آیین های عاشورایی سراسر کشور/7
مراسم سوم امام آیین نمادی از تدفین یاران امام
زمان به آب زدن علمها قبل از اذان صبح است که قسمت سر علمها را یک به یک و با فریاد یاحسین و حیدر حیدر، سه مرتبه در آب فرو می‌کنند.
تاريخ : يکشنبه ۵ آذر ۱۳۹۱ ساعت ۱۱:۳۳
به گزارش هنرنیوز، محرم را باید لحظه به لحظه درک کرد، باید فهمید همه فداکاریها و رشادتهای یاران سیدالشهداء (ع) که برای شهادت در راه حق با انگیزه الهی از یکدیگر سبقت گرفتند و تمام هستی خود را جانانه واگذار راه ایمان و ظلم ستیزی کردند.
مراسم سوم امام (طایفه بنی اسد):
این آیین نمادی از تدفین یاران امام حسین (ع ) توسط زنان طایفه بنی اسد است. بنا بر اعتقاد و روایت محلی واقعه عاشورا در نزدیکی محل استقرار طایفه بنی اسد اتفاق افتاد پس از شهادت امام حسین (ع ) و بردن سرهای شهدا به شام جنازه شهدا در بیابان رها شدند. یزید به مردان طایفه بنی اسد اخطار داده بود که جنازه‌ها را حمل و یا دفن نکنند. آنان نیز از ترس این کار را نکردند. پس از دو روز وقتی زنان طایفه بنی اسد دیدند که مردانشان از ترس این کار را نمی‌کنند خود دست به کار شدند و بیل و کلنگ به دست گرفته جنازه‌ها را دفن کردند.
زنان شهر قزوین هر ساله در ۱۲ محرم که سوم (سومین ) روز شهادت امام حسین (ع ) است با حرکتی نمادین بیل و کلنگ دست گرفته و ۷۲ تندیس پارچه‌ای که تزیین شده‌اند، در تابوت‌هایی قرار داده و بر دوش خود حول می‌کنند. عده‌ای از زنان نیز چوب‌های که بر آنها حصیر یا بوریا دوخته شده حمل می‌کنند. آنان اعتقاد دارند که هنگام دفن شهدا جنازه‌های عاشورا کفن نداشته و از حصیر یا بوریا به جای کفن استفاده شده است. در طی مسیر عزاداران زنان بسیاری به جمع عزاداران اضافه می‌شوند. تمامی امور توسط زنان برنامه‌ریزی و اجرا می‌شوند. شرکت در این آیین براساس اعتقادات شخصی و قلبی و براساس نذر شرکت‌کنندگان است و تکرار آن در سالهای بعد با توجه به برآورده شدن حاجت افراد است.
تشت گذاری در مساجد اردبیل :
مراسم تشت گذاری در اردبیل از شب ۲۷ ذی‌الحجه پس از نماز به مدت ۴ شب در تمام مساجد شهرانجام می‌شود. این مراسم به منزله اعلام رسمی سوگواری و آغاز ماه عزای امام حسین (ع ) است. برای برگزاری این مراسم از چند روز مانده به آغاز مراسم مسجد جامع و سایر مساجد توسط خانم خانه تمیز شده و تشت‌ها را می‌شویند و با قلع سفید می‌کنند. در این مراسم تشت نماد مشک سقای کربلا و آب نماد رود فرات است که به روی امام حسین (ع ) و یارانش بسته شد. در تشت گذاری مسجد جامع ۶ تشت به سبب ۶ محله اصلی در اردبیل گذارده می‌شود و دسته‌های زنجیر‌زنی با نوحه سرایی و نواختن طبل و شیپور و حمل علم عزاداری به یاد تشنگان کربلا مشکی را پر آب کرده و آن همراه با تشت‌هایی از جنس مس یا برنز که به طور معمول بر دوش ریش سفیدان هر محله حمل می‌شود به مسجد می‌برند و بعد از طواف مسجد تشت‌ها را در تشت خانه قرار می‌دهند و با خواندن دعا پر آب می‌کنند و مردم برای شفا و تبرک از آب آن برمی‌دارند.
پس از عزاداری شب اول تشت‌ها توسط ریش‌سفیدان هر منطقه به مساجد ۶ محله اصلی برده می‌شوند. آنچه در کنار مراسم تشت‌گذاری نباید از نظر دور داشت نقش تشت‌ها در شمع گذاری و دعا در کنار آن با مراسم خاص است. این تشت‌ها در زمان مراسم شمع‌گذاری روز تاسوعا نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. در کنار تشت‌ها ظرف‌هایی گذاشته می‌شوند که شمع گزاران شمع خود را روشن کرده و تشت را می‌بوسند و حاجت خود را می‌طلبند. و از آب تشت به ظرفی که شبیه شیشه است با خود حمل می‌کنند به آن می‌ریزند. و برای شفا از آن استفاده می‌کنند. مراسم تشت گذاری علاوه براین که سبب ایجاد اخوت و وحدت فرهنگی شده بلکه هنر مذهبی ویژه‌ای را بنیان نهاده است.
علم در آب:
در میان ساکنان شهر بن( از توابع شهرکرد) رساندن علم به آب و فرو بردن آن در چشمه به نشانه رفع تشنگی یاران امام حسین (ع) آنگونه که در بهشت وعده داده شده است و به نشانه پیروزی روشنایی و حق بر تاریکی و باطل انجام می‌شود. همچنین طلب برکت و افزونی آب این چشمه از اعتقادات رایج مردم شهر بن در مراسم فرو بردن علم در آب محسوب می‌شود. همراه با انتقال علمها به محل گرداب، مراسم عزاداری و خواندن زیارت عاشورا با حضور تعداد بسیاری از عزاداران انجام می‌شود.
زمان به آب زدن علمها قبل از اذان صبح است که قسمت سر علمها را یک به یک و با فریاد یاحسین و حیدر حیدر، سه مرتبه در آب فرو می‌کنند. خواندن نماز جماعت صبح و زیارت عاشورا و پخش نذری پس از پایان یافتن مراسم فرو بردن علم در آب چشمه انجام می‌شود. با طلوع سپیده صبح، عزاداران و هیئت‌های مذهبی با حمل علمها به سمت شهر حرکت می‌کنند.
نخل بالا ده و نخل پایین ده در ابیانه:
در ابیانه دو نخل قدیمی وجود دارد که یکی از آنها مربوط به بالا و دیگری نخل پایین ده است که در دو حسینیه نگهداری می‌شوند. این دو محله هر کدام مراسمی را به صورت جداگانه برپا می‌نمایند. یکی از ویژگی‌های نخل‌های ابیانه و بخصوص نخل بالا ده، تزئینات آن است که نگاه به آن تاریخ هنر نقره‌سازی در روستا را نمایان می‌سازد. نخل‌ها از صبح تاسوعا توسط بابای نخل و همسرش که متولی نگهداری نخل و تزیینات گرانبهای آن هستند، آراسته می‌شود. تولیت نخل ارثی و متعلق به طایفه‌ای خاص در ابیانه است. کار تزیین نخل معمولاً تا قبل از ظهر تاسوعا به پایان می‌رسد و کمی بعد از ظهر نخل‌ها با جمع شدن اهالی هر محله به همراه دسته‌های سینه‌زنی محله از حسینیه خارج می‌شوند و پس از نشستن سرنشین بر روی آن، در مسیرهای تعیین شده در کوچه‌های هر محله به حرکت در می‌آید.
سرنشین نخل که در اصل هدایت‌گر نخل است، مسوولیت مراقبت از نخل را در طول مسیر برعهده دارد تا به دیوار خانه‌ها، ساباط‌ها ( تاقی کوچه‌ها) و درخت‌ها برخورد نکند، سرنشین وظیفه خود می‌داند که حمل کنندگان نخل و هیئت‌های عزادرای محله و همراهان را با شام و نهار پذیرایی کند. سرنشینی نخل به صورت موروثی است. نخل‌ها در روز عاشورا بعد از طلوع‌خوانی، با حضور معتمدین محله از حسینیه‌ها بیرون آورده و در مسیرهای مشخص شده عبور داده می‌شود. نخل‌ها نباید از مسیری که رفته‌اند برگرداند. مردم اعتقاد دارند که خوش یمن نیست و به همین دلیل است که مجبورند نخل سنگین را از سراشیبی کوه بالا بکشند که منظره‌ای دیدنی و غرورآمیز می‌سازد.
