به نام پروردگار کودکی
پیش از این بسیاری از پدیدآورندگان و کارشناسان حوزهی ادبیات کودک و نوجوان به پیامدهای منفی سانسور در این حوزه اشاره کرده بودند، رویهای که در این سالها به ممیزی پیش از چاپ مشهور شده است. همچنین انجمن نویسندگان کودک و نوجوان طی نشستهای کارشناسی و تخصصی بارها به ارزیابی تأثیر منفی این رویه بر شکوفایی ادبیات کودک و نوجوان پرداخته که متأسفانه تاکنون با این نظرگاهها برخورد فعالی صورت نگرفته است.
حاکمیت نگاههای غیرکارشناسی که بهطورعمده با رویکردی ظاهرنگرانه شکل گرفته، این مجوز را برای گروهی محدود فراهم آورده تا با واژگان و عبارتها، همانند کدهای رمزگذاریشده و درنهایت بدبینی برخورد کنند، تا آنجا که هر روز دایرهی کتابهای موردقبول تنگتر شود. در این رویه برمبنای یک گرایش و سلیقهی خاص فکری، واژگان و عبارتهایی را که نباید در متن به کار برده شوند، با شیوهای دستوری به نویسندگان و پدیدآورندگان دیکته میکنند، بیآنکه توجه شود کلیت متن چه پیامی برای مخاطب دارد.
در طول سالهای اخیر نگاههای سختگیرانهی سلیقهای و خلاف قانون اساسی چنان در سانسور کتاب گسترش یافته که شرح برخی از جزییات آن شگفتیآوراست؛ و در کتابهای کودک و نوجوان بهویژه آثار ترجمه شده، مواردی کتاب را به محاق توقیف و سانسور برده است که شب و روز در تلویزیون جمهوری اسلامی ایران نمایش داده میشود.
با آنکه قانون حمایت از مؤلفان و مصنفان مصوب سال ۱۳۴۸ مالکیت نویسنده بر اثرش را میپذیرد، اما در رویهی ممیزی پیش از چاپ، این حق مالکیت نادیده گرفته شده و به دلیل ناهمخوانی با سلیقههای خاص، نویسنده ناچار به سانسور متن خود میشود. این پرسش را بسیاری ازنویسندگان و پدیدآورندگان مطرح میکنند که اگر نظر دستگاه ممیزی را نپذیرند، مرجع فرجامخواهی آنها کدام نهاد است؟
اکنون که وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی خود بر نادرستی این رویه تأکید دارد، انتظار داریم همچنان که در بندهای ۱، ۲، ۴ دومین هدف محوری برنامهی پیشنهادی ایشان به مجلس آمده، «برای تضمین آزادیهای قانونی و ارتقای منزلت اجتماعی اهل فرهنگ و هنر» تلاش شود تا شرایط نگرانکنندهی کنونی جای خود را به فرایندی منطبق بر قانون اساسی جمهوری اسلامی بدهد.
در این چارچوب انجمن نویسندگان کودک و نوجوان آمادگی خود را برای ارائهی دیدگاههای کارشناسی و تخصصی اعلام میکند. باشد که از این رهگذر، حقوق صنفی نویسندگان و پدیدآورندگان محترم شمرده شود و تولید کتابهای کودک و نوجوان به شرایط طبیعی خود بازگردد.
شهریور۱۳۹۲
انجمن نویسندگان کودک ونوجوان