به گزارش هنرنیوز به نقل از  روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری بهشتی با اشاره به دلیل ایجاد پایگاههای میراث فرهنگی گفت:روزگاری حضور ما در محوطه های تاریخی موقت و فقط مربوط به امر کاوش و مرمت بود و در زمینه کارهای پژوهشی مانند مردم شناسی، زبان وگویش هیچگونه اقدامی صورت نمی گرفت.
وی افزود: تلاش ما معطوف به این بود که باید حضورمان در پایگاه ها دائمی باشد و نه موقت و باید در پایگاهها به همه امور یعنی پژوهش، معرفی، حفاظت و ... بپردازیم.

بهشتی اظهار داشت: برای نمونه در تخت جمشید فقط امور حفاظت، باستان شناسی و معماری مطرح نیست بلکه در آنجا همه مسائل مربوط به هخامنشی از جمله تمام قلمرو تحت تسلط آنها مورد بررسی قرار گیرد.

رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری گفت: در فاصله ۷۰۰ متری ارگ بم کوشک رحیم آباد اثر منحصر به فرد اویل دوره سلجوقی قرار دارد و کسی در تمام سالهای مطالعه ارگ بم روی آن کار نکرده بود ولی حالا که دربم پایگاه داریم این پایگاه باید تمام قلمرو طبیعی با مرکزیت بم را مورد مطالعه و بررسی قرار دهد.

او تصریح کرد که پایگاه الموت نیز نه تنها روستا و قلعه الموت بلکه تمام قلمرو الموت را باید بررسی کند.

بهشتی با تاکید بر ضرورت همکاری پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری با پایگاههای میراث فرهنگی، گفت: باید ببینم چه میزان پژوهش مردم شناسی و هنرهای سنتی در پایگاهها صورت می گیرد و این نکته را به یاد داشته باشیم که تمام رشته های مربوط به میراث به پایگاهها نیز مربوط است.

وی تصریح کرد:ما آن روزگار این ذهنیت را داشتیم و پایگاهها به این اعتبار ایجاد شده اند، یعنی ادارات کل وظیفه حاکمیتی داشته باشند و پایگاهها وظایف اجرایی در حوزه میراث را به عهده بگیرند.

رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری با اشاره به نقش مهم پایگاهها در زمینه آموزش، افزود: یکی از توقعات ما از پایگاهها پرداختن به امر آموزش به مفهوم درست کلمه بود و خوشبختانه افراد توانمندی در این پایگاهها رشد کردند.

تربیت ۵۰۰۰ دانشجو در پایگاهها

محمد حسن طالبیان معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نیز در سخنانی بر ضرورت انجام پژوهش، حفاظت، معرفی، گردشگری در پایگاهها تاکید کرد.

وی گفت: این فکر در زمان ریاست مهندس بهشتی بر سازمان میراث فرهنگی وقت شکل گرفت و تولیدات مختلف پژوهشی در این پایگاهها ارایه شد و برای نمونه حداقل ۵ هزار دانشجو در پایگاهها تربیت شدند.

او با اشاره به اینکه یونسکو هم پایگاهها را به عنوان یک مدل مدیریتی تایید کرده است ابراز امیدواری کرد که پایگاههای میراث فرهنگی از استقلال بیشتری برخوردار شوند.

به گفته طالبیان یک پایگاه باید تمام محوطه های تاریخی اطراف خود را پوشش دهد وامکانات کارهای پژوهشی، مرمت و شناسایی را فراهم سازد.

ابراز امیدواری برای ثبت جهانی الموت

محمد علی حضرتی ها مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان قزوین با اشاره به گسترده گی منطقه الموت از دامنه های علم کوه و تخت سلیمان تا سد سفیدرود تصریح کرد که در این بستر گسترد.

اتفاقهای زیادی روی داده که جای پژوهش دارد

وی با قدردانی از تلاشهای حمیده چوبک رییس پایگاه الموت تاکید کرد: برای ما مایه مباهات است که بیشتر اصول پژوهشی در این پایگاه رعایت شده است.

وی افزود: ایشان با وجود مشکلات مالی فراوان بسیاری از حوزه های پژوهشی از جمله مردم شناسی را پوشش داده اند.

حضرتی ها با ابراز امیدواری برای تداوم کاوش ها در الموت تصریح کرد که منطقه از نظر زبان و گویش غنی بوده و تنوع قومی به لحاظ مردم شناسی فضای مطلوبی فراهم کرده است.

او با ابراز امیدواری بری ثبت جهانی الموت بر ضرورت کاربردی دانش داروسازی، شبکه های آبرسانی، شیوه های ذخیره آب چه در قلعه ها و چه در فضاهای بیرونی تاکید کرد.

تامین آب الموت شاهکار آبرسانی

حمیده چوبک مدیرپایگاه الموت به ارایه گزارشی از فعالیت های صورت گرفته در الموت پرداخت و فرایند برنامه ریزی و طراحی مناظر فرهنگی حفاظتی شامل حفاظت اصالت اثر، حفاظت تمامیت اثر را بیان کرد.

او برخی از اهداف فعالیت های صورت گرفته در الموت را کاربری های سنتی، ایفای جوامع محلی و گردشگری پایدار اعلام کرد.

رییس پژوهشکده باستان شناسی با اشاره به تلاش برای ایجاد جلوه ای خاص از آثار تاریخی فرهنگی الموت برخی از کارهای صورت گرفته را ایجاد تجهیزات و امکانات، تربیت کارشناسان و متخصصان،تمرکز کارآفرینی برای نیروهای فنی فومی و ... اعلام کرد یادآور شدکه در ۱۰ سال گذشته بیش از ۱۰۰ نفر از کارشناسان با تخصص های گوناگون در پایگاه الموت فعالیت داشتند.

چوبک با اشاره به کاوش بخش های اصلی قلعه الموت و کشف آثاری ارزشمند، فعالیت های پژوهشی، مطالعات گیاهان، مطالعات میراث روستایی، صنایع دستی و صنایع آب، مطالعات زبان و گویش، مردم شناسی الموت و ... را از اقدام های دیگر در الموت اعلام کرد.

او معماری دست کند، خندق ها و سدها را از ویژگی های خاص الموت دانست و افزود: مهمترین موضوع الموت وجود مدیریت آب و سدسازی در آن بوده و تامین آب آنجا شاهکار آبرسانی و آبیاری است

شناسایی عمقی پاسارگاد به سالها وقت نیاز دارد

در ادامه این نشست که با همکارهای پژوهشکده های باستان شناسی و حفاظت و مرمت برگزار شد حمید فدایی مدیر پایگاه میراث جهانی پاسارگاد در سخنانی به بیان فعالیت های این پایگاه در ۱۰ سال گذشته پرداخت.

او با اشاره به ثبت پاسارگاد در میراث جهانی بناهای آن را از شاخص های معماری دروه هخامنشی نامید.

وی گفت: عرصه و حریم محوطه میراث جهانی پاسارگاد دربرگیرنده شمار زیادی محوطه باستانی و تاریخی مربوط به دوره های پیش از تاریخ، تاریخی و اسلامی است.

وی افزود: گسترده گی محوطه پاسارگاد حفاظت آن را با مشکلات جدی روبرو می کند و برای شناسایی عمقی آن برنامه هایی داریم که شاید به سالها وقت نیاز داشته باشد.

فدایی بررسی های باستان شناسی، بررسی های حوزه مرمت و آسیب شناسی، مستندنگاری از مجموعه بناهای پاسارگاد ، فتوگرافی مجموعه بناهای پاسارگاد را از جمله اقدامهای صورت گرفته اعلام کرد.

او مهمترین کار را اسکن لیزر آرامگاه کوروش دانست و بررسی های ژئوفیزیک، کاوش های باستان شناسی، بررسی های زمین شناسی، بررسی مردم شناسی، بررسی گیاه شناسی منطقه پاسارگاد و تنگ بلاغی را از جمله اقدامهای صورت گرفته دیگر اعلام کرد.


زندگی در بم در ۵۰۰۰ سال پیش

افشین ابراهیمی مدیر پایگاه جهانی ارگ بم در سخنان خود که با نمایش فیلم از وضعیت قبل و بعد از زلزله بم همراه بود به ارایه گزارش از وضعیت پایگاه بم پرداخت.
وی گفت: زندگی در بم به ۶ تا ۷ هزار سال پیش برمیگردد و زندگی در ارگ به ۵۰۰۰ سال قبل مربوط است ازگ بم بارها تخریب شد وتا ۱۵۲ سال قبل مسکونی بوده است.

او با اشاره به ثبت ارگ بم در فهرست میراث ملی در سال ۳۴ ۱۳افزود: این مکان سال ۶۰ تحت حفاظت قرار گرفته و سال ۵۱ اعتبارات ملی مرمتی برای آن در نظر گرفته شده است.به گفته ابراهیم ارگ بم که در سال ۷۰ دارای پایگاه میراث فرهنگی شد در سال ۸۲ بر اثر زلزله ویران شد.

او با اشاره به اینکه ارگ بم در سال ۱۳۸۳ در فهرست میراث در خطر قرار گرفته است گفت: ارگ بم در سال ۱۳۹۲ به دلیل عملیات حفاظت مطلوب از فهرست در خطر خارج شده است.

ضرورت مطالعه دریاچه تخت سلیمان

علیرضا شاه محمد پور مدیر مجموعه میراث جهانی تخت سلیمان نیز موضوع سخنرانی خود را به امر پژوهش در تخت سلیمان اختصاص داد و بر ضرورت مطالعات و تحقیق بیشتر در این محوطه تاریخی تاکید کرد.

وی افزود:پژوهشهای انجام شده در ۱۰ سال گذشته به ویژه توسط هیئت های خارجی قابل بازبینی و تکمیل هستند.

او تصریح کرد:امر پژوهش در تخت سلیمان می تواند گستره استفاده از تجهیزات پیشرفته علمی و تحقیقاتی را شامل شود و در بخشهایی با استفاده از مشاهدات عینی و وضع موجود به امر پژوهش پرداخت.

شاه محمدپور تاکید کرد: مطالعه دریاچه تخت سلیمان از درجه اهمیت بالایی برخوردار است و بایستی توسط دستگاههای امواج رادیویی نقشه برداری شود.

منظر فرهنگی میمند

مهناز اشرفی مدیر پایگاه میمند سخنان خود را به روند جهانی شدن میمند اختصاص داد و با اشاره به موقعیت جغرافیایی میمند در استان کرمان گفت: منظر فرهنگی میمند شامل سه قسمت است که خود در روستای دستکند زمستان نشین بود وساکنان آن ۴ ماهه سوم سال را در آنجا زندگی می کردند.

وی افزود: آنها در ۴ ماهه اول سال در جنوب روستا، مراتع، دشت و درکنار دام هایشان سکونت میگزیدند، در ۴ ماهه دوم سال در شمال روستاها و کنار رودخانه های فصلی، چشمه ها، قنات ها اقامت داشتند و به همین دلیل و به خاطر تعاملی که با طبیعت داشتند آن مکان به عنوان منظر فرهنگی مطرح شده است.

اشرفی با اشاره به وجود ۳۹ آبادی در منظر فرهنگی میمند از تهیه پلان مدیریتی پایگاه میمند خبرداد.

رییس پژوهشکده ابنیه و بافت های تاریخی – فرهنگی افزود: پژوهش ما در میمند فقط به روستای دستکند منحصر نبوده بلکه دامداری، کشاورزی، مراتع، منابع طبیعی، مردم شناسی، واژه شناسی، پوشش گیاهی نیز مورد مطالعه و بررسی قرارگرفته است.

وی با اشاره به اقدامهای صورت گرفته برای تعیین حریم میمند گفت: ما باید در مرحله اول به تمام دانش بومی این منطقه اشراف پیدا می کردیم.

اشرفی در ادامه به بیان پژوهش های صورت گرفته در زمینه های مختلف پرداخت و از احیای صنایع دستی و همچنین مرمت بناهای تاریخی با روش های سنتی و بومی خبر داد.

دیدگاههای پیشکسوتان میراث فرهنگی

چند تن از پیشکسوتان میراث فرهنگی نیز با حضور در این نشست و در سخنانی دیدگاههای خود را درباره پایگاههای میراث فرهنگی و پژوهش مطرح ساختند.

اکبر تقی زاده، محمد حسن محبعلی و اسکندر مختاری در سخنان خود بر اهمیت و نقش پژوهش در میراث فرهنگی تاکید کردند.

آنها پایگاهها را نقطه قوت و دست آورد میراث فرهنگی پس از انقلاب اسلامی دانستند که باید به امور پژوهش، معرفی و مرمت بپردازند.

تقی زاده با اشاره به اینکه وقتی چراغ پایگاهها روشن است دل ما هم روشن است گفت: پایگاهها حداقل سالی یک یا دو بار بایدنشست هیات راهبردی را برگزار کنند چون آنها از سیاست های سازمان بی خبرند و اگر سازمان سیاستی ندارد آنها کمک کنند که سیاست ها تدوین شود.

وی گفت: توجه برخی در سازمان به حوزه میراث فرهنگی کم است شاید علاقمند نیستند و اهمیت آن نمی دانند و یا توجهی به آن ندارند.

تقی زاده با تاکید بر این نکته که ممکن است بودجه نباشد ولی آنچه مهم بشمار می رود توجه است افزود: هیات های راهبردی باید تحت هر شرایطی خواسته های خود را بر سازمان تحمیل و اجرای آنها را خواستار شوند.

عشق و علاقه اساس کار در میراث فرهنگی

فرهاد عزیزی مدیر کل امور پایگاههای سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در سخنانی با اشاره به اینکه کار در میراث فرهنگی بر اساس علاقه و عشق است گفت: زمانی که توانستیم کار پایگاهها را پیش ببریم هیات راهبردی وجود نداشت و متاسفانه در گذشته ۷ پایگاه علمی تعطیل شده بود.

وی افزود: به رغم مشکلات ۵۰ پایگاه را تاکنون راه اندازی کرده ایم و بدیهی است از تجربیات ارزنده پیشکسوتان برای پیشبرد امور استفاده خواهیم کرد.

عزیزی تصریح کرد: تمام همکاران ما در پایگاهها فعالیتشان بر اساس عشق و علاقه است و موضوع مالی برای آنها در مرحله بعد قرار دارد.

او پایگاهها را یک شبکه منسجم کم نظیر در ایران و حتی در دنیا و محصول فکری پیشکسوتان میراث دانست و ابراز امیدواری کرد که پایگاهها بتوانند از تجربیات آنها بهره مفید و لازم را ببرند.

عزیزی در پایان تاکید کرد: وظیفه ما است که از لحاظ انسانی و حرفه ای به پیشکسوتان احترام بگذاریم و اگر غیر از این باشد هیچگونه ربطی به میراث فرهنگی نخواهیم داشت.

کارگاه کاشی معرق

پژوهشکده ابنیه و بافت های تاریخی و فرهنگی همچنین به مناسبت هفته پژوهش کارگاه کاشی معرق را از دوشنبه هفته گذشته برگزار کرد.

این پژوهشکده در دوشنبه گذشته برنامه بازدید از کارگاه کاشی معرق استاد عباس کاظم پور را در نزدیکی پاکدشت ورامین برگزار کرد.

در روزهای سه شنبه و چهارشنبه کلاس تئوری کاشی معرق در رابطه با انواع آن و سابقه ساخت این کاشی توسط راحله کاظم پور برگزار شد.

در روزهای شنبه و یکشنبه این هفته هم کارگاه عملی کاشی معرق زیر نظر استاد مهران کاظم پور در محل موزه دوران اسلامی تشکیل شد.

شرکت کنندگان در این کارگاه شامل افرادگوناگون شامل دانشجو، کارمند، دانش آموز و در سنین مختلف به صورت عملی نقش ها و طرح ها یی را ساختند.