حجت‌الاسلام محمدعلی مهدوی‌راد دبیر علمی کتاب سال جمهوری اسلامی در گفتگوی اختصاصی با خبرنگار حوزه کتاب هنرنیوز در مورد موضوع کتابخوانی، آسیب شناسی در بحث تولیدات کتاب ، کتاب های مورد اقبال جامعه و... سخن گفت که هم اینک این گفتگو را می خوانید:

با وجودی که در کشور ما آمار سرانه کتابخوانی بسیار کم است و به استناد آمارهایی که در این مورد منتشر شده است این آمار به کمتر از یک دقیقه می رسد آیا تصور می کنید اعلام برنده کتاب سال جمهوری اسلامی ایران می تواند تاثیری در کتابخوانی جامعه داشته باشد؟

بی شک تاثیرگذار خواهد بود. البته اینکه اعلام می شود ما در کشور کتابخوان نداریم و سرانه کتابخوانی ما پایین است این امر خیلی قطعی نیست چرا که کتابخوانی در کشور ما را می توان به صورت لایه لایه ارزیابی کرد بنابراین این آمارهایی که از وضعیت کتابخوانی کشور ارائه می شود بیشتر یک آمار کلی است. در کشور ما ممکن است مثلا یک نفر در هر هفته 50 ساعت کتاب بخواند اما در عوض ممکن است یک نفر در همان یک هفته ، یک دفیقه هم کتابی نخواند اما چون معادل گیری به صورت کلی است نتیجه می شود همان آمارهایی که ارائه می شود. در حالی که من معتقدم ما در برخی از حوزه های کتاب شاهد اقبال و استقبال کتابخوانی خیلی خوبی هستیم به عنوان مثل در باب کتابهای تاریخی ، رمان ، بعضی از مفاهیم مذهبی و همچنین کتاب های قرآنی ، وضعیت کتابخوانی کشور بد نیست. من مثالی بزنم هم اکنون یک کتاب قطوری در مورد ائمه نوشته شده به نام «سیره پیشوایان » نوشته آقای مهدی پیشوایی که در صرف چند سال 30 بار تجدید چاپ شده است درحالی که قیمت کتاب نیز بالا است و کتاب قطوری هم هست حتی این کتاب ویرایش شد و دوباره صرف دو سال، همین کتاب ویرایش شده ؛ توانست چندین بارتجدید چاپ شود.

پس شما معتقدید در برخی از حوزه ها وضعیت کتابخوانی ما خوب است اما نیاز به آسیب شناسی داریم، درسته ؟

احسن ، ما نیاز به یک آسیب شناسی جدی در حوزه تولید کتاب داریم تا این عرصه از وضعیت شلختگی خارج شود. گاهی اوقات تولیدات ما در حوزه چاپ کتاب تکراری است. بعضی وقتها برای تولید یک کتاب ، ما مخاطب شناسی نمی کنیم و بی مطالعه دست به تولید کتاب می زنیم و توجه ای به مخاطب نمی کنیم وگرنه من گمان می کنم که مطالعه کشور خیلی اسف ناک نیست هر چند که پایین است و باید تلاش کنیم که این سرانه روز به روز افزایش پیدا کند.البته در سالهای اخیر، افت کتابخوانی بیشتر شده است و دلیل آن هم وجود زیاد شبکه های الکترونیکی و نسخه های الکترونیکی است. این درحالی است که ما ایرانی ها از قدیم ایام؛ بیشتر اصحاب گوش بودیم تا چشم، یعنی بعضی آدمها حاضرند دو ساعت پای یک سخنرانی بنشینند و از آخر هم وقتی می پرسید چه دستگیرت شد؟ پاسخی ندارند ولی در عوض حاضر نیستند چند دقیقه کتاب بخوانند! ما باید کتابخوانی را ترویج کنیم و جایزه کتاب سال در ترویج کتابخوانی در کشور موثر بوده است.

به نظر شما به عنوان یک کارشناس درحوزه کتاب ؛ فکر می کنید مردم ما به چه کتابهایی بیشتر علاقه مند هستند؟

پاسخ دادن به این سوال در زمان های متعدد متفاوت خواهد بود اما من معتقدم هم اکنون کتابهای تاریخی ، کتاب هایی با موضوع خاطرات ، سیره معصومین(ع) و شرح حال علما از استقبال بالاتری برخوردار است این درحالی است که در میان عده ای خاص؛ توجه به کتابهایی با موضوع قرآنی و حدیث از استقبال بهتری برخوردار است. بنابراین اگر ما بتوانیم به مردم بفهمانیم که روح آدمی هم نیاز به غذا دارد توجه به کتاب و کتابخوانی در میان آنان افزایش بیشتری خواهد یافت. مقام معظم رهبری یک زمانی فرمودند« من آرزو می کنم زمانی برسد که مردم کتاب را هم جزو سبد کالای خود بدانند» لذا می بینیم مردم اگر قیمت پرتقال ، چند برابر بشود به جای مثلا سه کیلو یک کیلو را می خرند اما اگر کتاب گران شود حاضر نیستند به جای چند کتاب ، یک کتاب بخرند و چه بسا اصلا حاضر نیستند پولی برای خرید کتاب بپردازند. بنابراین باید در این مورد فرهنگسازی کنیم و بهتر است فرهنگ سازی را هم از دوره ابتدایی مدارس و دانشگاه شروع کنیم.