محمد معتمدی یکی از جوان‌ترین و در عین حال یکی از برجسته‌ترین خوانندگان آواز ایرانی است. از وی تا کنون ۱۲ آلبوم موسیقایی منتشر شده‌است. هم‌چنین متاخرترین اجرای وی در ارکستر ملی به رهبری همایون رحیمیان با استقبال کم‌نظیری مواجه شد. به سبب تبهر این خواننده جوان در آواز ایرانی از او خواستیم تا به سوالات ما درباره فاصله جامعه از موسیقی و آواز اصیل ایرانی پاسخ گوید.

چرا مردم موسیقی را خوب نمی‌شناسند و در بسیاری از موارد حتی قادر نیستند یک موسیقی متناسب را برای شنیدن انتخاب کنند؟

به باور من این تنها دلیل فاصله موسیقی سنتی از جامعه نیست. به هر روی هم‌زمان با انقلاب، هنرها تغییر ماهیت دادند. هنرهایی چون سینما که پیش از انقلاب گونه‌ای مبتذل قلمداد می شد و پس از انقلاب به هنری نجیب بدل شد. در صورتی که موسیقی ایرانی به ویژه موسیقی سنتی اولین هنری بود که در جریان انقلاب قرار گرفت. با این وجود هنوز هم مسئولان حتی از کاربرد واژه موسیقی نیز در رسانه حذر می‌کنند و صدا و سیما نیز بخش کمتری از برنامه‌های خود را به موسیقی سنتی اختصاص می‌دهد. این موضوع سبب شده تا سواد عمومی جامعه نسبت به موسیقی در کشور ما دچار نزول باشد. موضوعات مختلفی از جمله سینما، بورس، ورزش، زندگی شهری و ... سهمی در برنامه‌های آموزشی دارند. اما مردم از ساده‌ترین اصول موسیقی نیز بی اطلاع‌اند و حتی موسیقی ملی خود را به درستی نمی شناسند. در کشورهایی چون اتریش دورترین قشرعامه مردم از موسیقی، آثار بزرگان خود را می‌شناسند. اما در کشور ما چنین نیست. به باور من توده‌های مردم و عوام باید در هر زمینه آموزش ببینند. منظور من نه آموختن موسیقی که چگونه شنیدن و چه شنیدن است. آموزش جدا کردن سره از ناسره. آموزش شناخت موسیقی ملی.

اما متاسفانه حتی آثار موسیقایی ملی که از تلویزیون پخش می‌شود؛ دارای سطح مطلوبی نیست. اگر رادیو و یا تلوزیون را روشن کنیم؛ متوجه می‌شویم رسانه حتی در انتخاب گونه درست موسیقایی هم کوتاهی کرده و حتی آثاری که پخش می شود از سطح مطلوبی برخوردار نیست و این نشان می‌دهد در انتخاب موسیقی برای رسانه ملی چه تلوزیون و چه رادیو نظارت درستی اعمال نمی‌شود. اگر تلوزیون را روشن کنیم متوجه می‌شویم در انتخاب آهنگ‌ها نظارت کیفی در کار نیست. در حالی که در زمان پیرنیا سخت ترین ممیزی‌ها برای انتخاب موسیقی لحاظ می‌شد و حتی بزرگترین اساتید نیز اگر کاری خارج از استانداردهای لازم تولید می‌کرد؛ جازه پخش از رسانه را نمی‌یافت. اما امروز وضعیت بدین منوال نیست. 

درد امروز موسیقی و آواز سنتی به باور بسیاری از بزرگان هنر سنتی، رواج قارچ‌گونه موسیقی پاپ و حمایت رسانه ملی از این گونه موسیقاییست. سبب این دورافتادگی اجتماع از موسیقی سنتی چیست؟

نمی‌توان با حذف و سانسور یک گونه موسیقایی از گونه دیگر حمایت کرد. پس نباید منتظر باشیم حذف موسیقی پاپ به اهمیت موسیقی سنتی در نظر مردم بیانجامد. البته رادیوهایی چون آوا و پیام که بخش عمده فعالیت آن‌ها در حوزه پخش موسیقی‌ست؛ سهم عمده ای از زمان خود را صرف پخش موسیقی سنتی می‌کنند.

انتقادات زیادی به موسیقی پاپ وارد است. اما با وجود آن‌که این گونه موسیقایی مخاطبانی پر تعداد دارد؛ آن‌را گونه‌ای بی هویت می دانند. موسیقی پاپ امروز با گذشته چه تفاوتی دارد که آن را بی هویت و موسیقی پاپ گذشته را اصیل می‌دانیم؟

نمی‌توان از این حقیقت چشم‌پوشی کرد که در شرایط کنونی گاه اهالی موسیقی پاپ سعی کرده‌اند تا با کمترین زحمت بیشترین درآمد را از آن خود کنند. موسیقی پاپ بسیاری از ملل ریشه در موسیقی اصیل آن‌ها دارد. در کشور ترکیه یا کشورهای شرقی موسیقی‌های پاپ ریشه در نغمه‌های موسیقی محلی دارد. اما این اتفاق نیز در کشور ما نیافتاده و موسیقی پاپ امروز به موسیقی غیر قابل دفاع تبدیل شده. به طوری که نه ریشه‌های آن پیداست و نه هدفش. این موسیقی به اعتقاد من پوچ و بی محتواست. در گذشته موسیقی پاپ بر مبنای نغمه‌های موسیقی ملی طراحی می‌شد و به همین سبب رنگی ایرانی داشت. اما امروز این اتفاق نمی افتد. نغمه‌های پاپ امروز بیشتر به سرو صداهایی بی ریشه شباهت دارد.
این موضوع می تواند در دراز مدت ما را از اصل خود دور کند. دور شدن از موسیقی ملی دور شدن از هویت ملی است و اگر قادر نباشیم برای موسیقی در جامعه سلیقه‌سازی کنیم؛ هویتمان صدمات جبران‌ناپذیر فرهنگی را متحمل خواهد شد. وقتی که مردم موسیقی ایرانی را زمزمه نکنند و نغمه‌ای که در خانه‌هاشان شنیده می‌شود موسیقی ایرانی نیست؛ خواه نا خواه شیوه زندگی، تفکر و نگرش آن‌ها به دنیا شبیه به خواستگاه آن گونه موسیقایی می‌شود؛ که می‌شنوند. امروز در بین نسل جوان پیوند کمی با موسیقی اصیل ایرانی می‌بینیم و این موضوع می‌تواند زنگ خطر جدی در حوزه فرهنگ باشد.