مریم اطیابی - به گزارش هنرنیوز، ایام نوروز گردشگران راهی شهرهای مختلف می‌شوند تا از نقاط دیدنی آنها بازدید کنند. و یکی از این شهرها که آمار بازدید کننده از سایت‌های مشهورش به روزانه حداقل ۵۰ تا ۶۰ هزار نفر می‌رسد شهر شیراز و سایت باستانی تخت جمشید است. یکی از راهنمایان گردشگری ضمن اعلام نارضایتی از عدم رعایت اصول بازدید از سوی گردشگران که همراه با یادگارنویسی، دست زدن به آثار، ریختن آشغال، دویدن بر روی پله‌ها، بستن کفش بر روی برخی پایه ستون‌ها و عکاسی همراه با فلش گاهی همراه با سوار شدن بر برخی آثار است به خبرنگار هنرنیوز خبر می‌دهد این در حالی است که چهار کاخ از مجموع ۹ کاخ محوطه‌ی جهانی تخت‌جمشید یعنی «تچر»، «سه‌در»، «هدیش» و «آپادانا» از چند سال پیش برای بازدید گردشگران تعطیل است. او این موضوع را ناشی از حضور بیش از حد گردشگران و احتمال آسیب بیشتر به این چهار کاخ می‌داند اما در این باره محمدحسن طالبیان، معاون میراث فرهنگی کل کشور به خبرنگار هنرنیوز توضیح می‌دهد:«با توجه به حجم زیاد ورودی گردشگران در ایام نوروز و در برخی از روزهای سال به این محوطه‌ی جهانی، ما به دنبال این هستیم تا بازدید کنندگان را در سطح پارسه _ پاسارگاد توزیع کنیم، تا همه‌ی گردشگران در یک زمان به یک بخش وارد نشوند.»
راهی برای خرید زمین
او از اتفاقات خوشایند در محوطه تخت جمشید را آغاز کاوش‌های باستان‌شناسی و کشف منطقه‌ی «تل آجری» در این محوطه‌ی جهانی می‌داند اما بر این موضوع نیز تأکید دارد که تل‌آجری بخش وسیعی را دربرمی‌گیرد که بخشی از زمین‌های آن متعلق به مردم است، با این وجود طالبیان و سایر مسئولان سازمان میراث فرهنگی در حال پیدا کردن راه‌هایی برای خرید زمین از مردم هستند چون برای انجام هر کاری در این محوطه‌ها، باید این زمین‌ها در اختیار دولت باشند.
طرحی نو دراندازیم
این مقام مسئول به وسعت تخت جمشید اشاره میکند و به نقاطی که هنوز کاوش نشده است از این رو معتقد است که باید به مرور نقاطی را در این محوطه‌ی جهانی پیدا کرد تا مردم بتوانند از آنها بازدید کنند، حتی به مرور روستاهایی که در منطقه وجود دارند را برای معرفی و فروش صنایع دستی منطقه راه اندازی کرد.
طالبیان به این موضوع اشاره دارد که در حال حاضر برای جلوگیری از تخریب بیشتر مسیر گردشگری تهیه شد تا مردم از هر مسیری عبور نکنند. چرا که در طول سال‌های گذشته در مسیر برخی از کاخ‌ها مانند «تچر» تعداد زیادی گردشگر عبور کرده که به مرو باعث فرسایش آنها شده است.
او از انجام مطالعاتی خبر می‌دهد که نشان داده اگر بیش از این گردشگر به یک محوطه وارد شود، فرسایش آن کاخ زیادتر می‌شود، چون این آثار بیش از این ظرفیت حضور گردشگر را ندارند.
معاون میراث فرهنگی از استثنائاتی آن هم به شکل بسیار محدود برای برخی افراد خاص یا تورهای کوچک برای بازدید از این کاخ‌های در حال فرسایش خبر می‌دهد چرا که به اعتقاد وی از حضور گردشگر مهمتر در مرحله‌ی نخست بحث حفاظت از این محوطه‌ها است که برای او از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
او در عین حال با توجه به علاقه گردشگران به بازدید و در عین حال سختی کنترل آنها از عملیاتی شدن طرح‌هایی مانند قراردادن شیشه‌های سکوریت در مسیر گردشگر برای جلوگیری از تماس گردشگران با آثار و در عین حال بازدید آنها خبر می دهد.
طالبیان نامش با تخت جمشید عجین است و خود سالها مدیر سابق پایگاه میراث جهانی تخت‌جمشید بوده است و بهتر از هر کسی از اوضاع این سایت تاریخی خبر دارد و بر حسب الویت حفاظت از این محوطه در سه درجه تقسیم بندی میکند و آن را بر حضور هر گردشگری مقدم‌می‌داند . او حتا از برنامه‌ریزی‌هایی برای حضور تیم‌های پنج تا ۱۰ نفره در کاخ‌های آسیب‌پذیر خبر می‌دهد و در عین حال توضیح می‌دهد: مدتی در ایام نوروزی مسیرهایی مانند «دروازه ملل» تعطیل می‌شد تا حضور گردشگر باعث فرسایش بیشتر این محوطه‌ها نشوند. در دوره‌ای به این قضیه فکر کردیم تا امکان بازدید محوطه‌هایی که امکان حضور گردشگر دارند را فراهم کنیم، این اقدام را مانند نصب شیشه‌های سکوریت تجربه کردیم و خوشبختانه برخی از محوطه‌ها باز شدند و به عنوان مثال مردم در ایام نوروز می‌توانند دروازه ملل را از پشت این شیشه‌ها ببینند.
سهم مردم چقدر است؟! به گزارش هنرنیوز؛ هرچند طالبیان و سایر مسئولان میراث فرهنگی کشور و استان سعی دارند که تخت جمشید میزبان خوبی برای گردشگران باشد و در عین حال کمترین آسیب به این آثار برسد اما همچنان یک پرسش نیز مطرح است چرا سازمان میراث فرهنگی چنین هزینه‌های گزافی را باید بابت حفاظت از آثار به دلیل وندال نویسی و دست زدن مردم به آثار بپردازد. سهم فرهنگ سازی در این میان چیست؟ چقدر آموزش و پرورش، رسانه‌ها ، صدا و سیما، تولید کنندگان فیلم و سریال، دانشگاه‌ها، و خانواده‌ها تلاش می‌کنند تا اهمیت این آثار و حفظ آنها را به جامعه گوشزد کنند؟!
آیا نوروز امسال بلیط‌های تخت‌جمشید الکترونیکی می‌شود طالبیان همچنین از راه‌اندازی گیت الکترونیکی برای فروش بلیط به گردشگران خبر می‌دهد ، هر چند در عین حال از این موضوع که مردم پیش از حضور در یک سایت اطلاعاتی از آن کسب نمی‌کنند، ابراز تأسف میکند و در عین حال می‌گوید:« چند سال است که در این زمینه فکر می‌کنیم، اما خوشبختانه با فشاری که امسال وارد کردیم، سعی می‌کنیم برای نوروز گیت فروش بلیت در تخت‌جمشید را نیز راه‌اندازی کنیم اما از آنجا که گیت‌های تخت جمشید به تازگی آماده شده‌اند و ممکن است نصب آنها به نوروز نرسد اما قطعاً پس از نوروز این موضوع حتماً اجرایی می‌شود.»
او یادآور می‌شود که این کار پیش ازاین در کاخ جهانی گلستان و در ادامه سعدآباد و سپس میدان نقش جهان اصفهان آغاز شده از این رو امیدوار است که مجموعه جهانی تخت جمشید را برای نوروز امسال بتواند فروش بلیت الکترونیکی داشته باشد.
تفاوت گیت تخت جمشید
معاون میراث فرهنگی در عین حال تأکید می کند که سیستم نصب گیت برای کاخ‌های گلستان یا سعدآباد با سیستم نصب گیت برای تخت‌جمشید متفاوت است. چون گیت تخت‌جمشید این قابلیت را دارد که بگوییم چه تعداد بازدیدکننده از چه ساعت تا چه ساعتی وارد تخت جمشید شوند و گردشگر در سطح محوطه توزیع شود.
یک آرزوی مهم و زمانبر
او یک آرزوی مهم دارد که با فرهنگ‌سازی، مردم ترغیب شوند تا به صورت اینترنتی بلیت موزه‌ها را خریداری کنند و زمان خود را برای بازدید از چنین محوطه‌هایی برنامه‌ریزی کنند. او توضیح می‌دهد:« در واقع با این اقدام می‌توانیم حتی تعداد بازدید کنندگان را مشخص کنیم تا اگر تعداد افراد بازدیدکننده از تخت‌جمشید بیش از حد مجازبودند، با برنامه‌ریزی و دادن ساعت مشخص، آنها را برای بازدید از محوطه راهنمایی کنیم، این اقدام می‌تواند به حفاظت بهتر و جلوگیری از فرسایش محوطه‌های ملی و جهانی به ما کمک کند.»
هرچند طالبیان فرهنگ‌سازی در این زمینه را زمانبر می‌داند اما معتقد است برای جلوگیری از اتلاف زمان، به فرهنگ‌سازی در این زمینه نیاز داریم.
رسانه‌ها کمک! او یادآور می‌شود:« از فروردین سال گذشته به صورت آزمایشی بحث بلیت الکترونیک را در سعدآباد راه‌اندازی کردیم، اما حدود ۸۰ درصد بازدیدکنندگان در طول سال بلیت خود را از ورودی‌های سعدآباد دریافت کردند بنابراین معتقدیم تا راه اندازی کامل این قضیه بین مردم به زمان زیادی نیاز داریم، نخست باید این قضیه بین مردم جا بیفتد. و رسانه‌ها در این زمینه نقش مهمی دارند.»
