به گزارش هنرنیوز به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، شهریار یقینی مدرس معماری و عضو انجمن مفاخر معماری ایران در نشست معماری دوران معاصرانقلاب اسلامی که به همت پژوهشگاه میراث فرهنگی وگردشگری، ایکوموس و دیگر نهادهای مرتبط برگزار شد گفت: در دوران معاصر با گذشت از یک مسیر طولانی شاهد تحولاتی گسترده در معماری و شهر سازی بوده‌ایم که از وقایع اجتماعی، سیاسی و اقتصادی متأثر بوده است.
به اعتقاد او وقتی تحولاتی از این جنس در یک جامعه پدید می‌آید در معماری و شهرسازی تأثیر مستقیم می‌گذارد.
این مدرس معماری با اشاره به ویژگی‌های معماری اسلامی ایرانی گفت: اگر اشعار شاعران ایرانی را مورد بررسی قرار دهیم چیزی که در نخست به آن خواهیم رسید مفهوم شعر ایرانی است که در تمامی شعر‌ها یکسان است، ولی در معماری این چنین نیست زیرا با دیدن هر اثر معماری به بستری می‌اندیشیم که این اثر در آن شکل گرفته است.
وی تصریح کرد: به عنوان مثال یک مسجد در هند، چین، ایران، شام و... یک شکل نیست زیرا در بسترهای گوناگون ساخته شده است.
یقینی با بیان اینکه در دوران معاصر با گرایش‌های مختلفی در برخورد با معماری مواجه هستیم بیان کرد: دسته نخست گروهی هستند که به حفظ ارزش‌های ایرانی –اسلامی در معماری توجه دارند گرچه دستور العملی هم در این مورد وجود ندارد.
او افزود: گروه مقابل این گروه معمارانی هستند که با گستردگی ارتباطات و اطلاعات پیش رفته و در فضاهای مختلف متأثر ازخارج به کار می‌پردازند که البته این گروه بیشتر در کارشان تقلید می‌کنند و کارهای اصولی و با تکنیک انجام نمی‌دهد.
به اعتقاد یقینی گروه سوم معمارانی هستند که بیشتر به جنبه ساختمان سازی معماری توجه دارند و در کار ساختمان سازی به دنبال منافع و مقاصدی همچون ارزانی مصالح و سرعت می‌اندیشند.
وی گروه بعدی را موج سوارانی نامید که بسته به شرایط روز فعالیت می‌کنند و معماری آن‌ها بر طبق شیوه‌ها و مدل‌های روز است.
عضو انجمن مفاخر معماری ایران اظهار داشت: گروه پنجم نیز معمارانی هستند که به دنبال یافتن ریشه‌هایی در فرهنگ و سنت و تاریخ هستند تا بتوانند معماری را بر پایه آن استوار کنند. این گروه که تعداد آن‌ها کم هم نیست اگر چه حاصل کار‌هایشان با یکدیگر متفاوت است اما یک تفکر یکسان دارند و آن رسیدن به نتیجه ایده ال است.
یقینی افزود: متاسفانه آن چیزی که به عنوان معماری ایران معرفی شده تنها نمایی از معماری در شهر‌های اصفهان و یزد است که در کتابهای معماری نمایش داده شده و این در صورتی است که شهر‌های دیگر ایران مثل بوشهر، کاشان، اراک و.... نیز نمونه‌های منحصر به فردی از معماری را دارند.
وی خاطر نشان ساخت که تمامی این معماری‌ها ایرانی هستند ولی چون در بسترهای متفاوت و متاثر از شرایط مختلف ساخته شده‌اند در شکل ظاهری متفاوت دارند.
سیداحمد محیط طباطبایی مشاور رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری دیگر سخنران این نشست بود که با طرح چند پرسش در خصوص سبک معماری به بیان مطالبی در خصوص معماری معاصرپرداخت.
او با اشاره مختصری به وقایع رخ داده در تاریخ معاصر ایران از دوران قاجار، ناصری، مشروطه، ورود متفقین به ایران، ملی شدن صنعت نفت، پهلوی اول و دوم و... گفت: در تمامی این ادوار با گذشت زمان و شرایط موجود اجتماعی و سیاسی معماری معاصر ایران شکل گرفته و شهر سازی و معماری نوین جای خود را میان معماری سنتی ایران باز کرده است.
به گفته طباطبایی به عنوان مثال انقلاب مشروطه که یک حرکت سیاسی و اجتماعی در آن زمان تلقی می‌شده آنقدر در معماری معاصر موثر بوده که بعد از شکل گیری آن سینما، هنرستان، کتابخانه و... در تهران ساخته می‌شود.
او خاطر نشان ساخت اگر چه معماری به مفهوم خاص در یک بنا دیده نمی‌شود امادر تمامی احوالات مردم نمایان است. مشاور رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی وگردشگری تصریح کرد: با کودتای پهلوی اول شکل جدیدی از شهر را می‌بینیم و دخالت نظام حکومتی را در شهرسازی مشاهده می‌کنیم که قبل از این فعالیت مستقیمی در این رابطه نداشت.
طباطبایی افزود: از سال ۴۷ به بعد نیز فرم جدیدی از معماری در تهران شکل می‌گیرد و آن چیزی را که در این دهه‌ها می‌بینیم شاید به شکل یک بنای خاص نباشد اما در هر دوره‌ای بنا به ذائقه اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی مردم و حکومت، معماری خاص خودش را دارد.
او گفت: آن چیزی که اهمیت دارد این است که برای تشخیص خوب و بد بودن معماری در دوران معاصر قضاوت نمی‌کنیم بلکه به آثار آنکه از تغییرات اجتماعی، اقتصادی و... نشان داردو در شهر سازی اتفاق می‌افتد توجه داریم.
به اعتقاد وی، معماری شهر‌ها بازگو کننده وضعیت اجتماعی سیاسی و اقتصادی آن‌ها هستند مانند معماری سلجوقی و قاجار که اولی نماد حکومت بر پایه اقتصاد پویا و دومی حکومتی ناپایدار است.
علیرضا قلی نژادعضو هیات علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری دیگر سخنران نشست نیز گفت: به سادگی می‌توان در مورد معماری ایران و اسلام نظر داد اما آن چیزی که مهم به نظر می‌رسد این است که هیچ دستور العملی برای اجرای این سبک معماری وجود ندارد و تنها سلیقه افراد است که اعمال می‌شود.
وی مهم‌ترین دلیل برگزاری این نشست را پرسش‌هایی مطرح کرد که محل اختلاف هستند. به اعتقاد این استاد دانشگاه، در مورد معماری معاصر ایران ۳ بحث مورد اختلاف وجود دارد که عبارتند از دوره، معاصر بودن و موضوع که همان معماری است.
او در ادامه گفت: معماری محدود به کالبد، مصالح و فرم نمی‌شود و فلسفه پشت خودش را متصور می‌کند پس باید عمیق‌تر بررسی شود.
به اعتقاد قلی‌نژاد، مصوبه‌ای که بر معماری ایرانی –اسلامی بدون نظارت تأکید کند فایده‌ای ندارد.
قلی‌نژاد اظهار داشت: در بحث معماری معاصر به جای نقد باید اصول بررسی شود.
