شماره شانزدهم دوفصلنامة «باستانپژوهی» منتشر شد
شماره جدید مجلة باستانپژوهی که در زمینة ایرانشناسی و با محوریت باستانشناسی، تاریخ و رشتههای در پیوند با میراث فرهنگی ایران منتشر میشود، انتشار یافت. بر روی جلد این شماره تصویر بخشی از یک جام سیمین ساسانی نقش بسته است.
تاريخ : سه شنبه ۱۸ آذر ۱۳۹۳ ساعت ۲۰:۳۶
به گزارش هنرنیوز، در صفحات آغازین این شماره از باستانپژوهی پروندهای با موضوع «بانوان در باستانشناسی ایران» منتشر شده است که به بررسی و ارزیابی چندوچون حضور بانوان در عرصههای مختلف باستانشناسی ایران میپردازد. نویسندگان که اغلب آنها از نسل جوان زنان باستانشناس ایرانی هستند به بیان دیدگاههای خود دربارة محدودیتها، فرصتها و قابلیتهای حضور بانوان در عرصة باستانشناسی کشور پرداختهاند. در این پرونده همچنین دیدگاههایی دربارة رویکرد به جنسیت و فمنیسم در باستانشناسی و نیز پیامدهای تفکیک جنسیتی در رشتة باستانشناسی ارائه شده است.
در بخش «نگاه» این شماره، یادداشتی از احسان (اسماعیل) یغمایی دربارة ویرانی بنای هخامنشی «سنگ سیاه» در برازجان با عنوان «در سوگ سنگ سیاه» انتشار یافته است. بنای شاهوار «سنگ سیاه» اثری از دورة هخامنشی است که در نیمة دهة ۱۳۵۰ خورشیدی کشف و کاوش شد اما حدود دو دهه بعد به دلایلی نامعلوم از اساس ویران شد.
در بخش «بازخوانی» این شماره، مقالهای از دکتر یوسف مجیدزاده با عنوان «باستانشناسی و تاریخ» بازنشر شده، و باستانشناسانی چون کامیار عبدی، حکمتالله ملاصالحی، حامد وحدتینسب و وحید عسکرپور طی یادداشتهایی به چرایی اهمیت این مقاله پرداختهاند. همچنین دکتر مجیدزاده طی یادداشتی کوتاه به توضیح علت نگارش این مقاله در برهة حساس سالهای آغازین انقلاب پرداخته است.
پروندة دیگر این شماره دربارة «شهر گُندیشاپور» است که یکی از شهرهای مهم دورة ساسانی و آغاز دورة اسلامی در استان خوزستان به شمار میآید. در این پرونده، مقاله کلاسیک رابرت ادمز و هانسن که تنها کاوشگران شهر گندیشاپور بودهاند ترجمه و منتشر شده است. اگرچه دانشگاه و مکتب پزشکی جندیشاپور در آغاز دورة اسلامی همواره نامبردار و مورد توجه بوده و تأثیرات بسیاری در انتقال دانش به دورههای بعدی ایفا نموده، اما امروزه وضعیت این شهر و مجموعه باستانی در دزفول نامساعد است و در معرض تخریبهای جدی قرار دارد.
افزون بر اینها، بخش بزرگی از مطالب این شماره از مجله باستانپژوهی، پرونده ویژهای درباره یکی از پادشاهیها و ایالات درون شاهنشاهی اشکانی به نام الیمایی است. این پرونده که با عنوان «در قلمروی الیمایی» انتشار یافته است، به نویافتههای باستانشناسی در محدودة زاگرس میانی و جنوبی، خوزستان و کرانههای شمالی خلیج فارس میپردازد. «گسترش فرهنگ الیمایی در کوهپایه ها: مسجدسلیمان و اندیکا»، «نویافته های باستان شناسی از اهواز»، «نشانه هایی از الیمایی ها در بهبهان»، «بردگوری کِچوز در بازُفت»، «شواهدی از الیمایی ها در زاگرس مرکزی» و «سر نویافتة تندیسِ سنگی از مسجد سلیمان» برخی از مطالب این پرونده است.
در بخش «مطالعات موزهای» نیز احسان (اسماعیل) یغمایی سلسلهیادداشتهای «یافتههای دور از بافت» را پی گرفته و به معرفی یک جام سیمین ساسانی و یک قطعه پارچه منحصر بهفردِ کتیبهدار از آغاز سدة سوم هجری پرداخته است.
«باستانپژوهی» در تهران در انتشارات و کتابفروشیهای طهوری، توس، چشمه، افتخارزاده، فروهر و بلخ عرضه میشود.