مریم اطیابی- به گزارش هنرنیوز، امسال نیز مانند سال‌های گدشته در هگمتانه و آرامگاه بابا طاهر همدان غرفه‌های نوروزی صنایع دستی برپاشده که متأسفانه این غر‌فه‌ها به علت وزش باد شدید دچار آسیب شده تا آنجا که ساعت ۳ بامداد دهمین روز فروردین چند غرفه در هگمتانه به علت اتصالی سیم برق بر اثر طوفان دچار حریق شده و در آرامگاه باباطاهر نیز غرفه‌ها در هم شکسته و موجب وارد آمدن خساراتی به صنعتگران شده است.

هرچند همه ساله در کنار اماکن تاریخی غرفه‌های صنایع دستی نوروزی برپا می‌شود تا علاقه‌مندان به تاریخ و فرهنگ پس از بازدید آثار تاریخی از هنر ایرانی نیز بهره‌مند شوند و تحفه‌ای به یادگار از سفر با خود به دیارشان ببرند اما آنچه دراین بین از آن غفلت می‌شود تأمین امنیت استاندارد برای غرفه‌هاست که معمولاً با زدن چند داربست و کشیدن چادری روی آن بدون داشتن هیچ گونه امکاناتی میزبان گردشگران و هنرمندان صنایع دستی است. غرفه‌های نوروزی همدان نیز از این قاعده مستثنی نبودند.

یکی از غرفه‌داران هگمتانه درباره آتش سوزی نیمه شب به خبرنگار هنرنیوز می‌گوید:« ساعت ۳ بامداد در اثر وزش شدید باد غرفه‌ها آتش گرفته و ۶ غرفه ابتدایی کاملاً پودر شده است. چند غرفه‌دار که شب را در چادر سپری می‌کردند از این حادثه مطلع شده و بلافاصله با آتش نشانی تماس می‌گیرند و اقدام به اطفا حریق می‌کنند. درحال حاضر دو غرفه چرم و غرفه نقره، بدلیجات و سنگ، جاجیم، کتاب، عرقیجات کاملاً سوخته است. غرفه نقره فروشی حداقل نزدیک ۲۰ میلیون تومان سرمایه داشته که در اثر شدت حریق سنگ‌ها آب شده‌اند و خسارت سنگینی دیده همچنین سرمایه غرفه چرم فروشی و کتاب و جاجیم هم میلیونی بوده است.»

کپسول‌های موزه خالی است! 

او ادامه می‌دهد:« نکته جالب آن که پمپ آتش نشانی ابتدا به امر کار نمی‌کرده بعد هنرمندان به سراغ کپسول‌های آتش نشانی داخل موزه می‌روند. اما کپسول‌های موزه محلی حفاظت از سرمایه ملی کار نمی‌کرده است. بالاخره آتش ساعت 4و نیم صبح یعنی یک ساعت و نیم پس از شروع آتش سوزی خاموش می شود. تا کنون  ۱۲ غرفه سوخته و ۸ غرفه نیز خسارت دیده است. غرفه‌ها در فاصله موزه تا کلیساست و آتش سوزی دقیقاً مقابل موزه تا بخش اداری بوده است. فاصله غرفه‌ها تا موزه حدود ۶- ۷ متر است.» 

وی با اشاره به این که غرفه‌ها متعلق به بخش خصوصی است، تصریح می‌کند که هنرمندان بین ۵۰۰-۸۰۰ هزار تومان و برخی تا یک الی دو میلیون تومان بابت اجاره نوروزی این غرفه‌ها پرداخت کردند که هنرمندان عضو صنایع دستی از تخفیف ۱۰۰ هزار تومانی بهره‌مند شدند.

غرفه‌های باباطاهر ویران شدند

یکی از غرفه‌داران بابا طاهر نیز با اعلام وجود حدود ۴۳ غرفه در این آرامگاه میزان خسارات وارده را این گونه توضیح می‌دهد:« در اثر شدت وزش باد غرفه‌ها ویران شده، کتاب‌ها پاره و در اثر بارش باران خیس شدند، سفال‌ها و سرامیک‌ها کاملاً شکسته و غرفه ترشیجات و بدلیجات و صنایع دستی خسارت زیادی دیده است. یکسری از اشیا غرفه‌ها هم گم شده و احتمالاً به سرقت رفته است.این درحالی است که حدود ۱میلیون و ۲۰۰ هزار تومان بابت هر غرفه اجاره بها گرفتند اما هیچ اقدامی برای حفاظت و امنیت آن انجام ندادند و افتتاح غرفه‌ها نیز به جای روز نخست فروردین از روز دوم آغاز شده است. از طرف مسئولین سازمان میراث فرهنگی هم هیچ کس اینجا حاضر نشد. پلیس هم گفت ما در مقابل سرقت پاسخگو هستیم چنین اتفاقاتی مربوط به حوزه ما نیست و باید با مسئولان مربوطه تماس بگیرید.»

بخش خصوصی پاسخگو است 

علیرضاایزدی - مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان همدان- با اشاره به وضعیت جوی بد دیشب شهر همدان می‌گوید:« در اثر شدت وزش باد غرفه‌های صنایع دستی باباطاهر چرخیده و به هم ریخته است. در هگمتانه نیز علاوه بر درهم فرو ریختن چند غرفه ، به دلیل روشن بودن یک وسیله گرمایشی برقی چند غرفه آتش گرفته که خوشبختانه همکاران سریع رسیدند و آتش مهار شده است اما متأسفانه برخی غرفه داران خسارت دیدند که البته قرارداد آنها با بخش خصوصی است و قطعاً این بخش پاسخگو خواهد بود.» 

این سخنان درحالی عنوان می‌شود که با توجه به احداث غرفه‌ها در اماکن تاریخی حداقل باید ایمنی غرفه‌های بخش خصوصی از سوی این اداره کل تأیید می‌شد. از طرفی این پرسش مطرح است که چرا نگهبانان این بخش با توجه به شدت وزش باد موضوع را زودتر به اطلاع هنرمندان نرساندند تا آنها در محل حضور یافته و اموال خود را محافظت نمایند. ازسویی برخی از غرفه‌داران درصدد شکایت از بخش خصوصی هستند آنها عنوان می‌کنند که تا کنون کسی به آنها پاسخگو نبوده است. همچنین آنها نمی‌دانند آیا بیمه اشیا بر عهده بخش خصوصی بوده است یا نه؟ و حال این پرسش نیز به ذهن متبادر می‌شود که اگر بخش خصوصی متضمن بیمه نباشد چرا پیش از عقد قرارداد معاونت صنایع دستی در حمایت از هنرمندان خواستار قید بیمه کردن اشیا و عهده دار شدن ایمنی غرفه‌ها از سوی بخش خصوصی نبوده است. هر چند این اتفاق در همدان رخ داده اما امکان وقوع آن در سایر نقاط کشور نیز وجود دارد.

کپسول‌ها خالی نیستند

در حالی که برخی از صنعتگران از کارنکردن کپسول‌های اطفا حریق موزه هگمتانه خبر می‌دهند، ایزدی ضمن انکار خالی بودن کپسول‌ها توضیح می‌دهد:« چون روی سقف گونی کشیده بودند قدرت اشتعال بالا رفته و وزش باد هم مزید برعلت شده، تا آمدن آتش‌نشانی نیز از کپسول‌ها استفاده شده است. آتش نشانی هم به محض حضور آتش را خاموش کرده و اکنون هگمتانه در وضعیت عادی به سر می‌برد و جز چند غرفه ابتدایی باقی غرفه‌ها سالم هستند.»

وی در پاسخ به این پرسش هنرنیوز که چرا باید غرفه‌ها نزدیک موزه باشد و اگر آتش به موقع خاموش نمی‌شد آیا بیم این نمی‌رفت که موزه هگمتانه نیز طعمه حریق شود؟ می‌گوید:« غرفه‌ها و اشیا داخل آنها به گونه‌ای نبودند که حریق بزرگی ایجاد کنند. هرچند رو به روی موزه هستند اما قطعاً اگر هم خدای نکرده آتش سوزی ادامه می‌یافت به موزه نمی‌رسید. هرچند امسال استقبال مسافرین نوروزی بیشتر بود اما توجه داشته باشید به دلیل سردسیر بودن، همدان در نوروز نسبت به شهرهای دیگر مهمان کمتری دارد با توجه به حضور گردشگران در هگمتانه، هرساله در همین مسیر غرفه برپا می‌شود. اداره میراث استان هم می‌خواست هنرمندان صنایع دستی از بازار نوروزی انتفاعی ببرند. اگر این غرفه‌ها جای دیگری به غیر از هگمتانه و باباطاهر دایر شود تضمینی برای حضور گردشگر جهت خرید آثار صنعتگران وجود ندارد به همین دلیل همه ساله غرفه ها در این اماکن برپا می شوند که مورد استقبال گردشگران و صنعتگران نیز هست.»