گزارههايي در ادبيات معاصر ايران - داستان
تاريخ : جمعه ۳۰ بهمن ۱۳۸۸ ساعت ۲۳:۰۸
دکتر علی تسلیمی در کتاب "گزارههايي در ادبيات معاصر ايران - داستان"درصدد است با مطالعه در سیر تاریخی داستان نویسی ایرانی گزارشی کلی از رشد و تکامل داستان در ایران ارائه دهد.
روش كار تسلیمی بر نقد و تحليل فرم و زبان و محتوا و گزارش تاريخي ـ موضوعي با رويكردهاي متفاوت معرفتي، بهويژه ادبي استوار است.
او تلاش كردهاست ديدگاههاي متفاوتِ جامعهشناختي، اسطورهشناختي، ادبي و غيره را مطرح كند اما توجه اصليِ كتاب نه به نقد نظري متون، بلكه به نقد عملي آن است، تا بهتر بتوان در يك محيط علمي با مخاطب رابطه و تفاهم برقرار كرد و زاويهي ديدها را عملاً در متن نشان داد و خواننده با این وصف می تواند مشارکت بهتری در جریان نقد و بررسی اثر داشته باشد.
سير خطي گزارشهاي كتاب به این ترتیب است:
1. آغاز داستاننويسي: از اواخر قرن سيزدهم داستاننويسي بهتأثير از داستانها و رمانهاي اروپايي، ، رمانوارههاي قديم ايراني، نثر روزنامهاي و رمانوارههاي جديد در ايران رايج شد:طالبوف،مراغه ای،دشتی،جمالزاده،پرویزی و ....
2 .رمانسها. عشق، مرگ، زندگي: از دههي دوم قرن 14 شمسي داستانهاي «بوف كوري» در ايران رشد كرد. در همان دورهاي كه عشق جلوههاي ساده و رنگيني داشت، بوف كور با نگاهي مرگآميز به آن نگريست:هدایت،بهرام صادقی، گلشیری و...
3. جامعهگرايي و جامعهگريزي: نويسندگاني كه مستقيمتر از ديگران به مسائل اجتماعي و سياسي نظر داشتند و اكثراً تا پيش از كودتای آمریکایی 1332 خوشبينتر بودند و پس از آن به كمند بدبيني و سرخوردگي درافتادند:گلستان،علوی ،محمود و ..
4. روايتهاي روستايي و محلي: روايتهاي روستايي مجموعاً بهلحاظ ابهام در فرم و زبان، حد وسطي بود از ادبيات «بوف كوري» و ادبيات جامعهگرا:ساعدی،دولت آبادی،بهرنگی،درویشیان و...
5. روايتهاي شهري: اين داستانها همچون داستانهاي روستايي فوايد جامعهشناختي دارند.:احمد محمود،فصیح،فرخنده آقایی،چهل تن و...
6. جريانهاي مدرن: در مدرنيسم و ادامهي آن، پسامدرنيسم، به شگردهاي تصويري، سينمايي، سيلان ذهن و نظريههايي چند از متفكران جديد غرب برميخوريم: براهنی،معروفی،پارسی پور و ...
7. وقايع انقلاب و جنگ: اين گزارش ادامهي ادبيات جامعهگرا و متعهد، ترجيحاً در دههي شصت است. فرم و مضمون اين بخش ساده است، مگر آثاري كه مايههاي طنز و انتقادي بيشتري دارند: فراست،شجاعی ،مردیها و ...
تسلیمی براین باوراست که داستان نويسي امروز بنا بر همسرايي با فلسفه، جامعهشناسي و دانشهاي ديگر جهان امروز، راهي تازه در پيش نهاده و بين خود و گذشته گُسلي عميق پديد آورده و حتي گاهي اين خانهي پدري را براي هميشه ترك گفته است و اساسيترين خط مميزِ داستان نو در برابر داستان قديم، تعليق و ترديد در مقابل قطعيت در ساختار انديشه و فرم اثر است.
کتاب آمه "گزارههايي در ادبيات معاصر ايران"نوشته دکتر علی تسلیمی را در 351 صفحه و با قیمت 7000تومان منتشر کرده است.
کتابی برای مطالعه ،نقد و بررسی داستانهای ایرانی.