم اظهار داشت: قلم ابزار كيميايي است در دست انسان و اگر در دستان فردي هنرمند باشد، نقشي ماندگار بر جاي خواهد گذاشت.

حافظيان بيان كرد: توصيه مي‌كنم وقتمان را صرف خواندن آثار باارزش كنيم و از اين كارمان لذت ببريم؛ ايرج افشار هم كتابدار و هم نسخه شناس و نويسنده‌اي برجسته بود، قلم افشار به راستي و درستي در خدمت تشويق مردم به خواندن، نوشتن و شناختن به كار گرفته شد كه مي‌تواند الگويي براي روزگار ما باشد.