به گزارش هنرنیوز ،با یک هنرمند جوان شکیبا بریمانی در باره هنر تذهیب به گفت و گو نشستیم.
خانم بریمانی بفرماییدمفهوم تذهیب به چه معناست؟ تذهیب به معنای زر اندود کردن و طلاکاری میباشد و به نقوشی گفته میشود که منظم کشیده میشودو با طلا رنگ میشود و با مرکب مشکی دور گیری میشود و یا باصطلاح قلم گیری میشود. تذهیب واژه ایی عربی میباشد و مصدری از «ذهب» در باب تفعیل است. رنگ طلا یی در تذهیب بعنوان رنگ درخشانی است. بهر روی تذهیب را میتوان مجموعه ایی از نقشهای بدیع و زیبا دانست که مذهبان برا هرچه زیباتر کردن کتابهای مذهبی و دیوان اشعار بکار میبرند.
پیشینه هنر تذهیب به چه دوره تاریخی میرسد؟ این هنر در کتاب آرایی ایرانی به دوره ساسانی میرسد. بعد از نفوذ اسلام در ایران این هنر «هنر اسلامی» نام یافت. در دوره تیموری هنر تذهیب به اوج خود رسید و زیباترین آثار تذهیب بوجود آمد. در دوره صفوی نقاشی و تذهیب و خوشنویسی در اختیار هنر کتاب آرایی قرار گرفت و آثاری بوجود آمد که در حال حاضر زینت بخش موزههای ایران و جهان میباشد.
اجرای یک اثر تذهیب چه مراحلی دارد؟ اجرای آن در ۷ مرحله میباشد.
۱-ابتدا طراحی نقوش و انتقال و واگیره آنها روی کاغذ صورت میپذیرد. ۲-قلم گیری اولیه کمرنگ ۳-طلا اندازی و رنگ گل و برگها ۴-قلم گیری ثانویه یا دور گیری مشکی ۵- رنگ زمینه اثر ۶- جدول کشیهای نهایی و شرفه ۷-پرداز زدن و سایه داغی گلها
تذکر: نقوش تذهیب شامل اسلیمیها لوتوسها و گل و برگهای ختایی و ترنج و شمسه و لچک و میباشد.
چه ابزاری معمولا برای تذهیب استفاده میشود؟ برای طراحی معمولا از کاغذ و اتد ریز استفاده میشود و برای مراحل رنگ گزاری از طلای حل شده – رنگ گواش- آبرنگ برای پرداز- قلمو نوک گرد ریز – پالت و پرگار و مهره و... استفاده میشود. همچنین رایجترین رنگها که در تذهیب استفاده میشود عبارتند از:
لاجوردی – آبی سیمانی – سبز سیر- اخرا (قرمز مایل به قهوه ایی) – سرنج (اکسید سرب) - و طلایی و نقره ایی و...
معمولا در رنگ گزاری باید تضاد بین تاریکی و روشنی رنگها را رعایت کرد.
نقش دین اسلام درپیشبرد و گسترش این هنر را چگونه میتوان تعبیر کرد؟ از قرن ششم به بعد تزئین و تذهیب قرآنها تقریبا از سادگی خارج شد نقوش سنتی جای خود را به گل و برگهای لوتوس داد. اکثر آیات قرآنی و حدیثهایی که خوشنویسی میشود را معمولا با طرحهای تذهیب ٬تزئین میکنند و بسیار چشم نواز میشود. همچنین اکثر مساجد بر روی دیوارها و سر درهایشان با نقش و نگارههای تذهیب منقش شدهاند. بعنوان مثال در بناهای تاریخی اصفهان و تبریزو قزوین قابل مشاهده میباشد.
آیا هنرتذهیب تاثیری در زندگیتان داشته است؟ هنر در خانوادهام سابقه دیرینه ایی دارد. اکثر افراد خانواده پدری من دستی در هنر دارند. پدرم هم در شغل جواهر سازی فعالیت دارند. من در سن ۱۸سالگی با این هنر آشنا شدم خواهرم که خوشنویس هستند و مشوق اصلی من بنده را با این هنر آشنا کردند و با مشاهده آثار خوشنویسی و کتب هنری و آثار بزرگان بتدریج به این هنر علاقمندشدم نگار کری زندگی من را دگر گون کرد. همیشه با انرژی و روحیه بسیار خوبی کار میکنم. و گذشت زمان را احساس نمیکنم. از تاثیرات بسزایی که این هنر داشته است فرصت آشنایی با افراد و اساتیدی میباشد که رهنمونهای ایشان در روند رشد و موفقیت تاثیر مثبت داشته است.
چه پیشنهادی برای شناخت بیشتر مردم با این هنر دارید؟ بنظرم تبلیغات رسانهای
برگزاری بینالهای هنر سنتی
برگزاری جشنوارههای هنرهای سنتی وصنایع دستی
برگزاری کلاسهای اموزش هنرهای سنتی
معرفی هنرمندان بیشکسوت دراین زمینه و ساخت فیلم زندکینامه این هنرمندان
برگزاری نمایشگاه آثار قدما و اساتید فرهیخته
نقش هنر تذهیب در عمق بخشیدن معارف اسلامی و فرهنگ ایرانی چگونه میتواند باشد؟ هنر تذهیب و نگارگری ازهنرهای سنتی و قدسی ایرانی میباشد. هنر سنتی میراثی افسانهای از خود باقی نهاده است. قوم ایرانی با استعداد عظیم و پالوده خود هنری آفریده که در آن واحد هم حسی و هم معنوی است. در عین آنکه طبیعت گذرا و فانی جهان را یادآور میشود ٬ زیبایی آن را جلوه گر میسازد. تجلی الهی را در صور و اشکال جمیل نمود میبخشد و در عین حال٬ ذات برتر و ماورایی منشا جلوات را متذکر میشود. این میراث در زمینهای که پلید ی و زشتی بر زمین سیطره یافته و روح را تهدید به مرگ و فنا میکند هنوز برای اکثر ایرانیان واقعیتی زنده و محسوس است. در این شرایط ایرانی باید به حکم وظیفه ٬ این هنر و مبانی آن را بشناسد و به دیگران معرفی کند.
نقش هنرهای سنتی در پیشگیری تهاجم فرهنگی چیست؟ این سوال به قسمت آموزش هنرهای سنتی نیز برمی گردد. وقتی هدف پرورش خلاقیتها باشد ٬ رشد جوانان ارزش خواهد شد ٬اساتید باید آموزشهای لازم را بهاین نسل انتقال دهند. این خلاف سنت رایج در جامعه است که کسی کمترین چیز را میداند و در آموزش کامل آن بخل میورزد. امروزه نقش موثر هنر در مقابله با تهاجم فرهنگی و پیشگیری از انحرافات اجتماعی بر کسی پوشیده نمیباشد. با نظارت و رسیدگی و اطلاع رسانی و آموزش صحیح به نسلهای بعدی میتوان از آسیب دیدگی هنر و انتقال به نسلهای بعدی را جلوگیری کرد و همچنین با آموزش صحیح و تبلیغات مناسب ذهنیت نسل حاضر و آینده را به سمت هنر اصیل ایرانی پیش برد. در ضمن شناخت خود باعث اعتماد به خود و ایستادگی در برابر بیگانه میشود
کلام آخرتان چیست؟ پناه میبرم به خدا از آنچه مینمایم و نیستم، از آنچه دیگران دربارهام میاندیشند و نیستم، از دیدی که دیگران نسبت به من دارند و نیستم، از آنچه هستم و نیستم.
درباره شکیبا بریمانی: آغاز فعالیت هنری در زمینه نگارگری و تذهیب از سال ۱۳۸۴
آموزش تحت نظارت اساتید گرامی علیرضا آقا میری- حمدالله کتال –علیرضا برزه کار
فعالیت هنری: حضور در بیش از ۳۰ نمایشگاه گروهی و کارگاه هنری و همایشها
نمایشگاههای انفرادی: فرهنگسرای ملل (۸۶) – فرهنگسرای اشراق (۸۷ سودان (۸۹)
سارایوو (۹۱)
تذهیب حدود ۳۰ طرح جلد کتب و بیش از ۸۰۰ قطعه اثر خوشنویسی از اساتید فرهیخته و صاحب نام کشور از جمله: استاد امیر خانی، سلحشور، افجه ایی، سبزه کار، مرادی، صندوق آبادی و...
کسب مقامهای برگزیده و تقدیر شده در جشنوارههای نگارگری کشوری و استانی و شمسه و...