فرشاد اکتسابی کارگردان فیلمهای مستند در گفتگو با خبرنگار هنرنیوز در مورد سوژه یابی برای فیلمهای مستند افزود: معتقدم «سوژه یابی» یکی از مراحل مهم و کلیدی برای هر فیلمساز مستندی است. البته لازم به ذکر است که هر سوژهای حتی اگر بکر هم باشد را نمیتوان به صورت فیلم مستند تولید کرد چرا که در فیلم مستند باید کشف و شهودی صورت بگیرد. به عنوان مثال در مورد تاتر ابزورد نمیتوان فیلم مستند ساخت شاید بتوان یک فیلم آموزشی در مورد تاریخچه تئاتر ابزورد ساخت اما چون کشف و شهودی ندارد نمیتوان آن را به صورت فیلم مستند تولید کرد.
وی اضافه کرد: نباید اینگونه بپنداریم که همه سوژهها را میتوان به صورت فیلم مستند تولید کرد. م
ستند باید بستر کشف و شهود را در درونش داشته باشد تا بتواند بیننده را ترغیب کند فیلم را پیگیری کند تا به کشف حقیقتی برسد. این مستند ساز «جذابیت سوژه» را عامل دیگری دانست که سبب تولید فیلم مستند میشود.
فرشاد اکتسابی ادامه داد: عامل دیگر بحث «ساختار» است که باید کارگردان تشخیص بدهد که موضوع خود را در چه قالبی ارائه دهد که هم جذابتر باشد و هم با نوع دادههایی که قرار است به تماشاگرا رائه دهد همخوانی داشته باشد.
وی در بخش دیگری از گفتههای خود در مورد عملکرد مرکز گسترش سینما مستند و تجربی تصریح کرد: البته من بیشترین فیلمهای مستندم را برای تلویزیون ساختم و خیلی ارتباط تنگاتنگی با مرکز گسترش به جز حضور در جشنوارههای این مرکز نداشتم اما روی هم رفته معتقدم یکی از کارهای خیی خوبی که این مرکز طی این سالها بنیادش را نهاد؛ بحث نمایش خصوصی فیلمهای مستندی بود که در سالن مرکز گسترش انجام میشد. اگرچه ما شبکهای به نام شبکه مستند در تلویزیون داریم اما میدانیم که تلویزیون هر مستندی را نمیتواند با توجه به تعریفی که برای خودش دارد پخش کند اما این مستندها را میشد در سالن مرکز گسترش تماشا کرد به عنوان مثال، پخش فیلم مستند صندلی ۲۵۷ در تلویزیون قابلیت پخش را ندارد. اما ما آن را در سالن مرکز گسترش با جلسه نقد و بررسی دیدیم که این نوع کارها، اقدامات مطلوبی بود که از سوی مرکز گسترش انجام شد که امیدواریم در سالهای بعدی هم ادامه داشته باشد.
اکتسابی از جدیدترین فیلم مستند ۲۲ دقیقهای خود به نام «ماست سیاه است» خبر داد و در مورد قصه این فیلم مستند که بخشهایی از آن بازسازی و دارای بازیگر است یادآور شد:
قصه این فیلم مستند، به زمانی که من سینما میخواندم بر میگردد. در آن زمان، استادی داشتم که در مورد ارتباط با رنگها مسائلی را مطرح کرد که همان موقع، جرقهای برای تولید یک فیلم مستند در ذهن من روشن شد. البته این ایده آن زمان هنوز ناپخته بود اما بعد از گذشت ۱۸ سال، احساس کردم میتوانم سوژه ماست سیاه است را با آن موضوع پیوند بزنم که نتیجه آن منتهی به ساخت فیلم «ماست سیاه است» شد.
وی با بیان اینکه اگرچه این فیلم دارای شخصیتهای تخیلی است اما اسنادی که در این فیلم رونمایی میشود همهاش مستند است گفت: ساختار فیلم شیوه مستند گونه دارد که شامل مصاحبه، نریشن و ویدئو گرافیک است. در این فیلم به شیوه علمی به تماشاگران ثابت میشود که در اصل رنگ ماست، سیاه است هر چند که در واقعیت شما آن را سفید میبینید.
اما آنچه که در پس این ماجرا در فیلم بیان میشود یک بحث فلسفی است و موضوعیت این بحث این است که گاهی اوقات بین واقعیت و حقیقت اختلاف ۱۸۰ درجهای وجود دارد و مطرح شدن رنگ ماست، بستری برای مطرح شدن یک موضوع فلسفی است که من سعی کردم تفاوت واقعیت و حقیقت یک پدیده را به تماشاگران نشان دهم تا بدانند که ممکن است خیلی چیزها در واقعیت سفید باشند اما در حقیقت آنگونه که ما میبینیم نیست.
به گفته وی این فیلم میتواند تلنگری هم به معضلات و آسیبهای اجتماعی باشد بویژه آنجایی که برخیها میخواهند یک موضوع اجتماعی را خیلی خوب نشان دهند درحالی که برعکس است. اکتسابی خاطرنشان کرد: شروع این فیلم از یک حادثه تاریخی است و بعد وارد موضوع فیلم میشویم. در این فیلم ما شاهد داستان فردی به نام امیر هوشنگ مصلوب هستیم که دانشجوی باهوش شهرستانی دانشگاه تهران در رشته فیزیک است که به دلیل اختلالات روانی از دانشگاه اخراج میشود و مدتی را در بیمارستان روانی سپری میکند. وی به یک نظریهای میرسد که به شیوه علمی ثابت میکند ماست سیاه است و...
وی از مقداد جعفرزاده، علیرضا بهرام زادگان و سورج دهقان فردوس به عنوان بازیگرانی یاد کرد که در این فیلم مستند حضور دارند.
اکتسابی که علاوه بر نویسندگی و کارگردانی؛ تدوین، تصویربرداری و تهیه کنندگی کار را نیز بر عهده داشته است از محمدرضا آلادین به عنوان نریتور این فیلم مستند یاد کرد.
کارگردان فیلم مستند «راز یک مجسمه» اظهار داشت: فیلم «ماست سیاه است» علاوه براینکه در جشنوارههای فیلم کوتاه تهران و جشنواره سینما حقیقت حضور خواهد داشت برای جشنواره فیلمهای تجربی ژاپن نیز ارسال خواهد شد.