نگاهی به کیفیت کارگاه های جشنواره «سینما حقیقت»
خاطره بازی اساتید خارجی در کارگاه های آموزشی
در کارگاه های آموزشی نمی توان توقع داشت به مسائل عمیق پرداخت اما می توان طرح مسئله کرد و حداقل در یک راستا جلسه را اداره کرد. اساتید ایرانی موفق تر از کارشناسان و مستند سازان خارجی عمل کردند.
تاريخ : چهارشنبه ۱۲ آذر ۱۳۹۳ ساعت ۰۹:۵۴
در اولین روز از برگزاری کارگاه ها «ترولس لی» با عنوان فیلم- مقاله کارش را شروع کرد متاسفانه وی با دادن یک جزوه می توانست کارش را به اتمام برساند و زمان زیادی از فیلمسازان نگیرد او در نوبیت بیش از همه به معرفی کریس مارکر مستند ساز معروف پرداخت که به راحتی می شد با گشتی در اینترنت و ویکی پدیا به این امر دست یافت. عنوان «فیلم- مقاله» برای کارگاه ها می توانست مسئله جذاب و خوبی باشد که به کسل کننده ترین شکل سپری شد. ترولس لی تنها شماره کفش کریس مارکر را فراموش کرد در غیر این صورت در معرفی کریس مارکر آنچنان موفق عمل کرد که نتوانست در مورد فیلم- مقاله عمل نماید. فیلم- مقاله گونه ای از مستند است که در ارتباط با آن کتاب و جزوات کمی وجود دارد. افرادی هم مانند کریس مارکر و یا مایکل مور که در این زمینه جزو نامداران این حوزه هستند کمترین مصاحبه ها را در این عرصه داشته اند در نتیجه باید از این قبیل کارگاه ها که با فاصله زمانی زیادی برگزار می شود بهترین استفاده را جامعه مستند ساز ایرانی می برد.
دومین روز از کارگاه های نمایشی نیز با عنوان «انسان‌شناسی تصویری» » و ««نشانه شناسی و فیلم مستند» در صبح و عصر سپری شد. متاسفانه در این شش جلسه شاهد نارضایتی برخی از مستند سازان ایرانی بودیم چرا که آن ها توقع شان بیش از این بود از این جهت که علاقه داشتند افراد با سابقه و شناخته شده تری در این کلاس ها حضور پیدا کنند. «ایتسوشی کاواسه» کارگردان ژاپنی که به نسبت جوان هم است در کارگاه به عنوان فردی که باید در سطح بین المللی کارگاهی را اداره می کرد نتوانست برای حاضرین رضایت بخش باشد.
وی آنچنان دارای نظرات سطحی در مور فضای مستند بود که به راحتی امکان به چالش کشیدنش وجود داشت. فیلم های او در سطح نازلی از کیفیت ساخته شده بود و بعد از نمایش به نظر می آمد که باید برای وی نیز توسط مستند سازان بزرگ خودمان کارگاه هایی برگزار شود. این که بعد از نمایش فیلمش جلسه مردمشناسی در مستند ژاپن به جلسه پرسش و پاسخ در ارتباط با فیلم او که در مورد مردم اتیوپی بوده است تبدیل شد نشان از کمی تجربه وی در این زمینه دارد و یا متاسفانه برگزار کنندگان او را به خوبی از مسئولیتی که قرار است انجام دهند مطلع نکرده بودند.
در نوبت عصر دکتر «محمد شهبا» مدرس دانشگاه در ارتباط با نشانه شناسی در مستند کارگاهش را برگزار کرد که به مراتب پر بار تر از سایر کلاس ها تا به این لحظه بوده است او با مثال های خوب و قدرت بیان بالا توانست برای هنرجویان و فیلمسازان مسائل قابل تاملی را عنوان نماید.گویا همانند بازی های دربی که مدتی است به داوران داخلی اعتماد کرده اند و میدان را به آن ها سپرده اند در برگزاری کارگاه ها باید بیش از این به مستند سازان و مدرسین ما در این حوزه میدان داده می شد. صد و بیست فیلم سازی که در این کارگاه های تحقیقات پژوهشی شرکت کرده اند بسیاری شان برای رسیدن به مفاهیم جدیدتری در این کارگاه ها ثبت نام نموده اند یاقتن مسائلی که نه در دانشگاه های مان قابل بررسی است و نه در انیترنت می توان رفرنسی را در آن رابطه پیدا کرد. بهتر بود موضوعات ناب و خاص با برنامه ریزی قبلی در این کارگاه ها عنوان می شد.
نکته آخر این است که افرادی مانند «ترولس لی» و «ایتسوشی کاواسه» با توجه به این که در حوزه مستند تقریباً شناخته شده هستند اما باید قبول داشت به مراتب افراد شایسته تری در ایران داریم که می توانستند کارگاه ها را با قوت بیشتری اداره کنند تا برای مستند سازان مفید تر واقع شود. اگر قرار است مستند سازی را برای برگزاری کارگاه ها دبه ایران دعوت کنیم باید فردی باشد که حرف تازه ای برای زدن داشته باشد. در ضمن مدت زمان یک الی دو جلسه در یک کارگاه نمی تواند موضوعات را جز به جز بررسی کند. به نظر هدف از برگزاری کارگاها ایجاد جرقه های تازه برای مستند سازان در حوزه های مختلف می تواند باشد. هچنین بررسی موضوعاتی که همچنان تعاریف مشخصی در فیلم مستند ندارند.
سومین روز با حضور زوج مستند ساز آمریکایی «دیوید لیبرن» و«ایمی هلپرن» برگزار شد. این زوج قرار بود در ارتباط با موضوع تجربه گرایی در مستند «باستانشناسی» نظرات خود را ارائه دهند که متاسفانه بیشتر جلسه شان شبیه به خاطره بازی شد. خاطره هایی که خیلی به مقوله مستند باستانشناسی ارتباط نداشت و نمی شد به حرف های شان در چهارچوب مباحث موضوع کارگاه اکتفا کرد.
در نوبت عصر هم که قرار بود بیل نیکولز حضور داشته باشد محمد تهامی نژاد جلسه را برگزر کرد. بساری از افرادی که در این کارگاه ها ثبت نام کرده بودند تنها به این دلیل بود که نام در یکی از این کارگاه ها این مستند ساز مشهور و نظریه پرداز حضور داشته باشد.
در مجموع برخی از این اساتید خارجی گویا خودشان نیاز به کارگاه آموزشی داشتند که بهتر بود مستند سازان ایرانی وارد عمل می شدند.
