نگاهی بر حاشیه های کاریکاتور در ایران
کاریکاتور جایگاهی نه چندان مطلوب در برترین کشور جهان
مشکلات عمده کاریکاتوریست ها در ایران سبب افت احتمالی این هنر در سال های آینده خواهد شد. ازین رو در یادداشتی کوتاه به بررسی چند مشکل عمده کاریکاتور می پردازیم.
تاريخ : دوشنبه ۸ اسفند ۱۳۹۰ ساعت ۱۱:۰۹
کاریکاتور ایران در برترین جایگاه رتبهبندی کاریکاتور جهان قرار دارد. اما حکایت کاریکاتور ایران فراتر از آن است که میبینیم. کاریکاتور ایران بر خلاف جایگاه ویژه خود در سطح جهانی امروز در ایران از جایگاه درستی برخوردار نیست.
مشکلات عمده کاریکاتور ایران در واقع کمتر از آنچه شایسته آن است مورد اقبال و توجه قرار میگیرد. در همین راستا شایسته است به کاریکاتور ایران به شکلی دقیق توجه کنیم.
عدم وجود بازار کار برای یک کاریکاتوریست
کاریکاتوریست در ایران جایگاهی متفاوت از انتظار را به خود اختصاص داده است. در واقع با تأکید بر این نکته که مقام کاریکاتور ایران برترین جایگاه را در سطح جهانی به خود اختصاص داده است. بیشتر به عمق مشکلات کاریکاتور ایران واقف میشویم.
تنها جایگاه یک کاریکاتوریست در ایران مطبوعات است. در حالی که در سایر کشورهای جهان استفاده از کاریکاتور شکلی فراگیر دارد. آگهیهای تبلیغاتی، گرافیک شهری از جمله مترو، بیلبردها، تلویزیونهای شهری، کارتهای تبلیغ، پوسترها بدنه وسایل نقلیه و بسیاری از مکانهای ممکن دیگر جایگاه نمایش کاریکاتور به شمار میروند. در واقع به باور طراحان شهری دیوارهای یک شهر محل مناسبی برای نمایش آثار هنری و مؤثر در گسترش فرهنگ زندگی اجتماعیاند.
ناکافی بودن فضای کار مانعی برای کاریکاتوریست
از سوی دیگر مطبوعات به عنوان تنها جایگاه کاری برای یک کاریکاتوریست نیز برطرف کننده نیاز به اشتغال و امرار معاش کاریکاتوریست نیست. حقوق محدود و ناکافی برای یک کاریکاتوریست در نشریههای مختلف و همچنین محدودیت استفاده از کاریکاتور در نشریات ما مشکلی مضاعف به شمار میرود. اگر از محدود بودن تعداد نشریات و عدم تناسب با تعداد کاریکاتوریستهای مطرح بگذریم. در نظر نگرفتن جایگاه واقعی کاریکاتور را نمیتوان از نظر دور داشت.
درمبخش از پر سابقه ترین کاریکاتوریست های ایران در رابطه با این موضوع معتقد است؛ در مطبوعات جایی چندان مطلوب برای کاریکاتوریست فراهم نیست. محدودیت پرداختن به کاریکاتور در مطبوعات، حقوق ناچیز یک کاریکاتوریست مطبوعاتی و عدم ارزشگذاری بر این حرفه معدودی از صدها مشکل این حرفه است. در چنین شرایطی یک کاریکاتوریست جوان جایگاه واقعی خود را پیدا نمیکند و به همین سبب دلسرد میشود.
یک کاریکاتوریست پس از سالها فعالیت از بیمه، بازنشستگی و امنیت شغلی برخوردار نیست و این از مشکلات کاریکاتور ایران است. باعث تأسف است که به کاریکاتور توجه نمیشود.
گالریهای تهران و حکایت عدم پذیرش کاریکاتوریست برای برگزاری نمایشگاه
کاریکاتور به ضعم بسیاری از هنرمندان و اساتید این رشته طبیب مشکلات یک اجتماع است. از آن جایی که کاریکاتور را میتوان نمایانگر اصلاحات جامعه دانست، لزوم توجه به آن را به وضوح میتوان درک کرد.
کاریکاتور به واسطه پیوستگی با اجتماع یکی از هنرهایی است که حکومتها توجه ویژه به آن مبذول میدارند. در کشور ما بر خلاف این موضوع کاریکاتور چندان مورد اقبال نیست حتی حضور کمرنگ کاریکاتور در نمایشگاههای انفرادی نیز شاهدی بر این مدعاست. به علت عدم شناخت ارزشهای این هنر توسط مخاطبان کاریکاتور از اقبال گالری داران بیبهره است. چرا که عدم فروش آثار رقبتی برای استقبال از کاریکاتوریستها به جای نمیگذارد.