به گزارش هنرنیوز؛ اواخر اسفند ماه بود که از سوی فعالان میراث فرهنگی شیراز خبر رسید که قرار است در ایام نوروز چند باب منزل مسکونی با قدمت تاریخی در طرح ۵۷ هکتاری واقع در شرق شاهچراغ تا نزدیکی محله شیخ روزبهان تخریب شود. این در حالی بود این منطقه هنوز مستندنگاری نشده بود. در محدوده شرق شاهچراغ حدود ۴۶۵ خانه تاریخی وجود دارد که تا کنون با تخریب‌های پی در پی نزدیک به بیش از۲ هکتار از بافت تاریخی در طرح ۵۷ هکتاری به گفته فعالان و کارشناسان تبدیل به زمین بایر شده است. با وجود مخالفت فعالان و مسوولان میراث فرهنگی با تخریب‌های مکرر در بافت تاریخی شیراز و طرح ۵۷ هکتاری شاهچراغ(ع)، به نظر می‌رسد همچنان این بافت از گزند و آسیب در امان نیست. این در حالی است که هیچ گروهی نیز مستقیماً مسئولیت این تخریب‌ها را برعهده نمی‌گیرد.




در حالی کارشناسان و فعالان میراث فرهنگی از قریب‌الوقوع بودن این اتفاق در نوروز خبر می‌دادند که یک گروه کارشناسی در قالب NGO قرار بود کار مستندنگاری شرق شاهچراغ (ع) را آغاز کند اما به نظر می‌رسد تا آخرین لحظات سازمان میراث فرهنگی به آنها مساعدتی نکرد و با وجود هشدارها اینک در آغاز سال کاری جدید خبر می‌رسد که در نیمه دوم تعطیلات نوروزی چندین باب منزل مسکونی تاریخی ثبت نشده در شرق حرم شاهچراغ (ع) تخریب شده است. این در حالی است که میراث فرهنگی به دلیل عدم مستندنگاری از احوالات دقیق این خانه‌ها بی‌اطلاع است و مشخص نیست چرا با گروه مذکور برای مستندنگاری همکاری نشده است؟ آیا فشار بیرونی مانع انجام این کار شده است؟ این در حالی است که وزارت راه و شهرسازی و سازمان میراث فرهنگی در یک طرح ویژه برای مستندنگاری بافت تاریخی با مشارکت ۵۰ درصدی اعتبار لازم را درنظر گرفته‌اند.





به گزارش هنرنیوز؛ در اواخر اسفند و در حاشیه همایش باستان‌شناسان خبرنگار هنرنیوز از معاون میراث فرهنگی کل کشور جویای صحت و سقم این ماجرا شد که محمد حسن طالبیان ضمن ابراز امیدواری برای عدم وقوع چنین اتفاقی در نوروز از اطلاع‌رسانی به مقامات ذی‌ربط جهت جلوگیری از این اقدام خبر دارد.





این مقام مسوول از طرحی گسترده و علمی برای بافت تاریخی شیراز سخن گفت، طرحی که به نظر می‌رسد در هنگام نوروز نتوانست به کمک مستندنگاری شرق شاهچراغ بیاید و نهایتاً تعداد دیگری از خانه‌های تاریخی را با تخریب‌های جدید به ورطه فراموشی کشاند. هر چند این طرح قطعاً فتح‌الباب جدیدی برای نجات بخشی بافت تاریخی خواهد بود اما آیا این طرح به کمک بافت تاریخی طرح ۵۷ هکتاری نیز خواهدآمد؟




اما طالبیان درباره مستندنگاری اطراف حرم شاهچراغ (ع) که وزارت راه و شهرسازی نیز قرار بود ۵۰ درصد هزینه این مشارکت طرح را تقبل کند، چه گفت؟ او به خبرنگار هنرنیوزتوضیح داد: یک سمن (NGO ) تخصصی از بخشی از این محدوده فیلم و عکس گرفتند و بانک اطلاعاتی تشکیل دادند و مستند‌نگاری کردند. پس از آن همفکری‌هایی صورت گرفت و مقرر شد این کار با مشارکت پنجاه درصدی وزارت راه و سازمان میراث فرهنگی انجام شود.






وی ادامه داد: ما در شیراز همچنین کرمان یک گروه بین‌المللی در قالب یک کمیته با دستگاه‌های ذی ربط تشکیل دادیم. در شیراز خانه «نصیر الملک» به این کار اختصاص پیدا کرد. علت تشکیل این کمیته‌ها آن بود که احساس کردیم طرح‌های انجام شده اعم از تفصیلی و جامع، مقصود بافت تاریخی را عملی نمی‌کند. به عبارتی این فرآیند دچار اشکال است.برای اصلاح این فرآیند جماعتی از دستگاه‌های مختلف تشکیل دادیم.





او تشریح کرد: به عنوان مثال از شهرداری حتماً باید دو کارشناس مجرب در این گروه حضور داشته باشد. یا یک نفر از اداره ثبت برای روشن شدن تکلیف مالکیت‌ها یا دو نفر از وزارت راه و عمران و بهسازی ، کارشناسی از اداره آب و فاضلاب که خدمات شهری را ارائه می‌دهد و... ذکر این نکته ضروری است که هنوز در مورد مباحث فاضلاب شهری تکلیف بافت تاریخی نامشخص است و تاکنون هیچ تصمیم گیری در مورد آن نشده است.





معاون میراث فرهنگی با اشاره به این که برای تمام اغتشاشات بصری از لوله گاز تا آب و برق و ...نیازمند بررسی و تصمیم‌گیری هستیم، گفت : برای تمامی این خدمات شهری در بافت تاریخی دچار اشکالات اساسی هستیم. هنوز در بافت تاریخی مطالعات مهندسی چند رشته انجام نشده است بنابراین ضروری است از دستگاه‌های مختلف و دانشگاهیان نمایندگانی در این کمیته حضور داشته باشند.

طالبیان با بیان این که هم اکنون در حال ساماندهی این گروه‌ها برای تشخیص مشکل اساسی بافت تاریخی هستیم، افزود: با بودن همه نمایندگان به طور اتوماتیک همه دستگاه‌های ذی‌ربط در جریان امور قرار می‌گیرند و یک کارگاه میدانی تشکیل می‌شود. قرار است در یک بازه یکساله این کار آغاز و بازتاب آن بررسی شود.






او همچنین از حضور سه کارشناس خبره جهانی در این کمیته خبر داد و اظهار کرد: ما از برخی افراد که فرضاً چهل سال روی بافت تاریخی شهر «فرارا» ایتالیا کار کردند، دعوت کردیم که در این گروه حضورپیدا کنند۰ یا آقای یوکا یوکیلهتو( نویسنده کتاب تاریخ مرمت معماری) که تجربیات جهانی در خوری دارد را دعوت کردیم و سه هفته پشت سر هم در اسفندماه در این کمیته حضور داشتند.

معاون میراث فرهنگی متذکر شد: اطلاعات پراکنده‌ای در بافت تاریخی وجود دارد که فقط منوط به همکاری میراث فرهنگی نیست و نیاز به هماهنگی تمامی ارگان‌ها و نهاد های دست اندر کار دارد.طبقه‌بندی اطلاعات آب ، برق، گاز ، فاضلاب، بناها و... هر کدام دنیایی کار دارد که باید انجام شود.




وی همچنین در مورد اقدامات انجام شده در شاهچراغ برای مستندنگاری برخی خانه های شرق شاهچراغ و شایعات احتمال تخریب‌های جدید ؛ در حاشیه همایش باستان‌شناس اظهار کرد: بیشتر این صحبت‌ها در فضای مجازی بود ما هم بر حسب وطیفه اطلاع‌رسانی‌های لازم به مسوولان مربوطه را انجام دادیم و امیدواریم این خبر در حد شایعه باقی بماند اما در مورد توسعه شاهچراغ با حضور وزارت راه و مسوولان شاهچراغ قرار شد هرگونه اقدامی براساس نقشه تهیه شده باشد و یک کمیته راهبردی نیز به همین منظور تشکیل شده است.





طالبیان درباره مستندنگاری بافت تاریخی هم توضیح داد: باید مستندنگاری انجام شود که برای این پروژه فایده داشته باشد.برخی نقشه‌ها تهیه شده است اما توجه داشته باشیم خانه‌ های تاریخی ناموزونی‌های خاص خود را دارند و ما نیازمند نقشه‌هایی با اصول فنی خاص آنها هستیم.بنابراین از گروه‌های ذی ربط درخواست کردیم نقشه‌هایی را بیاورند که مورد وفاق همه باشد. که اگر تصمیم به خرید هم گرفته شد این نقشه و سند در آنجا به کار آید. توافق شد که وزارت راه نقشه‌های مربوطه را بیاورد و پس از توافق با مشارکت ۵۰ درصدی مستندنگاری بافت اطراف شاهچراغ انجام شود.