نگاهی بر تالیفات تحلیلی ادبیات؛
شناخت تکنیک های ادبیات پسامدرن و «فرا داستان»
کتاب «فراداستان» اثر پژوهشی «پاترشیا وو»، با ترجمه «شهریار وقفی پور» توسط نشر چشمه بر پیشخوان بازار نشر قرار گرفت.
تاريخ : يکشنبه ۱۷ ارديبهشت ۱۳۹۱ ساعت ۱۳:۰۶
به گزارش هنرنیوز، فراداستان از مهمترین تکنیکهای ادبیات پسامدرن است و به داستانها و رمانهایی گفته میشود که خود آگاهانه توجه مخاطب را به خود داستان جلب میکند. فراداستان در نقطه بین داستان و نقد قرار دارد و درباره خود داستان سخن به میان میآورد تا بتواند آن را به نقد و بررسی بگذارد.
«فراداستان ممکن است خود درگیر قراردادهای خاصی از رمان شود، بدین منظور که فرایند برساخته شدن آنها را نشان دهد (به عنوان مثال، استفاده جان فاولز از قراردادهای «راوی دانای کل» در «معشوق ستوان فرانسوی» (۱۹۶۹)). فراداستان، اغلب در شکل نقیضه یا پارادوکس، ممکن است تفسیر یا تحیشهای بر یک اثر یا وجه داستانی خاص باشد. مثلأ «گرندل» (۱۹۷۱)، اثر جان گاردنر که داستان «بیووولف» را از دیدگاه هیولا باز میگوید و از این طریق تفسیری دیگر از آن ارائه می دهد؛ یا «ترکه لیمو» (۱۹۶۱) که هم مثالی از تریلر عامه پسند ارائه میدهد و هم آن را به نقد میکشد.داستانهایی مثل «صید قزلآلا در امریکا» (۱۹۶۷)، اثر ریچارد براتیگان، اگر چه به شکلی محوری فراداستانی نبستند، برخی از مشخصات اینگونه داستانها را دارند.»
كتاب «فراداستان» پاتريشيا وو را میتوان جامعترين و دقيقترين
” فراداستان متکی بر برداشتی از اصل عدم قطعیت هایزنبرگ است؛ و اینکه محال است جهانی عینی یا ابژکتیو را توصیف و تبیین کرد، چرا که مشاهدهگر همواره امر مورد مشاهده را تغییر میدهد “
متني دانست که تا به امروز درباره اين تكنيك ادبيات داستاني به فارسي منتشر شده است زیرا او كتاب آكادميك شسته رفته و قابل اتكايي نوشته و سير تاريخي و نحوه تكوين اين تكنيك روايي را در نيمه دوم قرن بيستم به خوبي روشن كرده است. بدون تردید روشن بودن متن به همراه مثالهاي فراواني و دقت نویسنده از ویژگیهای بارز اين كتاب است كه به خوبي مقصود را بیان ميكند و مخاطب را پیش میبرد.
پاتریشا ووکتاب حاضر را حدود سه دهه پیش نوشته و مطالب آن را در پنج فصل تدوین کرده است و تکنیک فراداستان را از زوایای گوناگون مورد بررسی قرار داده است. وو در فصل کتاب به تعریف فراداستان پرداخته و اصطلاح «فراداستان» را برگرفته از مقالهای به قلم منتقد و رمان نویس خودآگاه، ویلیام ایچ. گس (۱۹۷۰) میداند و در ادامه مینویسد: « فراداستان متکی بر برداشتی از اصل عدم قطعیت هایزنبرگ است؛ و اینکه محال است جهانی عینی یا ابژکتیو را توصیف و تبیین کرد، چرا که مشاهدهگر همواره امر مورد مشاهده را تغییر میدهد. با اینهمه، علایق و دل وشغولیهای فراداستان از این هم پیچیدهتر است.»
وو همچنین درتبیین حضور و رویهی فراداستان و غالب بودن آن در داستانهای بیست سال اخیر مینویسد:«گرچه اصطلاح «فراداستان» اصطلاحی جدید است، رویه آن به قدمت خود رمان است. فراداستان گرایش یا عملكرد ذاتی تمامی رمانها است. این فرم داستانی صرفا به دلیل شكوفایی كنونی آن ارزش مطالعه را ندارد، بلكه در عین حال، بصیرتهایی را هم در مورد ماهیت بازنماینده داستان و تاریخ ادبی رمان به مثابه یك ژانر پیش مینهد. مطالعه فراداستان به معنای مطالعه همان چیزی است كه به رمان هویت خاصش را میبخشد.»
کتاب «فراداستان» نوشته «پاتریشیا وو» با ترجمه «شهریار وقفی پور» توسط نشر چشمه منتشر شده است. این کتاب نخستین کتاب جامع و دقیق درباره تکنیک فراداستان در ادبیات داستانی به شمار میرود که به فارسی منتشر میشود. کتاب حاضر در ۲۱۷ صفخه و شمارگان ۱۵۰۰نسخه به چاپ رسیده و با قیمت ۵۵۰۰ تومان روانه بازار نشر شده است.